'Ngàn mặt trời rực rỡ' trên vùng đất loạn ly

Ngàn mặt trời rực rỡ

của nhà văn Khaled Hosseini.

Ảnh: HT

Những trang sách như cánh cửa sổ, hé lộ với bạn đọc Việt Nam thế giới bí ẩn của những tấm mạng che mặt, những luật tục hà khắc của đất nước Hồi giáo vùng Trung Á. Tạp chí Time (Mỹ) xếp Ngàn mặt trời rực rỡ đứng thứ 3 trong top 10 tiểu thuyết xuất sắc nhất thế giới năm 2007.

Bao nhiêu năm nay, Afghanistan luôn là tâm điểm của thời sự thế giới. Sau cuộc đảo chính lần thứ 2 vào tháng 4/1978, Afghanistan lần đầu tiên trở thành một nước XHCN. Liên Xô đưa quân qua bảo trợ, phong trào Mujahideen gây ra 1 thập kỷ Thánh chiến.

Rồi Liên Xô rút quân về nước, đến năm 1996, phần lớn đất nước bị nhóm Taliban với chủ nghĩa chính thống Hồi giáo cai trị. Taliban đã bị mất quyền lực sau cuộc xâm lược của Hoa Kỳ vào năm 2001. Năm 2021, Hoa Kỳ vội vã rút quân khỏi Afghanistan, và Taliban giành lại quyền kiểm soát đất nước... Bấy nhiêu năm đất nước ngập trong khói đạn và phụ nữ ngập trong nước mắt sau tấm áo choàng trùm đầu.

Bốn thập kỷ biến động, chiến tranh và ly tán ở Afghanistan được thể hiện sinh động, hấp dẫn qua số phận đầy ám ảnh của 2 người phụ nữ, Mariam và Laila, có tuổi thơ trái ngược nhau. Mariam là con rơi của một thương gia với một người hầu mà gia đình không công nhận. Laila mới chỉ 18 tuổi, là con út của một gia đình trí thức bậc trung, được hưởng sự giáo dục tiến bộ, có2 người anh trai đã chết trong phong trào Thánh chiến của phiến quân Mujahideen.

Những biến cố khốc liệt của đất nước đã đẩy họ lại với nhau, trở thành 2 người vợ của một gã thợ giày độc đoán, buộc họ trải qua những ngày tháng tàn nhẫn đầy máu và nước mắt. Số phận của họ hòa quyện với nhau trong thân phận đau thương của người phụ nữ Afghanistan trên bối cảnh nền chính trị hỗn loạn, luật tục tôn giáo hà khắc…

Ngàn mặt trời rực rỡ hé lộ cho thế giới thấy thân phận khổ nhục của người phụ nữ Afghanistan trong xã hội được quản lý bằng luật tục tôn giáo, đặc biệt trong chiến tranh, loạn lạc. Một nửa đất nước là phụ nữ, nhưng họ chẳng hề được đối xử như con người. Bị chính mẹ đẻ của mình gọi là con hoang, Mariam cảm thấy mình như tội đồvì có mặt trong cuộc đời này.

Bị đối xử tàn tệ ngay từ nhỏ bởi cha và mẹ đẻ, cô bé còn chẳng biết thế nào là yêu thương: “Cô nhớ mẹ Nana đã từng nói rằng mỗi bông tuyết là một tiếng thở dài nặng nhọc của một người đàn bà phiền muộn đâu đó trên thế gian này. Rằng tất cả những tiếng thở dài đó bay lên trời cao, tụ thành mây rồi vỡ ra thành các đốm nhỏ li ti lặng lẽ rơi xuống con người phía dưới. Như một sự nhắc nhớ rằng những người đàn bà như chúng ta đau khổ biết bao”.

Con giun xéo lắm cũng quằn. Bị gã chồng ác độc coi thường, hành hạ đầy bạo lực nhưng đến một mức nào đó, bản năng sống khiến người phụ nữ vùng lên. Sau cuộc bỏ trốn không thành của Mariam với 2 mẹ con Laila, gã chồng tàn nhẫn đã trút trận đòn thù lên 2 người phụ nữ yếu ớt.

hi nhận thấy gã có thể giết chết Laila, Mariam đã vung cái xẻng lên… chọn cái chết để bảo vệ mẹ con Laila. Đúng như tờ Wasington Post bình luận “Bạn sẽ muốn bị hóa đá để không phải rơi lệ khi đọc câu chuyện này”.

Ngàn mặt trời rực rỡ là sựhy sinh của Mariam, để Laila và các con được sống trong hạnh phúc, yên bình… Cuối cùng thì mặt trời vẫn sẽ lên vào ngày mới, sau màn đêm tối tăm vẫn luôn là ánh sáng, sau những cơn ác mộng là sự thức tỉnh, sau những tăm tối là ánh sáng của hy vọng. Và mặt trời mãi mãi rực rỡ trên vùng đất loạn ly.

Khaled Hosseini là một tiểu thuyết gia và dược sĩ người Mỹ gốc Afghanistan. Tên tuổi ông trở nên nổi tiếng nhờ 2 cuốn tiểu thuyết đầu tay của mình,

Người đua diều

và

Ngàn mặt trời rực rỡ

bán được 38 triệu bản trên toàn thế giới. Ngoài ra,

Người đua diều

đã được chuyển thể thành bộ phim cùng tên năm 2007.

THỦY NGÂN