Nhà sản xuất tấm pin mặt trời ở Mỹ kiến nghị áp thuế phạt hàng nhập khẩu từ Đông Nam Á

Công nhân tại nhà máy sản xuất tấm pin mặt trời ở Dalton, bang Georgia. Ảnh: NY Times

Kiến nghị áp thuế lên đến 271%

Hôm 24-4, Liên minh Ủy ban thương mại sản xuất năng lượng mặt trời Mỹ (AASMTC) nộp đơn kiến nghị lên Ủy ban Thương mại quốc tế Mỹ (ITC) và Bộ Thương mại Mỹ (DOC), yêu cầu mở cuộc điều tra và áp thuế phạt lên đến 271% đối với các sản phẩm năng lượng mặt trời từ 4 nước Campuchia, Thái Lan, Malaysia và Việt Nam. Liên minh này bao gồm 7 công ty sản xuất thiết bị năng lượng mặt trời hàng đầu ở Mỹ là First Solar, Convalt Energy, Meyer Burger, Mission Solar, Qcells, REC Silicon và Swift Solar

Liên minh này cáo buộc, các nhà sản xuất ở Đông Nam Á bán tấm pin mặt trời ở thị trường Mỹ với các mức giá thấp hơn chi phí sản xuất, hoặc được hưởng lợi từ các khoản trợ cấp, khiến họ không thể cạnh tranh. Họ cho rằng, những nhà sản xuất này có trụ sở chính ở Trung Quốc và nhận được trợ cấp thông qua Sáng kiến Vành đai và con dường của Bắc Kinh. Đơn kiến nghị nhắm đến các tấm pin mặt trời được sản xuất tại 4 nước Đông Nam Á nói trên, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu mô-đun năng lượng mặt trời được sản xuất bằng tấm pin có nguồn gốc từ những nước này.

Theo S&P Global Market Intelligence, 4 nước Campuchia, Thái Lan, Malaysia và Việt Nam chiếm tổng cộng 84% lượng nhập khẩu tấm pin mặt trời của Mỹ trong quí 4-2023.

“Đơn kiến nghị này không yêu cầu chính phủ Mỹ đối xử đặc biệt, mà chỉ đơn giản là yêu cầu thực thi luật thương mại hiện tại của chúng ta”, ông Tim Brightbill, luật sư của AASMTC nhấn mạnh.

Hồi tháng 8-2023, sau một cuộc điều tra theo đơn khiếu nại của Auxin Solar (nhà sản xuất tấm pin mặt trời của Mỹ), DOC xác định rằng, các nhà sản xuất Trung Quốc đã chuyển linh kiện năng lượng mặt trời sang Campuchia, Thái Lan, Malaysia và Việt Nam để hoàn thiện. Sau đó xuất khẩu sang Mỹ để tránh thuế phạt. Do đó, DOC quyết định áp thuế nhập khẩu lên đến 254% đối với tấm pin mặt trời từ 4 nước này. Để tránh bị áp mức thuế nhà, các nhà xuất khẩu ở Đông Nam Á phải chứng minh, linh kiện trong sản phẩm tấm pin mặt trời của họ không có nguồn gốc từ Trung Quốc.

Mức thuế này chỉ bắt đầu có hiệu lực vào tháng 6-2024 do vào năm 2022, Tổng thống Joe Biden đã miễn trừ áp thuế trong 2 năm đối với tấm pin mặt trời nhập khẩu.

Tuy nhiên, luật sư Brightbill cho biết, phần lớn hàng nhập khẩu từ các nước Đông Nam Á sẽ không bị áp thuế khi thời hạn miễn trừ được dỡ bỏ vào tháng 6. Bởi các nhà sản xuất tấm pin mặt trời của Trung Quốc đã chuyển toàn bộ hoạt động sang 4 nước Campuchia, Thái Lan, Malaysia và Việt Nam.

Theo Brightbill, các cuộc điều tra của ITC và DOC theo đơn kiến nghị của AASMTC sẽ mất khoảng 12 tháng mới có kết luận cuối cùng. Ông nói, thời gian sớm nhất mà thuế quan mới có thể được áp dụng là sau khi DOC ra kết luận sơ bộ và quá trình này sẽ mất khoảng 4-6 tháng.

