Lắng lòng nơi chiến khu rừng Sác

Đến TP Hồ Chí Minh vào thời điểm cuối Xuân, đầu Hè, có nhiều tuyến đường để đi, nhiều nơi để đến, nhưng chúng tôi đã chọn chiến khu rừng Sác là điểm dừng chân. Để được nghe, được thấy và được cảm nhận những chiến tích anh hùng, sự chiến đấu và hy sinh anh dũng của những chiến sĩ đặc công Trung đoàn 10 (T10) trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vì độc lập, tự do của dân tộc.

Nhà hậu cần, một trong những chứng tích lịch sử được tái hiện lại trong khuôn viên khu di tích lịch sử cấp quốc gia chiến khu rừng Sác.

Chiến khu rừng Sác nằm ở xã Long Hòa, huyện Cần Giờ, TP Hồ Chí Minh. Rừng Sác vốn được biết đến là một trong những khu rừng ngập mặn lớn nhất thế giới và được tổ chức UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới. Điều này hẳn không nhiều người nắm rõ. Nhưng một rừng Sác anh hùng, một rừng Sác đau thương, một rừng Sác huyền thoại… thì hẳn nhiều người dân đất Việt biết rõ, nhất là đối với những ai đã từng đọc những trang sử Việt, hay xem những bộ phim "Bông hoa rừng Sác”, "Bộ đội đặc công rừng Sác”, "Chuyện kể đất phương Nam”… đều đã biết rừng Sác là một căn cứ địa cách mạng quan trọng của bộ đội ta trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, từ đó mỗi dịp đến với TP Hồ Chí Minh đều mong muốn được ghé thăm.

Ngồi xe khoảng hơn 1 giờ, đi qua quãng đường trên 50km từ trung tâm TP Hồ Chí Minh chúng tôi đến với chiến khu rừng Sác. Được "mục sở thị” những hình ảnh, hiện vật trưng bày, tái hiện lại rừng Sác từng được ví là "vùng đất chết”, tất cả thành viên trong đoàn cùng lắng lòng để nghe thuyết minh viên giới thiệu: Ngày 15/4/1966, Bộ Chỉ huy Miền thành lập tại Đặc khu quân sự rừng Sác với mật danh T10 (Trung đoàn 10 - Đặc công rừng Sác), có nhiệm vụ thọc sâu áp sát, bám trụ bằng mọi giá, chiếm giữ khu rừng Sác để tiến công liên tục vào kho, bến cảng, cơ quan đầu não, sào huyệt bộ máy của Mỹ. Chiến trường rừng Sác là nơi con người phải sống trong điều kiện thiếu thốn trăm bề. Trong 9 năm (1966 - 1975), các chiến sĩ Đoàn 10 vừa lo chiến đấu với giặc Mỹ, vừa chống chọi với đói, khát và những hiểm nguy khác ở vùng rừng ngập mặn. Bởi thế, tại chiến khu này có 915 liệt sỹ đã hy sinh, đến nay vẫn còn 542 liệt sỹ chưa tìm được hài cốt. Thân thể các anh đã hòa vào đất mẹ để đất nước được hòa bình, thống nhất đất nước.

Là đơn vị độc lập nên Ban chỉ huy và Ban hậu cần T10 chủ yếu dựa vào sự che chở, đùm bọc của nhân dân vùng ven đô. Những nhu yếu phẩm như: gạo, đường, thuốc… đều do các gia đình cơ sở bí mật chuyển vào căn cứ. Có những thời điểm địch phong tỏa gắt gao, đơn vị phải tổ chức thu mua gạo từ xa, rồi ngụy trang mang, đưa được hàng chục tấn gạo vào căn cứ. Những năm tháng khó khăn (1969 - 1971), cán bộ, chiến sĩ phải ăn cháo, rau thay cơm vì địch phong tỏa các đường tiếp tế. Tuy nhiên, các chiến sĩ vẫn kiên cường bám trụ rừng Sác để chiến đấu với tâm nguyện "một tấc không đi, một ly không rời trận địa”. Toàn bộ rừng Sác là rừng ngập mặn, quanh năm không có nước ngọt, nhất là vào mùa khô, cán bộ, chiến sĩ phải chèo ghe ban đêm, luồn lách tránh biệt kích, máy bay để vào các ấp chiến lược chở từng can nước giếng. Chỉ một thời gian sau địch phát hiện, nắm được quy luật này đã tiến hành phục kích án ngữ các giếng, bờ ao. Bởi thế nhiều chiến sĩ đã phải đổ máu để có thùng nước ngọt. Vào lúc khó khăn nhất, các chiến sĩ ta đã phát huy sáng kiến lấy xoong, nồi nấu nước mặn, nước đun sôi bốc hơi gặp lạnh ngưng tụ và chảy ra từng giọt nước ngọt. Với cách làm này, mỗi ngày hai chiến sĩ chưng cất từ 8 - 10 tiếng, đủ nước ngọt cho 1 trung đội sinh hoạt trong một ngày.

Nhắc đến bộ đội đặc công rừng Sác thì không thể không nói đến trận đánh kho xăng Nhà Bè. Kho xăng rộng 14ha, có 72 bồn xăng dầu, gần một nửa số bồn này có sức chứa hơn 10 triệu lít xăng được bảo vệ với 12 lớp rào bao bọc, tường cao 3,5m. Giữa các lớp rào có gài mìn, thường xuyên có các toán lính tuần tiễu trong đêm để chống lực lượng của ta đột nhập. Bên ngoài địch còn bố trí chó và hệ thống đèn pha, tháp canh, đường tuần tra... Vào 0h35' ngày 3/12/1973, các chiến sĩ đặc công rừng Sác đã bí mật đột nhập vào khu vực kho, phân công nhau đặt nhiều quả mìn vào các bồn chứa xăng dầu sau đó rút ra an toàn. Ngay sau đó kho xăng Nhà Bè bùng cháy dữ dội trong suốt hơn 12 ngày đêm, thiệt hại khoảng 12 triệu USD của đế quốc Mỹ.

Chiến tranh đã lùi xa và những chiến tích anh hùng, sự chiến đấu, hy sinh anh dũng của bộ đội đặc công rừng Sác năm xưa giờ được tái hiện gần như toàn vẹn như: Nhà cảnh vệ, nhà đón tiếp, hầm trú ẩn, hội trường, nhà hậu cần, nhà quân y, nhà quân giới, nhà cơ yếu, cảnh chỉ huy Đoàn 10 nghe báo cáo tình hình thực địa và hạ quyết tâm tổ chức tập kích phá hủy kho xăng Nhà Bè. Hình ảnh mô phỏng chiến sĩ Đoàn 10 tiêu diệt cá sấu, chưng cất nước mặn thành nước ngọt, cảnh đưa tiễn chiến sĩ vào trận đánh, trận địa súng DKZ pháo kích và Dinh Độc Lập… Được đầu tư tôn tạo và bảo tồn chu đáo, năm 2004, căn cứ rừng Sác được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia. Đến nay, chiến khu rừng Sác đã trở thành điểm du lịch thu hút du khách. Con đường rừng Sác xưa nằm giữa cánh rừng đước và trà xanh nay đã trở thành con đường du lịch trên quê hương cách mạng Cần Giờ.

Thúy Hằng (CTV)