Nga 'buông súng', Thổ né khai hỏa 'chảo lửa' ở Idlib, Syria vì một điều bất ngờ

Những cuộc tấn công mới

Ở phía tây bắc của Syria, một cuộc tấn công quân sự mới đang âm ỉ. Kể từ khi thỏa thuận ngừng bắn giữa Nga-Thổ Nhĩ Kỳ và phe đối lập về việc ngừng tấn công Idlib có hiệu lực, đã có rất nhiều dự đoán về sự đổ vỡ của thỏa thuận.

Và các vết nứt ảnh hưởng đến lệnh ngừng bắn dần rộng mở. Trong vài tháng qua, hàng trăm cuộc tấn công đã được triển khai và chỉ trong hai tuần đầu tiên của tháng lễ Ramadan, hơn 200 cuộc tấn công đã được triển khai nơi đây, vi phạm thỏa thuận. Trong suốt tuần qua, chính quyền ông Assad và Nga đã triển khai một loạt cuộc không kích vào miền nam Idlib và các khu vực lân cận khiến hàng chục người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương.

Mặc dù thực tế các nhóm đối lập Syria vẫn chưa thực hiện một đòn trả đũa lớn đối với các cuộc tấn công, nhưng năm qua đã chứng kiến những động thái cho thấy dự đoán ngày càng tăng về một cuộc xung đột mới ở phía Tây Bắc Syria. Việc quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tăng cường mạnh quân đội và xe bọc thép ở Idlib, việc quân đội Nga mở rộng các căn cứ không quân gần đó và việc lực lượng nổi dậy triển khai các hoạt động đều cho thấy cuộc tấn công lớn sắp xảy ra.

Tác động của các cuộc tấn công gần đây đã thấy rõ. Theo phóng viên Abdussamed Dagul ở Idlib, các cuộc tấn công đã gây ra "một làn sóng người tị nạn mới".

Phóng viên Dagul nói, làn sóng người tị nạn mới đó "sẽ gây ra một cuộc khủng hoảng khác ở Idlib và lấp đầy các trại tị nạn ở khu vực biên giới Thổ Nhĩ Kỳ-Syria, cũng như dòng người tị nạn đến Thổ Nhĩ Kỳ và châu Âu. Dòng người tị nạn này có thể gia tăng trở lại nếu tình hình chiến sự leo thang".

Liên quan đến khả năng xảy ra một cuộc xung đột mới, phóng viên Dagul chỉ ra rằng cho đến nay "không có lữ đoàn quân sự và lực lượng tăng cường nào của chính quyền ông Assad tiến về tiền tuyến Idlib". Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng "sự gia tăng của các cuộc bắn phá có thể là dấu hiệu của một cuộc tấn công mới có thể trong những tháng tới”.

“Chảo lửa” Idlib sẽ rực cháy?

Idlib và các khu vực xung quanh do phe đối lập nắm giữ, theo nhiều cách, giống hệt như là Dải Gaza của Syria vậy. Ảnh minh họa

Rất khó để dự đoán khi nào một cuộc xung đột xảy ra vì mọi điều đều không thể đoán trước ở Syria. Đồn đoán việc Thổ Nhĩ Kỳ, một “người chơi” chính ở Idlib sẽ tấn công lực lượng của ông Assad như năm ngoái cũng gây hoài nghi.

Bởi lẽ thứ nhất, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã rút khỏi nhiều tiền đồn và căn cứ của họ ở tây bắc Syria vào cuối năm ngoái. Thứ hai, Ankara thường quan tâm hơn đến mối đe dọa từ lực lượng dân quân người Kurd như Các Đơn vị Bảo vệ Nhân dân (YPG) và Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) và Ankara gần đây đã tấn công vào các vị trí của lực lượng này ở miền bắc Syria.

Ngoài ra, hàng trăm công trình dân cư mà Thổ Nhĩ Kỳ và các tổ chức từ thiện đã xây dựng ở Idlib cho những người Syria phải di dời ở đó, với con số hơn một triệu người. Chẳng hạn, vào tháng 10 năm ngoái, Tổ chức Diyanet của Thổ Nhĩ Kỳ đã xây dựng hơn 600 ngôi nhà cho các gia đình người Syria trong tỉnh này và gần đây nhất là trong tháng này, 450 ngôi nhà cũng được xây dựng ở đây.

Cuộc chiến đang diễn ra ở Syria tàn phá cơ sở hạ tầng dân sự và y tế nên sẽ không có gì ngạc nhiên nếu một cuộc tấn công mới vào Idlib dẫn đến việc phá hủy tương tự các dự án nhà ở mới này.

Phía tây bắc Syria do phe đối lập nắm giữ phải đối mặt với nhiều vấn đề giống như Dải Gaza bị bao vây ở Palestine: cơ sở hạ tầng đổ nát và dễ bị tổn thương, phụ thuộc vào nguồn cung cấp điện từ tay một nước láng giềng, dân số nghèo đói mà không được chăm sóc y tế đầy đủ, khả năng các cuộc không kích luôn hiện hữu và kẻ thù đang chờ sẵn ở cổng.

Người ta từng dự đoán rằng thỏa thuận ngừng bắn ở Idlib mà Nga-Thổ Nhĩ Kỳ thỏa thuận sẽ chỉ tồn tại được vài tuần hoặc vài tháng. Tuy nhiên, đến nay đã gần một năm rưỡi, dù thỏa thuận đã vài lần bị xâm phạm nhưng quân đội chính phủ Syria và Nga đã cố gắng giữ vững thỏa thuận bằng cách tránh một cuộc tấn công quân sự quy mô lớn như đã thấy trước đây vào khu vực Idlib.

Với khoảng 3 triệu dân thường ở tỉnh Idlib chung sống cùng hàng chục nghìn phiến quân và hơn trăm nghìn thành viên gia đình của lực lượng này ở đây. Điều này có thể khiến liên quân Nga–Syria khó tránh khỏi việc tấn công vào dân thường khi mở cuộc tấn công Idlib. Đây cũng là lý do hai lực lượng này không mở cuộc tấn công vào vùng này.

Dẫu vậy, Idlib và các khu vực xung quanh do phe đối lập nắm giữ, theo nhiều cách, giống hệt như là Dải Gaza của Syria vậy.

Vũ Thu Hương