Nan giải bài toán thiếu vật liệu san lấp tại Đà Nẵng

Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng ưu tiên Đà Nẵng vừa có văn bản kiến nghị Sở TN&MT khẩn trương hoàn thiện thủ tục để trình phê duyệt, đảm bảo nguồn đá cung ứng cho bến cảng Liên Chiểu, phần cơ sở hạ tầng dùng chung.

Theo tính toán, đến năm 2025, bến cảng Liên Chiểu sẽ thiếu hụt khoảng 1,6 triệu m3 đá, có khả năng ảnh hưởng đến tiến độ dự án.

Thiếu gần 6 triệu m3 đất đá mỗi năm

Báo cáo mới nhất của Sở TN&MT TP Đà Nẵng cho hay trên toàn địa bàn TP có 10 mỏ khoáng sản đang hoạt động, trong đó có một mỏ đất san lấp, chín mỏ đá xây dựng thông thường. Tính cả bốn giấy phép khai thác khoáng sản trong các dự án đầu tư xây dựng, tổng cộng trong một năm các mỏ đang đáp ứng 300.000 m3 đất san lấp và hơn 870.000 m3 đá xây dựng thông thường.

Dự án bến cảng Liên Chiểu đang đối mặt với nguy cơ thiếu vật liệu san lấp. Ảnh: TẤN VIỆT

Nhu cầu theo quy hoạch của TP Đà Nẵng giai đoạn 2021-2030 cần hơn 40 triệu m3 đất và hơn 17 triệu m3 đá. Tính cả phần phát sinh của các dự án giai đoạn 2023-2025, TP Đà Nẵng thiếu nguồn đất san lấp so với nhu cầu là hơn 4,2 triệu m3/năm và hơn 1,4 triệu m3 đá/năm. Tại hội nghị chuyên đề do UBND TP Đà Nẵng tổ chức hồi cuối tháng 2, rất nhiều đại biểu bày tỏ lo lắng trước thực trạng này.

Phó Giám đốc Sở TN&MT TP Đà Nẵng Võ Nguyên Chương nhấn mạnh: “Khoáng sản là loại tài nguyên không thể phục hồi, quan điểm của lãnh đạo TP là không bằng mọi giá tận thu vì sau này sẽ trả giá nếu không có tính toán, xác định được chính xác nhu cầu trong từng giai đoạn, từng thời điểm”.

Theo ông Chương, hiện bến cảng Liên Chiểu vẫn có nguồn mua vật liệu san lấp từ các địa phương lân cận và đang cố gắng giữ các nguồn này. Để đảm bảo nguồn cung, Sở TN&MT TP Đà Nẵng sẽ tiếp tục tham mưu UBND TP gia hạn các mỏ đang còn trữ lượng nhưng đã hết thời hạn khai thác. “Tuy nhiên, cần phải đánh giá kỹ các tác động trong tương lai để có quyết sách phù hợp nhất” - ông Chương nhấn mạnh.

Theo Bí thư Huyện ủy Hòa Vang Tô Văn Hùng, quan điểm của huyện là trong quá trình lập dự án đầu tư, các chủ đầu tư không nên đưa vào việc lấy nguồn đất ở TP Đà Nẵng, cụ thể là huyện Hòa Vang.

“Hòa Vang được xác định là đô thị sinh thái nên không thể lấy đất tại đây đi làm vật liệu san lấp. Khi đưa vào giá để xác định tổng mức đầu tư dự án thì nên lấy nguồn đất ở những địa phương lân cận, cho dù giá cao hơn; đừng nghĩ rằng đất ở Đà Nẵng vẫn còn để tự đưa nhau vào thế bí” - ông Hùng lưu ý.

Một trong những định nghĩa phát triển bền vững là khai thác tài nguyên khoáng sản của thế hệ này không ảnh hưởng đến thế hệ sau.

Lo lắng Hòa Vang không còn núi đồi

Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Lê Quang Nam cho hay TP từng có một bài học vào giai đoạn 2008-2013 khi cho tổ chức khai thác khoáng sản hàng loạt. Sau đó, lãnh đạo TP đi kiểm tra và phát hiện có sai phạm, đến giờ vẫn chưa khắc phục triệt để.

“Một số mỏ bên khai thác xong vứt máy đó rồi bỏ đi, không tổ chức hoàn thổ, tạo độ sâu và địa phương không biết sản xuất gì trên đó. Thời đó được 20 mỏ thì có 8-9 mỏ như vậy, đây là vấn đề nhức nhối” - ông Nam nói.

Theo ông Nam, huyện Hòa Vang có thế mạnh về rừng. Hiện trong giai đoạn tập trung phát triển tín chỉ carbon, nếu cứ tiếp tục cho khai thác thì không đạt được tiêu chuẩn đô thị xanh, lõi xanh của TP, khả năng còn phá vỡ quy hoạch chung TP Đà Nẵng.

Ông Nam chỉ ra TP Đà Nẵng đang cho nâng công suất khai thác tại các mỏ. Trong bảy doanh nghiệp khai thác thì nơi nâng ít nhất là 100%, cao nhất nâng đến 400%. “Nâng đến mức đó thì rất đáng lo ngại, trong khi các tỉnh lân cận thì siết giảm công suất. Nếu cứ nâng theo nhu cầu các dự án bây giờ thì khoảng 15 năm nữa là Hòa Vang không còn núi đồi” - ông Nam lo lắng.

Do đó, TP Đà Nẵng phải cân nhắc thật kỹ càng, khai thác đúng chỉ tiêu công suất, quy hoạch, không thể làm khác. “Chúng ta cứ hô hào phát triển bền vững. Một trong những định nghĩa phát triển bền vững là khai thác tài nguyên khoáng sản của thế hệ này không ảnh hưởng đến thế hệ sau” - ông Nam nhắc nhở.•

TẤN VIỆT