Muôn kiểu biến tướng 'chữa lành tâm lý'

Ðừng bị huyễn hoặc hay tự làm bác sĩ

Áp lực cân bằng cuộc sống, áp lực công việc, áp lực gia đình... khiến nhiều người, nhất là giới trẻ gặp những trở ngại, thậm chí tổn thương tâm lý. Từ đó, họ cho rằng mình cần “chữa lành”. Chỉ cần gõ hai chữ “chữa lành” trên thanh tìm kiếm Google là lập tức hiện lên hàng triệu kết quả như: “du lịch chữa lành”, “âm nhạc chữa lành”, “chữa lành cơ thể”... Chưa kể, các dịch vụ hay các sản phẩm dành cho việc “chữa lành” cũng mọc lên như nấm. Nhiều người do quá mong muốn được vỗ về tâm hồn và xoa dịu những vết thương trong lòng đã chi tiền để tham gia các dịch vụ chữa lành, dẫn đến nhiều hệ lụy.

Nhiều hội nhóm nhân danh chữa lành xuất hiện trên mạng xã hội với mục đích trục lợi.

"Thôi miên chữa lành", "tarrot chữa lành", "chữa lành tự nhiên"... là tên gọi mỹ miều của hàng loạt group được mở ra trên mạng xã hội. Nhiều nhóm hoạt động công khai, một số nhóm lại hoạt động kín, nhưng số lượng thành viên lên đến vài chục, thậm chí vài trăm ngàn người. Kéo theo đó là những chuyên gia tâm lý tự phong cũng từ đây xuất hiện, khuyên nhủ, nói đạo lý hay truyền cảm hứng... cùng những lời lôi kéo tham gia các khóa học chữa lành trực tuyến qua zoom, với giá từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng. Bên cạnh đó, hàng loạt dịch vụ ăn theo cũng nở rộ, từ du lịch chữa lành, ăn kiêng chữa lành, cà phê chữa lành... như một công thức, những lời mời chào mua các vật phẩm được thần thánh hóa công dụng một cách quá đáng được gửi tới người có nhu cầu chữa lành.

Chị Nguyễn Trúc Ly, 27 tuổi, ngụ Khóm 4, Phường 5, TP Cà Mau, cho biết: “Thời gian vừa làm vừa học, vừa lo cho gia đình khiến tôi mệt không thở nổi. Ðó là chưa nói tới những va vấp trong cuộc sống. Tôi bắt đầu cảm thấy cường độ công việc nhiều và khó trụ nổi. Tôi tự tìm cách chữa lành bản thân, như đi xem bói, xem tarrot... Sau đó, tôi cũng có tham gia vài nhóm tự nhận là chữa lành tâm hồn, trong đó lập nhiều nhóm nhỏ, đóng tiền cùng nhau du lịch, hay cà phê nghe chuyên gia tâm lý giải tỏa áp lực... Hầu như cái nào cũng có chi phí. Tôi thử qua và không thấy hiệu quả”.

Nguy hiểm hơn, nhiều người có chút kiến thức lại bắt đầu tự cho mình quyền làm bác sĩ tâm lý, tự kê đơn, tự tìm phương pháp để “chữa lành” cho bản thân. Họ tự tham khảo các phương pháp thiền, tự thiết kế chế độ ăn uống, các bài tập luyện... Lĩnh vực tâm lý rất chuyên biệt, đặc thù, thế nên không phải ai chưa qua đào tạo kiến thức chuyên sâu đều trở thành thầy thuốc ở mảng này được.

Người bệnh tâm lý thường vái tứ phương, đôi khi tự bản thân làm bác sĩ cho chính mình. Ảnh LÊ TUẤN.

Chị Trần Kiều Trang, 32 tuổi, ngụ Khóm 1, Phường 6, TP Cà Mau, chia sẻ: “Tất nhiên mình đi học, đi làm cũng tích lũy nhiều kiến thức, đôi khi tự tin bản thân có thể làm thầy thuốc tự kê toa cho mình. Tuy nhiên, tâm lý và tổn thương tâm lý là điều rất khó. Tôi nghĩ, phải có bác sĩ hoặc chuyên gia có kinh nghiệm mới kê đơn thuốc hay các bài tập giúp giải tỏa tâm lý khi gặp trở ngại, tổn thương. Tự làm bác sĩ có khi bệnh nặng thêm”.

Cần tỉnh táo chọn đúng địa chỉ

“Chữa lành” (healing) là thuật ngữ dùng để thể hiện sự chủ động trong việc hàn gắn, phục hồi cho cảm xúc, tâm hồn cũng như thể chất của con người sau các tổn thương. Theo Bác sĩ CKII Hồng Hữu Hạnh, Trưởng khoa Tâm thần, Bệnh viện Ða khoa tỉnh Cà Mau, mấu chốt của chữa lành là nội lực, là sức mạnh tự thân chứ không phải dựa dẫm vào các cơ chế bên ngoài, và không ai thay thế tốt nhất vai trò của bản thân mỗi người trong việc “tự chữa lành”. Thế nhưng, một số người lại thiếu kiến thức, cố tình diễn giải theo hướng khác dẫn đến suy nghĩ, hành động sai lệch nhằm phục vụ cho mục đích trục lợi, ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của người khác. Một bác sĩ tâm lý phải mất 4-5 năm, thậm chí chục năm để có bằng cấp liên quan đến tư vấn tâm lý, thì các chuyên gia tự nhận, tự phong, lại chỉ cần lên mạng rao giảng những bài học đạo đức hay những lời khuyên nhủ... lại được nhiều người ủng hộ, theo dõi, xin tư vấn.

Bác sĩ CKII Hồng Hữu Hạnh thăm khám cho bệnh nhân gặp vấn đề về tâm lý. Bác sĩ khuyên mọi người tỉnh táo với các phương pháp chữa lành trên mạng và tuyệt đối không tự làm thầy thuốc cho bản thân. Ảnh: ANH TUẤN

Bác sĩ Hồng Hữu Hạnh cho biết thêm: “Những căn bệnh về tinh thần hiển hiện rất rõ trong đời sống hiện đại ngày nay như: stress, trầm cảm..., từ đó sẽ nảy sinh nhu cầu cần được giải tỏa. Ðối với những người trẻ, khi bị bệnh về tâm lý hay gặp những vướng mắc trong cuộc sống tinh thần cần gặp chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm lý. Ở Cà Mau, chúng ta có thể gặp bác sĩ chuyên khoa về tâm thần để tìm hiểu nguyên nhân gây nên tổn thương tâm lý và đề xuất những phương pháp điều trị tốt nhất. Ðừng nghe và làm theo hướng dẫn trên các trang mạng xã hội khiến bệnh tình trầm trọng hơn".

Ðể tránh tiền mất tật mang, mỗi cá nhân phải tự nâng cao nhận thức, hiểu biết để phân biệt được "chữa lành" thật, "chữa lành" giả, lựa chọn dịch vụ phù hợp với bản thân, túi tiền của mình./.

Lam Khánh