Luồng gió 'thần kỳ' bỏ rơi thành phố đông dân nhất Ấn Độ

Ngay cả khi không đặt chân ra ngoài phòng khám của mình ở Mumbai, từ hơi thở khó nhọc của bệnh nhân, bác sĩ tư vấn về hô hấp Lancelot Pinto cũng biết rằng có điều gì đó không ổn đối với không khí của thành phố này, theo Financial Times.

Theo chia sẻ của ông, một tỷ lệ lớn bệnh nhân trong những tháng qua đã gặp phải các triệu chứng hô hấp.

Một số người phàn nàn về các triệu chứng “tức ngực, ho, thở khò khè khi ở ngoài trời”. Bác sĩ Pinto lý giải rằng không khí đột nhiên trở nên tồi tệ ở Mumbai có khả năng gây ra điều này hơn là nhiễm trùng.

Thủ đô New Delhi của Ấn Độ thu hút sự chú ý của toàn thế giới vì bầu không khí ngột ngạt. Tại thành phố này, nông dân đốt gốc rạ ở các tỉnh lân cận vào mùa đông, từ đó tạo ra những đám mây khói ở phía trong thành phố.

Tuy nhiên, trong vài tuần của tháng 11-12/2022, Mumbai, một trung tâm ven biển thường ít hứng chịu khói bụi như vậy, lại nhiều lần ghi nhận mức độ ô nhiễm không khí tồi tệ hơn New Delhi.

Ô nhiễm không khí nghiêm trọng

Theo chỉ số giám sát chất lượng không khí AQI, Mumbai là đô thị có chất lượng không khí kém thứ ba của Ấn Độ trong bốn tuần tính đến ngày 19/12/2022, sau New Delhi và Kolkata.

Theo một báo cáo của Ngân hàng Thế giới, “Nam Á đang phải hứng chịu tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng".

Tổ chức này cho biết gần 60% dân số trong khu vực hít thở không khí có nồng độ bụi nhỏ hoặc muội than cao gấp 7 lần so với khuyến cáo của WHO. Họ ước tính ô nhiễm không khí ở Nam Á gây ra cái chết sớm của 2 triệu người mỗi năm.

Ajay Sharma, người sáng lập công ty tư vấn Abhinav Immigration, cho rằng ô nhiễm không khí thậm chí còn là một nhân tố quan trọng thúc đẩy giới nhà giàu Ấn Độ rời khỏi đất nước.

“Của cải của chúng ta có ích gì khi chúng ta mất nhiều năm tuổi thọ khi sống ở Delhi?”, họ cho biết.

Tuy nhiên, cư dân Mumbai, nơi có khu ổ chuột lớn nhất Ấn Độ, thường không cần lo lắng tới điều đó.

Anumita Roy Chowdhury, Giám đốc nghiên cứu và vận động chính sách tại Trung tâm Khoa học và Môi trường, giải thích: "Nhiều người nhận định rằng Mumbai nằm trên bờ biển nên có gió biển thổi đến và cuốn bay mọi ô nhiễm. Điều đó tạo ra cảm giác thỏa mãn - nhiều người bắt đầu nghĩ rằng chỉ có miền Bắc Ấn Độ mới gặp vấn đề và họ vẫn an toàn”.

Một góc ở Mumbai vào ngày 24/11/2022. Ảnh: Reuters.

“Bằng cách nào đó, chúng ta phải phá vỡ suy nghĩ hoang đường đó”, bà nói thêm. Theo bà, “khoa học sức khỏe đang chỉ ra rất rõ ràng” rằng nhiều người đổ bệnh và chết ở mức độ ô nhiễm được thấy ở các thành phố như Mumbai, Chennai và Bangalore ở các bang miền Tây và miền Nam Ấn Độ.

Khi người dân Mumbai hầu như không thể nhìn thấy từ đầu này đến đầu kia của cây cầu Sea Link dài 5,6 km mang tính biểu tượng, nguyên nhân của bụi mù vẫn chưa rõ ràng.

Các nhà khí tượng học theo dõi vấn đề này bao gồm tiến sĩ Gufran Beig, người sáng lập và giám đốc dự án của hệ thống dự báo chất lượng không khí tại Ấn Độ (Safar).

Dữ liệu giám sát không khí của ông minh họa mức độ nghiêm trọng của tình trạng ô nhiễm tăng đột biến: Từ ngày 5/11-12/12/2022, chỉ số chất lượng không khí của Mumbai ghi nhận chỉ số “kém” trong 20 ngày, so với 6 ngày trong cùng kỳ năm 2021.

Trong khi đó, bốn ngày có chỉ số không khí rất kém, trong khi năm trước đó không có ngày nào như vậy.

Hệ thống tự làm sạch không khí "bị hỏng"

Ông Beige cho biết vào mùa đông năm nay, “tốc độ gió trên bề mặt chậm hơn nhiều so với mức trung bình trong 10 năm qua”.

Gió cũng không đổi hướng và mang theo không khí biển vài ngày một lần như điều thường xảy ra, hệ thống tự làm sạch không khí đã bị hỏng.

“Luồng gió cần thiết từ đại dương vào đất liền chỉ được kích hoạt vào tuần trước”, ông giải thích vào thời điểm trước Giáng sinh. Không có một làn gió nào để cuốn đi lượng khí thải cao - từ xe cộ, đốt rác thải, công nghiệp, bụi xây dựng... Chúng bị mắc kẹt trong một làn khói mù mịt cay mắt.

Ông Beig cho biết sự lưu thông bất thường này là một phần của sự biến đổi rộng lớn hơn trong các kiểu gió do hiệu ứng thời tiết La Nina kéo dài ở Ấn Độ. Và điều đó có liên quan đến biến đổi khí hậu.

Người dân tập thể dục vào một buổi sáng đầy khói bụi ở Mumbai vào ngày 9/12. Ảnh: Reuters.

Một số dự án cơ sở hạ tầng và khí thải từ các nhà máy lọc dầu gần đó là những lý do khả dĩ, một quan chức chính phủ giấu tên cho biết.

"Tình hình sẽ trở nên tồi tệ hơn ở Mumbai vì không có hạn chế nào đối với hoạt động xây dựng. Các con đường đều bị đào bới do tàu điện ngầm và phương tiện giao thông ngày càng đông, dẫn đến ô nhiễm trầm trọng hơn”, nhà môi trường học Debi Goenka cho biết, Reuters đưa tin.

Mumbai đã cập nhật kế hoạch làm sạch không khí vào năm 2019. Tuy nhiên, điều đó là chưa đủ. Giới chuyên gia nhận định các quan chức phải thực hiện nó, trước khi gió đổi chiều.

Bên cạnh đó, các chuyên gia đã cảnh báo rằng Mumbai có thể sẽ phải trải qua số ngày có chất lượng không khí ở mức “kém” và “rất kém” tăng trong mùa đông của những năm tới, theo Hindu.

Anjal Prakash, Giám đốc nghiên cứu của Trường Kinh doanh Ấn Độ, nói: “Chất lượng không khí của Mumbai đã giảm xuống mức không lành mạnh. Điều này rất đáng lo ngại đối với sức khỏe của người dân”.

Vân Đinh