Linh thiêng Lễ Eid al-Fitr của người Hồi giáo

Người Hồi giáo tham dự buổi cầu nguyện Lễ Eid al-Fitr tại một sân vận động ở Qatar. Ảnh: Reuters

Trong tháng lễ Ramadan, người Hồi giáo luôn tự giác thực hiện nghiêm túc các quy định chay tịnh, điển hình nhất là không đưa bất cứ thứ gì vào miệng (không ăn, không uống, không hút thuốc...) từ lúc mặt trời mọc đến khi mặt trời lặn; ngoại trừ người già yếu, bệnh tật, ốm đau, phụ nữ mang thai, trẻ em... Sau khi mặt trời lặn, người Hồi giáo vẫn sẽ ăn uống, nhưng chỉ ăn những món ăn thiết yếu đơn giản, nhẹ nhàng, không ăn những món ăn ngon, chế biến cầu kỳ.

Trải qua hàng nghìn năm, người Hồi giáo ngày nay vẫn tâm niệm rằng, việc thực hành nghiêm túc các quy định của tháng Ramadan là cách giáo dục tâm hồn và tư cách bản thân để giác ngộ được những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống. Nổi bật là sự rèn luyện để nâng cao được ý thức của bản thân về giá trị của mình trong cuộc đời; hiểu rõ giá trị của những của cải, vật chất và biết trân trọng những gì mình đang có, từ đó nâng cao sự yêu thương, chia sẻ với mọi người xung quanh, nhất là với những người khó khăn, hoạn nạn...

Vì vậy, việc thực hành các nghi lễ trong tháng Ramadan rất quan trọng trong đời sống tâm linh, cũng như tinh thần của những người theo đạo Hồi. Hầu hết người Hồi giáo đều thực hiện một cách tự giác mà không cần sự kiểm soát của bất kỳ ai, bởi nếu vi phạm sẽ là có lỗi với các đấng tối cao và với chính tư cách của bản thân mình.

Trong tháng Ramadan, Lễ Eid al-Fitr là nghi thức cuối cùng. Trong dịp này, người theo đạo Hồi trên khắp thế giới cùng có điểm giống nhau là sẽ trang hoàng nhà cửa rực rỡ, cùng sum họp ăn mừng bên gia đình. Người Hồi giáo bắt đầu lễ bằng cách tham gia buổi cầu nguyện diễn ra ngay sau bình minh, tiếp đó là nghe giảng đạo...

Theo phong tục chung, mọi người sẽ ăn đồ ngọt trước khi cầu nguyện, thường là các loại bánh đặc trưng của mỗi vùng miền. Lễ Eid al-Fitr cũng thường được gọi là lễ ngọt ngào, nên việc phân phát đồ ngọt là điều phổ biến trên khắp thế giới Hồi giáo.

Mặt khác, ở mỗi quốc gia sẽ có những tập quán riêng trong việc thực hành. Năm 2024, Lễ Eid al-Fitr rơi vào khoảng ngày 10/4, tùy vào các khu vực sẽ có sự chênh lệch nhất định.

Tại quốc gia đa số người dân theo đạo Hồi Indonesia, hơn 220 triệu người thực hành nghi lễ với việc đồng loạt về quê sum vầy cùng gia đình. Từ đó, cảnh tượng mọi cửa ngõ, bến xe, nhà ga ở các tỉnh, thành phố đông nghịt người không còn là điều xa lạ. Theo thống kê của Bộ Giao thông vận tải Indonesia, gần 200 triệu người di chuyển bằng các hình thức phương tiện khác nhau trong dịp này, tăng khoảng 56% so với cùng kỳ năm 2023.

Cũng tại Đông Nam Á, người Hồi giáo Malaysia cũng có truyền thống sum họp tại quê hương đón Lễ Eid al-Fitr. Người Malaysia theo đạo Hồi tiến hành cầu nguyện buổi sáng trong nhà thờ, sám hối với gia đình và bạn bè, thăm mộ những người thân yêu... Người theo đạo Hồi tại quốc gia này cũng coi đây là dịp gắn kết bạn bè, gia đình và thưởng thức các món ăn truyền thống như ketupat, cơm nấu trong túi lá cọ và rendang - một món thịt hầm gia vị và om trong nước cốt dừa. Những người lớn tuổi cũng sẽ tặng tiền đựng trong bao lì xì màu xanh lá cây cho trẻ em và những vị khách.

Các hoạt động truyền thống này cũng tương tự tại một quốc gia châu Phi là Ai Cập. Cùng với đó, người Ai Cập theo đạo Hồi trong dịp lễ này còn đi du lịch, nghỉ mát; trẻ em mặc trang phục truyền thống; ăn món ăn mang tính biểu tượng là bánh quy Eid phủ đường bột...

Tại Mỹ - quốc gia đa dạng về chủng tộc, bên cạnh việc cùng nhau cầu nguyện, người Hồi giáo tại quốc gia này cũng tham gia các hoạt động vui chơi dành cho trẻ em và gia đình, như xoắn bóng bay, vẽ mặt...

Trong bối cảnh an ninh phức tạp ở khu vực Trung Đông, tháng lễ Ramadan nói chung và Lễ Eid al-Fitr nói riêng chịu nhiều ảnh hưởng. Song người dân ở các “điểm nóng” vẫn thực hành nghiêm túc, đầy đủ các nghi lễ trong điều kiện cảnh giác cao độ về an ninh.

Thanh Trúc