Nêu cao tính tiên phong, gương mẫu, góp phần nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân trong cán bộ, đảng viên

Khi viết tác phẩm “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề cập đến vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên như một giải pháp quan trọng với luận điểm được đưa ra ngay đầu tác phẩm “Nhân dân ta thường nói: đảng viên đi trước, làng nước theo sau”1. Cán bộ, đảng viên phải tiên phong, gương mẫu đi trước, làm trước, quần chúng nhân dân sẽ đi theo và làm theo.

Người từng dạy: Cán bộ là cái gốc của mọi việc. Muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém. Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, nhưng phải có đội ngũ cán bộ, đảng viên tiên phong, gương mẫu đi đầu. Người cũng căn dặn: Muốn dân tin, dân yêu, dân làm theo, thì mỗi cán bộ, đảng viên cần phải làm gương trước, “đảng viên đi trước, làng nước theo sau”2, “...

Trước mặt quần chúng, không phải ta viết lên trán chữ “cộng sản” mà ta được họ yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức. Muốn hướng dẫn Nhân dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước”3. Người cũng từng nói: “Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”4. Muốn đồng bào nghe theo, thì cán bộ phải gương mẫu đi đầu, xung phong làm trước, chứ nói mà không làm, hoặc nói nhiều làm ít thì làm sao thuyết phục được quần chúng.

Cán bộ, đảng viên nắm giữ các chức vụ, quyền hạn càng cao thì càng phải nêu gương sáng, gương mẫu trong mọi công việc, không màng danh lợi, quyền chức; được giao công việc gì cũng cố gắng hoàn thành tốt nhất. Đó là sự nêu gương chân thành và tự giác. Người còn chỉ rõ: Lấy gương người tốt, việc tốt hằng ngày để giáo dục lẫn nhau là một trong những cách tốt nhất để xây dựng Đảng, xây dựng các tổ chức cách mạng, xây dựng con người mới và cuộc sống mới.

Nhận thức sâu sắc về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đặc biệt là vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, Đảng ta đã ban hành Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay và Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, để từ đó xác định và nhận diện rõ những biểu hiện suy thoái của cán bộ, đảng viên và đưa ra các giải pháp cụ thể.

Triển khai đồng bộ nhiệm vụ này, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành Quy định số 101-QĐ/TW ngày 7/6/2012 về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, Quy định số 55-QĐ/TW ngày 19/12/2016 của Bộ Chính trị về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên. Quy định số 08-QĐi/TW ngày 25/10/2018 của Ban Chấp hành Trung ương về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương.

Đại biểu tại Đại hội lần thứ XIII của Đảng. ẢNH: QUANG VINH

Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương có vị trí, vai trò quan trọng trong hệ thống chính trị. Đảng bộ bao gồm các tổ chức đảng trong các cơ quan tham mưu chiến lược của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, với 61 đảng bộ trực thuộc và hơn 7,7 vạn đảng viên.

Đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Khối có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ cao về lý luận chính trị và chuyên môn, nghiệp vụ, trực tiếp làm nhiệm vụ tham mưu và tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trên hầu hết các lĩnh vực quan trọng; một bộ phận lớn cán bộ, đảng viên giữ vị trí chính trị quan trọng, trong đó, nhiều đồng chí là lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước, như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói “tư tưởng và hành động của mỗi một đồng chí rất có quan hệ đến toàn quốc. Nếu một người sơ suất, một việc sơ suất là có thể hỏng việc to; sai một ly đi một dặm”5.

Xác định rõ vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là lãnh đạo chủ chốt các cấp trong các cơ quan Trung ương có ý nghĩa vô cùng quan trọng, ảnh hưởng to lớn, tác động trực tiếp và sâu rộng đến chất lượng, hiệu quả hoạt động của cả hệ thống chính trị, sự phát triển của đất nước và đời sống Nhân dân.

