Nga ngừng cung cấp khí đốt cho Bulgaria do không thanh toán bằng ruble
Cơ sở khai thác khí đốt Bovanenkovo trên bán đảo Yamal, Bắc Cực. Ảnh: AFP/TTXVN
Sau Ba Lan, Tập đoàn năng lượng Gazprom của Nga đã ngừng cung cấp khí đốt cho Bulgaria.
Lý do chung được đưa ra cho quyết định này của Gazprom là Moscow đã không nhận được khoản thanh toán bằng đồng ruble từ hai quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) này cho các hợp đồng mua khí đốt.
Trong tuyên bố ngày 27/4, Gazprom cho biết đã thông báo tới hai cơ quan năng lượng Bulgargaz của Bulgaria và PGNiG của Ba Lan về quyết định ngừng cung cấp khí đốt, đồng thời nêu rõ quyết định sẽ có hiệu lực cho đến khi các khoản thanh toán được trả bằng đồng ruble theo đúng chủ trương của Tổng thống Nga Vladimir Putin công bố hồi tháng trước.
Phản ứng trước quyết định của Gazprom, Bộ trưởng Năng lượng Bulgaria Alexander Nikolov khẳng định nước này đã hoàn tất thanh toán cho lượng khí đốt vận chuyển trong tháng 4, do đó, quyết định này của Gazprom đã vi phạm hợp đồng mua bán giữa hai bên.
Thủ tướng Bulgaria Kiril Petkov cho rằng đây là quyết định không thể chấp nhận. Ông cho biết nước này đang xem xét lại các hợp đồng với Gazprom, bao gồm hợp đồng vận chuyển khí đốt sang Serbia and Hungary.
Trong khi đó, Phó Thủ tướng Anh Dominic Raab chỉ trích quyết định này của Nga, cho rằng điều này sẽ gây thiệt hại lớn đối với Nga.
Bảo vệ quyết định của Gazprom, Chủ tịch Hạ viện Nga Vyacheslav Volodin khẳng định đây là quyết định đúng đắn và Moscow cần có hành động tương tự đối với những nước "không thân thiện" khác.
Nga và các nước châu Âu đang tăng cường các biện pháp đáp trả lẫn nhau, đặc biệt trong lĩnh vực dầu mỏ và khí đốt trong bối cảnh các nước phương Tây gia tăng các biện pháp trừng phạt và tìm cách cô lập Nga liên quan đến chiến dịch quân sự đặc biệt của nước này tại Ukraine.
Để bảo vệ lợi ích quốc gia, Tổng thống Putin tuyên bố mọi hợp đồng mua bán dầu mỏ và khí đốt của Nga đều phải thanh toán bằng đồng ruble. Quyết định này đã vấp phải sự phản đối từ phương Tây và khiến các nước tìm cách tìm kiếm nguồn cung năng lượng thay thế để giảm sự phụ thuộc vào Nga.
Trước đó, đài truyền hình tư nhân Ba Lan Polsat News và trang web Onet.pl ngày 26/4 dẫn các nguồn tin cho biết Nga đã ngừng cung cấp khí đốt theo hợp đồng Yamal cho Ba Lan. PGNiG SA, công ty Ban Lan mua khí đốt của Gazprom theo hợp đồng dài hạn sẽ hết hạn trong năm nay, từ chối bình luận.
Dòng khí đốt thực tế qua tuyến đường ống Yamal-châu Âu từ Belarus đến Ba Lan đã về mức 0 kilowatt giờ (kWh) lúc 16h00 (1400 GMT), so với mức 52.634.785 kWh/ngày sáng 26/4, dữ liệu từ mạng lưới của các nhà chuyển tải khí đốt Liên minh châu Âu (EU) cho thấy.
