Nguy cơ bùng phát dịch bệnh nguy hiểm tăng cao

Tổ chức tiêm phòng dịch cúm trên đàn gia cầm tại xã Vĩnh Tân (H.Vĩnh Cửu). Ảnh: B.Nguyên

Theo Sở NN-PTNT, nguy cơ xuất hiện nhiều dịch, bệnh có khả năng lây từ vật nuôi sang người như: cúm gia cầm, bệnh dại...

* Báo động dịch bệnh lây qua người

Từ cuối năm 2022 đến nay, tình hình dịch bệnh trên đàn vật nuôi diễn biến phức tạp với nhiều dịch, bệnh gây thiệt hại lớn cho ngành chăn nuôi như: dịch tả heo châu Phi, lở mồm long móng... Trong đó, dịch bệnh từ vật nuôi lây lan sang người ngày càng đáng báo động như: dịch cúm gia cầm, bệnh dại...

Vào đầu tháng 3-2023, Bộ NN-PTNT đã có công điện khẩn chỉ đạo ngăn chặn vận chuyển trái phép gia cầm nhập lậu trước nguy cơ xâm nhiễm dịch bệnh vào Việt Nam sau khi Campuchia - quốc gia có đường biên giới sát nước ta xuất hiện ca tử vong ở người do bị lây bệnh cúm từ gia cầm.

Đặc biệt, tình hình bệnh dại trên đàn chó, mèo diễn biến rất phức tạp. Cụ thể, tháng 12-2022, TP.Biên Hòa xuất hiện ca bệnh dại trên người đầu tiên trong suốt 8 năm trở lại đây. Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh tiếp tục xuất hiện thêm 3 ca bệnh dại trên chó ở H.Vĩnh Cửu và H.Trảng Bom. Các trường hợp bệnh dại trên chó có nguy cơ hình thành ổ dịch vì những khu vực xuất hiện bệnh dại có đàn chó, mèo đông; nguồn gốc đến từ nhiều tỉnh, thành; đa số các vật nuôi trên đều chưa được tiêm phòng bệnh dại.

Ông Nguyễn Trường Giang, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi - thú y tỉnh nhận xét, nhiều tháng qua, giá các sản phẩm chăn nuôi thường ở mức thấp, dưới giá thành sản xuất đã gây áp lực lên công tác phòng chống dịch bệnh vì người chăn nuôi không có điều kiện hoặc ít quan tâm phòng, chống dịch. Đặc biệt, hơn 70% dịch bệnh trên người có nguồn gốc từ động vật, đáng lo nhất là bệnh dại trên chó, mèo. Ca bệnh dại xuất hiện tại xã Sông Trầu (H.Trảng Bom) có thể có nguồn lây từ xã Tây Hòa vì 2 địa phương này tiếp giáp với nhau. Trên thực tế, các ca bệnh dại xuất hiện trên địa bàn tỉnh là do lưu thông chó, mèo giữa các địa phương và khả năng mầm bệnh này đã lưu hành âm thầm trên đàn chó, mèo ở diện rộng; là mối nguy lây lan dịch bệnh, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

* Dồn lực phòng, chống

Theo báo cáo của Chi cục Chăn nuôi - thú y tỉnh, công tác phòng, chống bệnh dại trên đàn chó, mèo còn nhiều khó khăn do người nuôi chó, mèo còn rất chủ quan, chưa chấp hành các quy định về phòng, chống dịch. Năm 2022, toàn tỉnh tiêm phòng được gần 12,3 ngàn liều vaccine phòng bệnh dại trên chó mèo, chỉ chiếm khoảng 26% tổng đàn chó, mèo. Những vật nuôi này hiện chủ yếu được thả rông, không có rọ mõm và người dắt.

Đánh giá tình hình dịch bệnh phức tạp, không xác định được nguồn lây và có nguy cơ bùng phát cao, từ Chi cục Chăn nuôi - thú y đến các địa phương đều tập trung vào công tác phòng, chống.

Ông Lê Ngọc Tiên, Phó chủ tịch UBND H.Trảng Bom cho hay, trong năm qua, trên địa bàn huyện xuất hiện chùm bệnh cúm gia cầm ở xã Bắc Sơn, huyện đã khống chế được mầm bệnh ở khu vực này, không phát sinh bệnh ở khu vực khác. Tại các khu vực xuất hiện trường hợp bệnh chó dại, chó bị mắc bệnh đã bị tiêu hủy và thực hiện các giải pháp khoanh vùng, xử lý. Hiện trên 85% tỷ lệ chó, mèo trên địa bàn huyện đã được tiêm phòng. Địa phương đang tiếp tục tổ chức rà soát về lượng chó, mèo chưa được thống kê trên địa bàn huyện.

Dưới góc nhìn khác, ông Nguyễn Cao Tài, Phó chủ tịch UBND H.Vĩnh Cửu nhận xét, thời gian qua, nhận thức người dân về bệnh dại, việc thực hiện tiêm phòng cho chó, mèo còn hạn chế. Huyện sẽ tăng cường công tác tuyên truyền để thực hiện tốt việc kê khai, tiêm phòng để kiểm soát dịch bệnh dại trên chó, mèo.

Theo đại diện TP.Biên Hòa, trước khi xuất hiện bệnh dại trên địa bàn thành phố, việc thống kê tổng đàn chó, mèo hời hợt, không chính xác với hơn 10 ngàn con. Khi xảy ra dịch, TP.Biên Hòa chỉ đạo gắt gao trong việc rà soát, thống kê lại thì tổng đàn chó tăng lên hơn 40 ngàn con. Hiện thành phố đã hoàn thành việc tiêm phòng vaccine trên chó, mèo.

Phó giám đốc Sở NN-PTNT Trần Lâm Sinh cho rằng, dù chỉ nuôi 1 con chó, con mèo, người nuôi đều phải thực hiện kê khai. Quy định về xử phạt nếu vi phạm trong nuôi chó, mèo cũng được nêu rõ ở nhiều nghị định nhưng vẫn chưa được triển khai vào thực tế. Tình hình nuôi chó, mèo tăng nhanh trong thời gian gần đây, nhiều hộ nuôi hàng chục con. Việc xử phạt vi phạm phải được áp dụng vào thực tế, nên chọn thí điểm triển khai rồi nhân rộng để mang tính răn đe.

Phó chủ tịch UBND tỉnh VÕ VĂN PHI khẳng định, trách nhiệm phòng, chống dịch bệnh trên vật nuôi rất quan trọng vì liên quan đến sức khỏe cộng đồng. Trong việc phòng, chống bệnh dại phải tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức của người nuôi, cảnh báo về những dịch bệnh lây từ vật nuôi sang người và những vi phạm cần xử lý để người dân hiểu và chấp hành.

Bình Nguyên