Nghề chơi bonsai

Anh Phạm Văn Mão chăm chút cây mai siêu khủng được định giá 595 triệu đồng.

Cũng vì gắn với nghiệp cây bonsai nên người ta thường gọi anh là Mão Bonsai. Những ngày giáp Tết Nguyên đán Quý Mão- 2023, chúng tôi gặp anh tất bật chăm sóc cho vườn mai bạc tỷ bày bán trước khu vực Vincom. Những cây mai vàng, khế, vú sữa cổ thụ có gốc “khủng”, dáng độc lạ, hội tụ đủ yếu tố “nhất đế, nhì thân, tam cành, tứ nụ” với giá hơn nửa tỷ đồng “rủ nhau” lần lượt đổ bộ xuống các tuyến phố ở Tây Ninh.

Đặc biệt, người xem liên tục trầm trồ khen ngợi khi chứng kiến hàng chục cây mai siêu “khủng” có hoành từ 90-95cm. Có cây mai vàng một cốt cao hơn 2m, có hoành đến 95cm được chủ nhân định giá đến 790 triệu đồng. Hay cây mai dáng bay được định giá 595 triệu đồng, cây mai được tạo dáng chiếc máy bay trực thăng định giá 165 triệu đồng. Được biết, chủ nhân của những gốc mai “khủng” này là anh Trương Cường.

Theo những nghệ nhân chơi cây bonsai, muốn đo hoành cây thì đơn giản là đo chu vi vòng gốc. Nhưng lưu ý là phải đo cách mặt đất khoảng 5cm. Nếu cây nào có rễ to nổi lên thì phải đo sát vào các mép vì nếu bỏ qua các kẽ hở sẽ cho ra con số không thực tế. Dụng cụ đo hoành cây thường là thước dây. Cũng theo các nghệ nhân, hoành cây lớn chứng tỏ cây đã nhiều tuổi. Do vậy, việc sở hữu cây có hoành lớn cũng là điều đáng tự hào đối với nghệ nhân bonsai.

Đang chăm chút cho gốc mai dáng bay siêu đẹp trên chậu, anh Mão lý giải thêm, sở dĩ những cây này có giá khủng vì đã được chăm, tạo tác từ nhỏ, đặc biệt nghệ thuật ở chỗ cành nhánh được bố trí hài hòa tỏa ra xung quanh. Mai vàng có giá trị ở cái chỗ dáng “nhất đổ, nhì bay”.

Nói về nghệ thuật cây bonsai, anh Mão hồ hởi cho biết, hiểu một cách đơn giản, bonsai là một nghệ thuật khống chế, thu nhỏ kích thước của các loại cây thông thường, để tạo nên biểu tượng của tự nhiên và thời gian nằm gọn trong một chiếc chậu nhỏ. Bonsai gồm bonsai đại, trung và tiểu (hay còn gọi là mini).

Cây mai vàng một cốt cao hơn 2m, có hoành đến 95cm được chủ nhân định giá đến 790 triệu đồng.

“Người chơi cây thường chọn những dòng cây hoa và trái có lá vừa và nhỏ. Để tạo được một tác phẩm đẹp, người chơi phải mất rất nhiều thời gian và tâm huyết”- anh Mão nói.

Nhắc đến cái nghề yêu thích, anh Mão nói phải thật sự yêu cây mới làm được. Thử thách bắt đầu từ cách chọn phôi đến giai đoạn nuôi lên thành phẩm. Có những cây phải trải qua hai, ba đời nghệ nhân mới làm thành được một tác phẩm đẹp, hoàn chỉnh để đời.

Anh Mão trải lòng: “Một cây đẹp là nó phải trải qua nhiều phong ba bão táp, thăng trầm theo năm tháng. Con người cũng vậy, muốn thành đạt phải trải qua rất nhiều gian nan trong cuộc sống. Có khi lên cao như diều gặp gió rồi có khi rớt xuống tận cùng vực thẳm. Có lúc tưởng chừng như tuyệt vọng rồi lại cố gắng vươn lên, lại muốn bay cao, bay xa hơn, vượt lên chính mình”.

Cây bonsai thành phẩm phải đạt được 4 yếu tố là cổ, kỳ, mỹ, văn. Theo anh Mão, giá trị của cây bonsai phần lớn nằm ở độ khó và những kỹ thuật đòi hỏi người chơi phải nắm để có thể trồng, tạo hình và chăm sóc thuần thục, như tưới nước, cắt tỉa, uốn nắn, thay chậu hay cao hơn là tạo thành những tiểu cảnh đẹp mặt bằng cách ghép đá, rêu và những cây bonsai khác.

Anh Mão nhấn mạnh: “Thú chơi cây rất tao nhã, thú vị, tập cho con người trầm tính lại, bớt đi muộn phiền, quên đi bao lo âu bộn bề trong cuộc sống. Bước vào thế giới chơi cây là bước vào thế giới riêng của mình nên nghệ nhân tha hồ thả hồn vào đó”.

“Cây bonsai vô giá. Vô giá không chỉ giá trị của cây mà là giá trị của thời gian. Một cây đẹp là nó phải trải qua nhiều phong ba bão táp, thăng trầm theo năm tháng. Cũng như con người vậy, muốn thành đạt phải trải qua rất nhiều gian nan trong cuộc sống”- đó lời tâm sự về nghề chơi cây bonsai của anh Phạm Văn Mão, 36 tuổi, ngụ xã Tân Phong, huyện
Tân Biên.

Tường Linh