Ba Lan đã nhiều lần tuyên bố sẽ không đồng ý yêu cầu của Nga trả tiền mua khí đốt bằng đồng ruble theo các quy tắc mới Nga công bố vào tháng trước. Moscow đã cảnh báo châu Âu rằng họ có nguy cơ bị cắt nguồn cung khí đốt trừ phi thanh toán bằng đồng ruble. Ủy ban châu Âu (EC) nói rằng các doanh nghiệp cần tiếp tục thanh toán bằng đồng tiền theo thỏa thuận trong hợp đồng của họ với Gazprom - 97% trong số đó bằng euro hoặc USD.
Trước đó, trong ngày 26/4, Ba Lan đã công bố danh sách 50 công ty và nhà tài phiệt Nga, kể cả Gazprom, sẽ bị trừng phạt theo luật được thông qua hồi đầu tháng cho phép phong tỏa tài sản của họ. Luật này tách biệt với các biện pháp trừng phạt do các nước thành viên EU cùng áp đặt.
Về phần mình, Bộ Năng lượng Bulgaria cho biết tập đoàn độc quyền khí đốt Nga Gazprom ngày 26/4 đã thông báo với đối tác Bulgargaz của Bulgaria rằng họ sẽ ngừng cung cấp khí đốt tự nhiên hóa lỏng bắt đầu từ ngày 27/4.
Bộ trên cho biết: “Hôm nay, 26/4, Bulgargaz nhận được thông báo rằng nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên từ Gazprom Export LLC sẽ bị ngừng kể từ ngày 27/4/2022. Sau khi công ty quốc doanh Bulgargaz và Công ty Cổ phần Năng lượng Bulgaria (BEKh) phân tích, người ta thấy rằng thủ tục thanh toán hai giai đoạn mới mà Nga đề xuất không tuân thủ hợp đồng có hiệu lực đến cuối năm và mang lại rủi ro đáng kể cho Bulgaria, kể cả việc thực hiện thanh toán mà không nhận được khí đốt từ Nga”.
Cần lưu ý rằng Bộ Năng lượng Bulgaria, BEKh, Bulgargaz và Bulgartransgaz đã thực hiện các thỏa thuận thay thế để cung cấp khí đốt và giải quyết vấn đề. Hiện việc tiêu thụ khí đốt tại Bulgaria không có bất kỳ hạn chế nào.
Liên quan đến tình hình tại Ukraine, Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn (UNHCR) tại Moldova Colleen Roberts cảnh báo người tị nạn Ukraine, đặc biệt là phụ nữ, đối mặt với nguy cơ lớn bị tấn công tình dục.
Theo ước tính của Liên Hợp Quốc, hơn 5 triệu người Ukraine đã chạy trốn cuộc xung đột tại quê hương kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại đây, trong số này 90% là phụ nữ và trẻ em. Theo quan chức UNHCR, những người này đối mặt với nguy cơ trở thành nạn nhân của bạo lực tình dục và nạn buôn người. Nguy cơ này rình rập trong suốt hành trình đi lánh nạn của họ.
Trước tình hình này, bà Roberts cho rằng cần chính quyền các nơi mà người dân Ukraine đến lánh nạn cần cảnh báo và hỗ trợ họ. Quan chức Liên hợp quốc này cũng chỉ ra một số mối đe dọa đối với người tị nạn như nạn buôn người, vốn có thể diễn ra tại bất kỳ đâu, hay những rủi ro trên các mạng xã hội.
Bà cảnh báo thủ phạm thực hiện hành vi bạo lực giới có thể là bất kỳ ai và không phân biệt giới tính. Thậm chí, ngay cả những người cung cấp hỗ trợ cho người tị nạn Ukraine cũng có thể là đối tượng phạm tội. Theo bà Roberts, có rất ít các nạn nhân của nạn bạo hành liên quan tới giới tính trình báo với cơ quan chức năng.
Do vậy, chính quyền và các tổ chức quốc tế cần có hình thức phù hợp hỗ trợ nhóm dễ bị tổn thương trước vấn nạn này là phụ nữ, trẻ em, người mắc bệnh tâm thần ....để phòng tránh nguy cơ bị tấn công tình dục, bị bạo hành, bị mua bán và các nạn nhân có thể sớm ổn định tâm lý, tái hòa nhập cuộc sống.
