Nhà sản xuất Việt Nam trong bối cảnh loạt quy định tái chế mới có hiệu lực

Hôm nay (ngày 4-4), báo Việt Nam News (Thông tấn xã Việt Nam) và Công ty Cổ phần và Quảng cáo Hội chợ Thương mại VINEXAD đã tổ chức Tọa đàm với chủ đề “Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất: Từ chính sách đến thực thi.”

Thực hiện EPR sẽ góp phần giữ gìn nguồn tài nguyên cho tương lai, giảm thiểu rác thải gây ô nhiễm môi trường, thể hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp và góp phần hiện thực hóa cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26 - Ảnh: Ngọc Diệp

Nhà sản xuất trong bối cảnh nhiều quy định tái chế mới có hiệu lực

Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) được quy định tại Ðiều 54 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và được quy định chi tiết tại Nghị định số 08-2022/NÐ-CP ngày 10-1-2022 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường.

Cụ thể, kể từ ngày 1-1-2024, các nhà sản xuất, nhập khẩu sản phẩm dầu nhớt, pin, ắc quy, xăm lốp và các loại bao bì thương mại phải thực hiện tái chế hoặc đóng phí hỗ trợ hoạt động tái chế chất thải.

Nhà sản xuất, nhập khẩu sản phẩm điện, điện tử thực hiện trách nhiệm tái chế từ ngày 1-1-2025; nhà sản xuất, nhập khẩu phương tiện giao thông (ôtô, xe máy) thực hiện trách nhiệm tái chế từ ngày 1-1-2027.

“EPR là một nội dung có ý nghĩa đối với sự phát triển bền vững của các nhà sản xuất và các doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang chịu ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường", bà Đoàn Thị Tuyết Nhung, Phó Tổng Giám đốc TTXVN nhấn mạnh.

Thực hiện EPR sẽ góp phần giữ gìn nguồn tài nguyên cho tương lai, giảm thiểu rác thải gây ô nhiễm môi trường, thể hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp và góp phần hiện thực hóa cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26 về đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, bà Nhung nói.

Với kinh nghiệm triển khai EPR từ quốc tế, ông Hoàng Thành Vĩnh, Cán bộ chương trình phụ trách Chất thải và Kinh tế tuần hoàn, UNDP Việt Nam cho rằng cần sớm ban hành định mức chi phí tái chế (Fs) và quy định về quản lý nguồn lực EPR; đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ các doanh nghiệp tự thu gom tái chế.

Thực hiện tốt trách nhiệm EPR giúp các nhà sản xuất phát triển bền vững hơn

Các chuyên gia tại tọa đàm khẳng định EPR không chỉ là trách nhiệm mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp phát triển bền vững hơn. Việc thực hiện EPR sẽ giúp doanh nghiệp đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của đối tác, từ đó có cơ hội tham gia sâu rộng vào chuỗi giá trị toàn cầu.

EPR không chỉ là trách nhiệm mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp phát triển bền vững hơn. Việc thực hiện EPR sẽ giúp doanh nghiệp đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của đối tác, từ đó có cơ hội tham gia sâu rộng vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Đối với các nhà tái chế, việc các quy định mới có hiệu lực mang đến cơ hội tốt để có thêm nguồn hỗ trợ tài chính và dòng tài chính từ EPR, bên cạnh nguồn từ sản xuất kinh doanh. Đồng thời đó cũng là cơ hội để doanh nghiệp chia sẻ trách nhiệm cũng như gánh nặng mà chất thải đặt lên cộng đồng nơi họ sản xuất, kinh doanh.

Việt Nam là một trong những quốc gia Đông Nam Á đầu tiên áp dụng công cụ EPR. Chính vì vậy, đây là một thách thức bởi các quy định, quy trình mới luôn cần thời gian để triển khai và thực thi một cách thông suốt và hiệu quả. Đồng thời, nó cũng đòi hỏi sự vào cuộc của không chỉ các cơ quan chuyên môn mà còn cả sự đồng hành của toàn xã hội.

“Việc quản lý quỹ nguồn thu từ EPR theo đúng luật nguồn sẽ dành cho các doanh nghiệp tái chế. Do đó, sử dụng quỹ này để hỗ trợ cho lực lượng thu gom phi chính thức là rất khó. Bà Thanh đề nghị có chính sách hỗ trợ giá thu mua phế liệu thu gom, để người lao động có thể tự vận hành công việc của mình”, bà Chu Thị Kim Thanh, Giám đốc Vận hành Công ty cổ phần tái chế bao bì PRO Việt Nam chia sẻ góc nhìn từ doanh nghiệp.

Bà Thanh phân tích: “Theo tính toán sơ bộ, mỗi năm xã hội lãng phí khoảng 3 tỷ USD từ rác thải không được tái chế. Bên cạnh đó, xã hội cũng cần có trách nhiệm gìn giữ nguồn tài nguyên nguyên sinh cho thế hệ tương lai. Vì vậy, việc thay đổi nhận thức về giá trị công việc của người lao động thu gom phế liệu là rất cần thiết”.

NGỌC DIỆP