Liên hợp quốc: Bạo lực băng đảng ở Haiti gia tăng ở mức 'báo động'

Maria Isabel Salvador, đặc phái viên của LHQ tại Haiti nói với Hội đồng Bảo an rằng từ những vụ hành hình và bắn tỉa trên mái nhà cho đến sát hại trẻ em, "sự gia tăng đáng kinh ngạc" về tội phạm bạo lực trong 3 tháng qua đang gây ra nỗi kinh hoàng cho người dân Haiti.

Cảnh sát Haiti tỏ ra bất lực trước sự nổi lên của các băng đảng ở trung tâm thủ đô Port-au-Prince. Ảnh: AFP

Nhà ngoại giao trích dẫn số liệu của Cảnh sát Quốc gia Haiti và Liên hợp quốc cho thấy số lượng tội phạm bạo lực được báo cáo - bao gồm giết người, hãm hiếp, bắt cóc và hành hình - tăng hơn gấp đôi trong quý 1 của năm 2023. Bà cho biết 1.647 sự cố như vậy đã được ghi nhận, so với 692 sự cố trong cùng kỳ năm 2022.

"Bạo lực khủng khiếp ở các khu vực có nhiều băng đảng, bao gồm cả bạo lực tình dục, đặc biệt là đối với phụ nữ và trẻ em gái, là biểu tượng của nỗi kinh hoàng đang ảnh hưởng đến phần lớn dân số Haiti", bà nói thêm.

Salvador nói rằng các cuộc khảo sát của LHQ "chỉ ra rằng các băng đảng tiếp tục sử dụng bạo lực tình dục, bao gồm cả việc cưỡng hiếp người thân của đối thủ, để khủng bố và gây đau đớn cho những người dân sống trong khu vực dưới sự kiểm soát của các đối thủ của chúng".

Nhà ngoại giao người Ecuador này nói rằng một số cư dân ở thủ đô Port-au-Prince và những nơi khác "đã bắt đầu tự giải quyết vấn đề", do tình trạng thiếu sự hiện diện của cơ quan an ninh.

Hôm thứ Hai vừa rồi, 13 thành viên băng đảng được cho rằng đã bị cư dân ném đá và thiêu sống ở thủ đô của Haiti. “Những sự việc này chắc chắn sẽ dẫn đến sự đổ vỡ của cấu trúc xã hội với những hậu quả khó lường đối với toàn bộ khu vực”, bà nói.

Người dân Haiti do uất ức đã ném đá và thiêu chết 13 thành viên băng đảng bằng lốp xe tẩm xăng vào hôm thứ Hai vừa rồi. Ảnh: AP

Ghada Waly, giám đốc Văn phòng LHQ về Ma túy và Tội phạm (UNODC), cảnh báo cuộc họp của Hội đồng Bảo An rằng "các nhóm hoạt động bên ngoài Port-au-Prince" đang "tìm cách chiêu mộ tân binh trong các trại dành cho người di tản".

Bà nói thêm: “Các luồng vũ khí bất hợp pháp và ma túy vào Haiti đang làm phức tạp thêm tình hình, thúc đẩy bạo lực và tạo thêm những thách thức phức tạp".

Trong một báo cáo được công bố trong tuần này, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres cảnh báo rằng tình trạng mất an ninh ở Port-au-Prince "đã đạt đến mức độ tương đương với các quốc gia có xung đột vũ trang".

Người đứng đầu Liên Hợp Quốc trong nhiều tháng đã yêu cầu Hội đồng Bảo an gửi một lực lượng vũ trang quốc tế chuyên biệt không thuộc LHQ để giúp cảnh sát lập lại trật tự.

Mặc dù một số quốc gia đã thể hiện sự sẵn sàng tham gia, nhưng không có quốc gia nào đứng ra dẫn đầu. "Chúng ta phải hành động nhanh chóng trước khi quá muộn", Ngoại trưởng Haiti Jean Victor Geneus nói với Hội đồng Bảo An.

Haiti là quốc gia nghèo nhất ở châu Mỹ và đã trải qua nhiều năm khủng hoảng nhân đạo, kinh tế và chính trị.

Vụ ám sát tổng thống Haiti Jovenel Moise vào tháng 7 năm 2021 đã làm sâu sắc thêm cuộc khủng hoảng, khiến phần lớn thủ đô Port-au-Prince và một số thành phố khác bị kiểm soát bởi các băng đảng.

Hoàng Anh (theo AFP)