Ngành ngư nghiệp của Nhật Bản chới với sau lệnh cấm hải sản của Trung Quốc

Người mua tụ tập để đấu giá hải sản tại cảng cá Numanouchi ở Iwaki, tỉnh Fukushima, hôm 24-8. Ảnh: Bloomberg

Trung Quốc là thị trường lớn nhất đối với hoạt động xuất khẩu thủy sản Nhật Bản với kim ngạch 87,1 tỉ yen (600 triệu đô la) hồi năm ngoái. Nhiều sản phẩm của Nhật Bản được thị trường Trung Quốc ưa chuộng như sò điệp, cá ngừ, nhím biển (nhum), cá hồng và hải sâm. Giá trung bình của cá ngừ Aomori tươi (đánh bắt tại vùng biển của tỉnh Aomori) tại chợ hải sản Toyosu ở Tokyo giảm 24% vào ngày 25-8 so với ngày hôm trước, xuống còn 9.383 yen (64 đô la Mỹ) /kg. Công ty Điện lực Tokyo chính thức xả nước thải phóng xạ đã qua xử lý từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima ở tỉnh Fukushima ra Thái Bình Dương vào chiều 24-8.

Một công ty ở Hokkaido chuyên xuất khẩu hải sản sang Trung Quốc và Hồng Kông có kế hoạch đóng cửa và sa thải 20 nhân viên , theo nguồn tin của công ty này.

Động thái cấm nhập hải sản từ Nhật Bản của Trung Quốc Quốc phản ánh sự lo lắng của người tiêu dùng trong nước dù Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cho biết hành động xả nước thải phóng xạ của Nhật Bản phù hợp với các tiêu chuẩn an toàn toàn cầu và sẽ tác động không đáng kể đến con người và môi trường.

Gen Komori, Chủ tịch của Housen Co., một công ty thương mại chuyên về các sản phẩm hải sản có trụ sở tại Tokyo, cho biết hiện công ty phải chuyển hướng sang châu Âu, Mỹ và Đông Nam Á sau xuất khẩu sang Trung Quốc bị cắt đứt.

“Thật khó khăn nhưng chúng tôi phải cố gắng. Các công ty chuyên xuất khẩu sang Trung Quốc giờ đây chẳng thể làm gì được”.

Một đại diện của Hashiguchi Suisan, công ty nuôi và chế biến cá cam Nhật Bản và cá ngừ ở tỉnh Nagasaki, cho biết công ty xuất khẩu khoảng 1/10 tổng khối lượng sang Trung Quốc. Vì vậy, động thái cấm cửa hải sản từ Nhật Bản của Bắc Kinh sẽ khiến doanh số bán hàng của công ty này giảm hàng trăm triệu yen. Vị đại diện hy vọng chính phủ Nhật Bản sẽ xem xét chính sách bồi thường cho ngư dân về chi phí duy trì hoạt động.

Nhà phân tích thủy sản Momoo Odaira cho biết, xuất khẩu cá biển tươi của Nhật Bản sang Trung Quốc đã bắt đầu giảm vào tháng 7 khi Bắc Kinh thắt chặt các tiêu chuẩn kiểm tra. Nhưng lần này, các sản phẩm đông lạnh và một số sản phẩm chế biến cũng bị cắt khỏi thị trường rộng lớn Trung Quốc. Ông nhận định, vào thời điểm ngành ngư nghiệp của Nhật Bản đang tìm cách tăng cường xuất khẩu do đồng yên yếu, lệnh cấm vận hoàn toàn của Bắc Kinh dự kiến gây tổn thất đáng kể.

“Những sản phẩm xuất dự kiến sang Trung Quốc sẽ phải bán trong nước hoặc bán sang các nước khác như Thái Lan, Việt Nam, Singapore. Khi cạnh tranh ở các nước khác ngày càng gay gắt, giá cá có thể sẽ giảm”, Odaira nói.

Trung Quốc vốn đã cấm nhập khẩu thực phẩm từ 10 tỉnh, bao gồm cả Fukushima, nhưng mở rộng biện pháp này thành lệnh cấm vận hải sản hoàn toàn sau khi Công ty Điện lực Tokyo bắt đầu xả nước đã qua xử lý từ Fukushima.

Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Shunichi Suzuki đã kêu gọi Trung Quốc ngay lập tức dỡ bỏ lệnh cấm vận và nói rằng chính phủ Nhật Bản nên “nghiêm túc xem xét những biện pháp cứu trợ có thể được thực hiện” cho ngư dân.

Theo Takahide Kiuchi, nhà kinh tế tại Viện nghiên cứu Nomura, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc và Hồng Kông chỉ chiếm 0,17% tổng kim ngạch xuất khẩu của Nhật Bản, vì vậy, “tác động đến xuất khẩu nói chung và nền kinh tế của Nhật Bản là rất hạn chế”. Tuy nhiên, nếu các hạn chế thương mại của Trung Quốc đối với Nhật Bản mở rộng sang các lĩnh vực khác, nền kinh tế Nhật Bản sẽ chịu đòn giáng nặng nề hơn, ông cảnh báo.

Theo Kazuma Kishikawa, nhà kinh tế tại Viện nghiên cứu Daiwa, Trung Quốc, Đài Loan và Hồng Kông chiếm một nửa giá trị xuất khẩu thủy sản của Nhật Bản. Ông dự kiến ngư dân Nhật Bản sẽ mất 50% doanh số bán hàng ở nước ngoài và đây sẽ là tổn thất đáng kể.

Theo Bloomberg

Chánh Tài