Các nhà phát triển năng lượng sạch của Mỹ phản đối

Phát triển ngành công nghiệp năng lượng mặt trời trong nước và chuỗi cung ứng của ngành này là một phần quan trọng trong chương trình nghị sự về khí hậu của chính quyền Tổng thống Joe Biden. Nhưng các nhà sản xuất tấm pin mặt trời trong nước tiếp tục gặp khó khăn trước sự cạnh tranh từ hàng nhập khẩu rẻ hơn từ châu Á, khiến họ phải chống trả bằng một loạt đơn kiến nghị thương mại.

Đơn kiến nghị áp thuế phạt mới nhất đang gây chia rẽ trong ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Mỹ. Kiến nghị này vấp phải sự phản đối của Hiệp hội Công nghiệp năng lượng mặt trời, Hiệp hội Năng lượng sạch Mỹ, Hiệp hội Năng lượng tiên tiến và Hội đồng Năng lượng tái tạo Mỹ.

Họ ra tuyên bố bày tỏ quan ngại sâu sắc rằng, kiến nghị áp thuế mới sẽ gây biến động thị trường hơn nữa trong ngành công nghiệp năng lượng mặt trời. Đồng thời gây bất ổn vào thời điểm các nhà sản xuất năng lượng mặt trời của Mỹ cần các giải pháp hỗ trợ hiệu quả. Họ kêu gọi Nhà Trắng xem xét các giải pháp thay thế để giải quyết mối lo ngại của nhà sản xuất tấm pin mặt trời trong nước.

Array Technologies, nhà sản xuất công nghệ theo dõi năng lượng mặt trời cho biết, kiến nghị trên sẽ ảnh hưởng đến việc làm và làm suy yếu các mục tiêu năng lượng sạch của Mỹ.

“Đây là tin xấu đối với việc làm trong lĩnh vực năng lượng sạch và sản xuất năng lượng mặt trời của Mỹ. Tăng thêm thuế sẽ gây ra sự không chắc chắn, dẫn đến sự trì hoãn không cần thiết ở các dự án dự án năng lượng mặt trời, kìm hãm nỗ lực đáp ứng các mục tiêu sản xuất và triển khai năng lượng sạch của đất nước”, Kevin Hostetler, CEO của Array Technologies cho biết trong một tuyên bố hôm 24-4.

Theo báo cáo hồi tháng 1 của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA), trong năm 2023, giá tấm pin mặt trời trên toàn cầu giảm mạnh gần 50% so với năm 2022 do công suất sản xuất tăng gấp 3 lần kể từ năm 2021. Thị phần của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng năng lượng mặt trời toàn cầu tăng đang ở mức từ 80-95%.

Trong khi đó, AASMTC cho rằng, giá giảm mạnh là do kim ngạch nhập khẩu thiết bị năng lượng mặt trời của Mỹ từ Campuchia, Thái Lan, Malaysia và Việt Nam tăng vọt lên mức kỷ lục 12,5 tỉ đô la vào năm ngoái

Theo IEA, tình trạng dư cung toàn cầu đã dẫn đến dự trữ mô-đun năng lượng mặt trời ở Mỹ tăng vọt lêm mức công suất 45 GWh vào cuối năm 2023, gần gấp đôi công suất lắp đặt dự báo trong năm 2024. Đầu tháng này, Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen cảnh báo, chính phủ Mỹ không loại trừ khả năng áp thuế đối với hàng xuất khẩu năng lượng sạch được trợ cấp từ Trung Quốc.

Trong một diễn khác, các thay đổi đối với quy định chống bán phá giá và chống trợ cấp của DOC có hiệu lực vào hôm 24-4, cho phép DOC xem xét yếu tố trợ cấp xuyên biên giới trong các cuộc điều tra thương mại. Điều này có nghĩa là DOC có thể áp thuế chống trợ cấp đối với hàng hóa của một nước được kết luận nhận trợ cấp từ nước khác.

Theo Politico, CNBC

Lê Linh