Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken bắt đầu thăm Trung Quốc

Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken tại Bắc Kinh, Trung Quốc ngày 18/6. Ảnh: Reuters

Chuyến công du này diễn ra sau khi sự cố khinh khí cầu hồi tháng 2 khiến quan hệ Mỹ – Trung căng thẳng và khiến ông Blinken khi đó ngay lập tức hủy bỏ chuyến thăm Bắc Kinh. Với chuyến thăm lần này, Ngoại trưởng Mỹ là quan chức cấp cao đầu tiên của Mỹ tới thăm Trung Quốc kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức hồi tháng 1/2021.

Theo hãng tin Reuters, lịch trình của ông Blinken dự kiến sẽ bao gồm một buổi đàm luận với Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương cùng với nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc là ông Vương Nghị. Có khả năng cao ông cũng sẽ có một buổi thảo luận với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhằm tìm cách thiết lập các kênh liên lạc cởi mở và bền vững để đảm bảo sự cạnh tranh chiến lược giữa hai nước không trở thành xung đột.

Phát biểu tại một cuộc họp báo ngày 16/6 trước khi khởi hành đến Bắc Kinh, Ngoại trưởng Mỹ cho biết chuyến đi của ông có 3 mục tiêu chính. Các mục tiêu này bao gồm thiết lập cơ chế quản lý khủng hoảng, thúc đẩy lợi ích của Mỹ và các đồng minh, bàn luận trực tiếp về các mối quan tâm liên quan và thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác tiềm năng.

Ông khẳng định: “Nếu chúng tôi muốn đảm bảo rằng sự cạnh tranh mà chúng tôi có với Trung Quốc không dẫn đến xung đột, thì nơi cần bắt đầu chính là giao tiếp”. Trong khi đó, theo một quan chức Mỹ được Reuters trích dẫn, các chủ đề có khả năng được thảo luận là khả năng tăng cường các chuyến bay thương mại giữa hai nước - một động thái giúp thúc đẩy mối quan hệ giữa mọi người với nhau.

Nhiều chuyên gia và nhà phân tích kỳ vọng chuyến đi lần này của Ngoại trưởng Mỹ sẽ giúp mở đường cho nhiều cuộc gặp song phương hơn trong những tháng tới giữa các quan chức cấp cao của hai nước. Các cuộc gặp mặt này có thể bao gồm các chuyến đi của Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen và Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo.

Đặc biệt, chuyến thăm còn có khả năng tạo tiền đề cho các cuộc gặp giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden tại các hội nghị thượng đỉnh đa phương vào cuối năm nay. Trước đó ngày 17/6, bản thân Tổng thống Mỹ cũng tuyên bố ông hy vọng có thể gặp Chủ tịch Trung Quốc trong vài tháng tới. Lần gặp mặt gần đây nhất giữa 2 nhà lãnh đạo này là ở trên đảo Bali của Indonesia hồi tháng 11 trong khuôn khổ Hội nghị Thượng đỉnh G20.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken được Vụ trưởng Vụ Bắc Mỹ và Châu Đại Dương của Bộ Ngoại giao Trung Quốc Yang Tao và Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Nicholas Burns chào đón khi ông đến Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 18/6. Ảnh: Reuters

Đối với phần còn lại của thế giới, chuyến thăm Trung Quốc trong 2 ngày của ông Blinken sẽ được theo dõi chặt chẽ do bất kỳ sự leo thang nào giữa các siêu cường đều có thể gây ra hậu quả trên toàn thế giới.

Theo Reuters trích dẫn một quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Mỹ khi dừng tiếp nhiên liệu tại Tokyo trên đường tới Bắc Kinh, “cả 2 bên đều công nhận sự cần thiết của các kênh liên lạc cấp cao”. Ngoài ra, song phương cũng đều đi tới một sự đồng thuận rằng tại thời điểm này, việc “giảm thiểu nguy cơ tính toán sai lầm, hay như những người bạn Trung Quốc thường nói, ngăn chặn vòng xoáy đi xuống trong mối quan hệ, là điều trọng yếu”.

Tuy nhiên, kết quả của chuyến đi thăm này không được kỳ vọng cao. Theo Reuters trích dẫn Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan trong cuộc họp báo ngày 16/6 tại Tokyo, Nhật Bản, “chúng tôi không kỳ vọng có bất kỳ đột phá nào trong quan hệ với Trung Quốc trong chuyến thăm này”.

Theo CNN, ông Daniel Kritenbrink, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Đông Á và Thái Bình Dương - người đã thực hiện chuyến thăm Bắc Kinh hồi đầu tháng 6, cũng đồng tình với nhận định trên khi cho biết: "Chúng tôi không đến Bắc Kinh với ý định tạo ra bước đột phá hoặc chuyển đổi nào đó trong cách chúng tôi giải quyết các vấn đề với nhau".

Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ đang chịu nhiều căng thẳng trong khoảng thời gian gần đây và không hề có dấu hiệu hạ nhiệt. Chính phủ 2 bên bất đồng về nhiều mặt từ thương mại cho tới công nghệ khi Mỹ muốn kìm hãm ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc. Bắc Kinh cũng bày tỏ thái độ của mình thông qua việc từ chối nhiều cuộc thảo luận cũng như miễn cưỡng tham gia vào các cuộc đàm phán quân sự thường xuyên với Washington.

Ngân Hà