Trong những năm qua Đảng ủy Khối và các cấp ủy trực thuộc đã tổ chức thực hiện nghiêm túc, sáng tạo các quy định của Trung ương về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trong đó, Ban Thường vụ Đảng ủy Khối đã ban hành Nghị quyết số 05-NQ/ĐUK ngày 25/1/2017 về đổi mới công tác tư tưởng nhằm đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ và Nghị quyết số 06-NQ/ĐUK ngày 25/1/2017 về tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị trong tình hình hiện nay.

Đảng bộ Khối chủ động chọn ba khâu đột phá là: tiến hành xây dựng và thực hành đạo đức công vụ theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nâng cao chất lượng chi bộ và tăng cường, đổi mới công tác dân vận, nhất là trong cơ quan nhà nước.

Khâu đột phá thứ nhất: Xây dựng và thực hành đạo đức công vụ theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, trên cơ sở đó, ban hành chuẩn mực đạo đức “Trung thành - trung thực - đoàn kết - tận tụy - sáng tạo - nêu gương” để tổ chức thực hiện và xác định năm nội dung trọng tâm trong thực hành đạo đức công vụ là:

Một là, làm chuyển biến nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ, đảng viên đối với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, trở thành nhu cầu tự thân của mỗi người.

Hai là, học và làm theo Bác với phong cách quần chúng nêu gương của Bác.

Ba là, chấp hành nghiêm các chủ trương, đường lối, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nội quy, quy chế của cơ quan, đơn vị.

Bốn là, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, nói đi đôi với làm, chống tham nhũng, lãng phí.

Năm là, đẩy mạnh việc nêu gương từ người đứng đầu cấp ủy, thủ trưởng cơ quan, đơn vị, đảng viên giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý.

Từ đó, các cấp ủy đảng trong Đảng bộ Khối đã tổ chức nhiều hoạt động nhằm thực hiện tốt năm trọng tâm trên tạo sự lan tỏa, góp phần nâng cao đạo đức nghề nghiệp theo lời dạy của Bác và thực hành đạo đức công vụ theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đối với cán bộ, đảng viên, công chức trong các cơ quan Trung ương.

Khâu đột phá thứ hai: Tập trung nâng cao chất lượng chi bộ. Là đảng bộ với 5.735 chi bộ, hơn 7,7 vạn đảng viên đang công tác và học tập ở cả trong và ngoài nước, Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương luôn nhận thức sâu sắc ý nghĩa và vai trò, tầm quan trọng của chi bộ.

Ban Thường vụ Đảng ủy Khối khóa XII đã ban hành và tổ chức thực hiện Nghị quyết số 01-NQ/ĐUK về nâng cao chất lượng chi bộ trong Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương. Trong đó, tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của chi ủy, chi bộ và chất lượng đội ngũ đảng viên, việc đưa các nội dung học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh vào sinh hoạt thường xuyên của chi bộ đã trực tiếp góp phần nâng cao chất lượng chi bộ và ngược lại, việc đổi mới, nâng cao chất lượng chi bộ tạo điều kiện để việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Bác trở nên sinh động, thiết thực, hiệu quả.

Khâu đột phá thứ ba: Tăng cường và đổi mới công tác dân vận, nhất là trong các cơ quan nhà nước. Xuất phát từ đặc điểm mang tính đặc thù của Đảng bộ Khối, Ban Thường vụ đã xác định trước hết là tập trung nâng cao nhận thức, xác định rõ vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, lãnh đạo cơ quan, đơn vị, ban chấp hành đoàn thể, của mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên và người lao động, đặc biệt là vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu đối với công tác dân vận trong các cơ quan trung ương.

Đẩy mạnh công tác dân vận của cơ quan nhà nước, trọng tâm là thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở; cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và chất lượng tham mưu chủ trương, chính sách hợp lòng dân với mục tiêu xây dựng và thực hành nền hành chính dân chủ, kỷ cương, công khai, minh bạch và trách nhiệm; sửa đổi lề lối làm việc theo hướng dân chủ hóa, công khai hóa, nêu cao đạo đức công vụ, chống quan liêu, hách dịch, cửa quyền, sách nhiễu Nhân dân.

Thông qua việc triển khai thực hiện ba khâu đột phá, nhận thức và thực hiện về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp đã được nâng lên một bước, nhiều cán bộ, đảng viên đã phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu, tự giác, hăng hái, tận tụy với công việc, nhiều tấm gương về bản lĩnh chính trị, ý thức rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, hết lòng, hết sức tận tụy, phục vụ Nhân dân, được Nhân dân yêu mến, tín nhiệm.

Nhiều cán bộ, đảng viên hoạt động trong các môi trường phức tạp, điều kiện khó khăn đã năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước dân, trước Đảng, mạnh dạn tìm tòi, thử nghiệm nhiều cách làm mới, đạt hiệu quả cao, được quần chúng tin yêu, ca ngợi, nhiều tấm gương không quản ngại nguy hiểm, gian lao, sẵn sàng vào nơi khó khăn, hiểm nguy để bảo vệ, cứu giúp Nhân dân đã xuất hiện...

Qua việc triển khai thực hiện các giải pháp quan trọng đó đã góp phần tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong toàn Đảng bộ Khối. Từ đó, đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân trong đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Khối. Là đảng bộ có tính đặc thù, hoạt động của Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương có ảnh hưởng tới hoạt động của cả hệ thống chính trị và mọi mặt của đời sống xã hội, để việc nêu gương hiệu quả, thiết thực hơn nữa, toàn Đảng và mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là cấp ủy và người đứng đầu cần tiếp tục thực hiện tốt trách nhiệm nêu gương, cụ thể là những nội dung sau:

Một là, tập trung nâng cao và thống nhất nhận thức của cán bộ, đảng viên về tăng cường tính tiên phong, gương mẫu là biện pháp quan trọng nhằm nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân. Coi đây là phương pháp đúng đắn, hiệu quả và là yêu cầu bức thiết trong tình hình hiện nay. Cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp phải có tư tưởng, bản lĩnh chính trị vững vàng, quan điểm đúng đắn, chính kiến rõ ràng; thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống.

Phải nghiêm khắc với mình, luôn tự nhìn nhận, xem xét, đánh giá bản thân một cách nghiêm túc theo chuẩn mực “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”, giữ vững nguyên tắc dân chủ, công tâm, khách quan, minh bạch trong sử dụng và đánh giá cán bộ. Không ngừng học tập, tu dưỡng, rèn luyện, trau dồi đạo đức cách mạng; trung thực, giản dị, thẳng thắn, chân thành.

Làm sao để cán bộ, đảng viên thấy rõ việc tăng cường tính tiên phong, gương mẫu là trách nhiệm, bổn phận và đạo lý của người cán bộ, đảng viên; đồng thời, chuyển từ nhận thức, thái độ đúng đắn thành những hành động, việc làm thiết thực, cụ thể.

Cán bộ, đảng viên phải tự đặt mình trong kỷ luật của tổ chức, nghiêm túc chấp hành các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nội quy, quy định của cơ quan, đoàn thể; phải là những người đi đầu trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, các luận điệu xuyên tạc, thù địch.

Để thực hiện điều đó, cấp ủy các cấp cần tiếp tục tổ chức cho cán bộ, đảng viên nghiên cứu, học tập, quán triệt và tuyên truyền rộng rãi, sâu sắc nội dung các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên.

Hai là, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI, XII, XIII.

Trước hết, mỗi cấp ủy, tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên cần nhận thức đúng đắn, đầy đủ những nội dung cơ bản và giá trị, ý nghĩa to lớn của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; làm cho tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người thật sự thấm sâu, trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội; xây dựng văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Mỗi cán bộ, đảng viên phải không ngừng học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; chú ý việc tổ chức thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW bảo đảm ba nội dung: Học tập Bác, làm theo Bác và nêu gương của cán bộ, đảng viên. Thực hiện nghiêm việc xây dựng kế hoạch làm theo Bác với những việc làm cụ thể, làm sao để dễ thực hiện, dễ kiểm tra, đánh giá kết quả.

Tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI và XII, XIII, trọng tâm là Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Đặc biệt chú ý việc tổ chức đợt sinh hoạt chính trị về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị với chủ đề “Tự soi, tự sửa”, tập trung vào ba nội dung chủ yếu sau:

(1) Tổ chức nghiên cứu, học tập, quán triệt, tuyên truyền và triển khai thực hiện Kết luận, Quy định của Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII;

(2) Tổ chức các hội nghị kiểm điểm tự phê bình và phê bình để thảo luận, kiểm điểm tự phê bình và phê bình, đề ra nhiệm vụ, giải pháp cụ thể tổ chức thực hiện thật tốt, đạt kết quả thiết thực các nội dung Hội nghị Trung ương 4;

(3) Tổ chức các cuộc hội thảo, tọa đàm khoa học về chủ đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; các hình thức sáng tạo, hiệu quả khác phù hợp với tình hình thực tế của cơ quan, đơn vị.

Ba là, thường xuyên bồi dưỡng, rèn luyện lý tưởng đạo đức cách mạng của Đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tiêu cực; dũng cảm tự phê bình và phê bình.

Mỗi cán bộ, đảng viên phải nghiêm túc, thường xuyên tự kiểm điểm bản thân, thấy đúng phải cương quyết bảo vệ, thấy sai phải quyết liệt đấu tranh, không tranh công, đổ lỗi, dũng cảm nhận khuyết điểm và trách nhiệm. Đi kèm với đó là tiếp tục đổi mới phong cách, lề lối làm việc. Kiên quyết chống những biểu hiện vi phạm chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước; những hành vi “nói không đi đôi với làm” hoặc “nói một đằng làm một nẻo”.

Cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị phải tự giác, tiên phong đi đầu trong việc nêu gương về đạo đức, lối sống, nâng cao khả năng tự “đề kháng” trước sự tác động, xâm nhập của các nhân tố độc hại từ bên ngoài; kiên quyết đấu tranh phòng, chống sự tha hóa quyền lực, tham nhũng, “lợi ích nhóm”, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” bằng những hành động, việc làm cụ thể, thiết thực.

Bốn là, tập trung xây dựng tổ chức đảng vững mạnh, trọng tâm là tiếp tục nâng cao chất lượng chi bộ và chất lượng sinh hoạt chi bộ. Quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị quyết số 01-NQ/ĐUK của Ban Chấp hành Đảng bộ Khối về nâng cao chất lượng chi bộ trong Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương, tăng cường quản lý đảng viên về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống..., làm sao để đảng viên Đảng bộ Khối thực sự trở thành tấm gương sáng trên mọi lĩnh vực.

Năm là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; có hình thức khen thưởng và xử lý nghiêm các vi phạm trong vấn đề nêu gương.

Các cấp ủy, tổ chức đảng phải tập trung kiểm tra, giám sát việc chấp hành Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; việc chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, chế độ công tác, thực hiện dân chủ trong Đảng, giữ gìn đoàn kết nội bộ; việc thực hành tiết kiệm, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, rèn luyện phẩm chất, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên.

Chú ý kiểm tra tổ chức đảng và đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm để xử lý công minh, chính xác, kịp thời theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước, đúng với tinh thần “không có vùng cấm, không có ngoại lệ, không có khoan nhượng, không có đặc quyền, đặc lợi, không có điểm dừng”.

Đồng thời, cần phải đổi mới và nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát không chỉ phát hiện những tổ chức đảng, những cán bộ, đảng viên thực hiện chưa tốt các quy định về trách nhiệm nêu gương mà cần phát hiện những nhân tố mới, những điển hình tiên tiến, từ đó đẩy mạnh biểu dương, tuyên truyền kịp thời. Cùng với đó là đổi mới công tác thi đua - khen thưởng, bảo đảm chính xác, kịp thời, công khai, minh bạch và đặc biệt là đúng đối tượng, đúng với phong trào và thành tích.v

Chú thích:

1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2011, tập 15, tr.546.

2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, tập 14, tr.205.

3. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, tập 6, tr.16.

4. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, tập 1, tr.284.

5. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, tập 5, tr.87.

NGUYỄN MINH CHUNG - Tiến sĩ, Ủy viên Ban Thường vụ,

Trưởng Ban Tuyên giáo Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương