Làng đúc đồng hơn 200 năm đỏ lửa xuyên đêm phục vụ Tết Nguyên đán 2024

Nằm cách trung tâm TP Nha Trang - Khánh Hòa khoảng 10 km, làng nghề đúc đồng Phú Lộc (huyện Diên Khánh) là một trong những làng nghề truyền thống hiếm hoi ở Khánh Hòa còn tồn tại. Cận kề Tết Nguyên đán 2024, các lò nấu đồng đỏ lửa xuyên đêm để kịp chuyến hàng phục vụ nhu cầu Tết của người dân.

Theo các nghệ nhân trong làng, nếu chiếu theo sắc phong vua Tự Đức thì làng nghề không dưới 220 năm. Trong làng, nhiều gia đình đã có 5 - 6 thế hệ làm nghề. Hiện cả làng có khoảng 40 hộ làm nghề như chỉ còn khoảng 6 - 8 hộ có lò đúc đồng thường xuyên nổi lửa.

Ông Nguyễn Thanh Nhàn - một thợ đúc đồng cho biết, làng nghề mỗi tháng nổi lửa 1-2 lần nhưng những ngày cận Tết là vụ chính nên đỏ lửa xuyên đêm để kịp cung cấp cho khách hàng.

Đồng phôi được thu mua lại từ các vựa ve chai với giao động từ 100-150 nghìn/kg. Phần đồng phôi sẽ được được đổ vào lò nung ở nhiệt độ hơn 1.000 độ nung liên tục 10 - 12 tiếng. Thường sau khi đúc thành sản phẩm, khối lượng hao hụt đi 20%.

Để nung đồng phôi, một lò nấu đồng nguyên liệu mỗi đêm cần hơn 100 lít dầu để hoạt động, thường dùng loại dầu nhớt thải để tiết kiệm chi phí thay vì sử dụng gas hay các nguyên liệu khác.

Thường dầu được đổ vào thùng lớn, dẫn qua các đường ống chảy vào trước ống thổi, được thổi trực tiếp vào lò nung. Người thợ nấu đồng luôn làm việc với nhiệt độ cao với cái nóng ran người.

Đồng sau khi được nấu chảy sẽ rót vào khuôn. Để cho ra một sản phẩm bằng đồng hoàn chỉnh phải trải qua nhiều công đoạn từ khâu làm khuôn, nấu đồng, đúc đồng, tinh chỉnh...

Mỗi khâu đều có độ khó riêng và phải mất từ 3 - 4 năm học nghề người thợ mới có thể đứng làm riêng ở một công đoạn.

Ông Trần Thắng có hơn 45 năm gia công đồng cho biết, để gia công hoàn thiện một bộ sản phẩm đồng tốn khoảng 1 ngày công. Bình thường, ông làm mỗi ngày 6 tiếng do đã gần 70 tuổi, nhưng giáp Tết nhiều ngày phải làm gấp đôi thời gian bình thường để kịp các đơn hàng.

Do làm thủ công nên các sản phẩm của làng đúc đồng Phú Lộc luôn có độ tinh xảo và chất lượng cao nên được các khách hàng phía Nam ưa chuộng. Hiện các sản phẩm được bán rộng rãi trên cả nước nhưng nhiều nhất là khu vực Nam Trung Bộ và TP Hồ Chí Minh.

Nghề đúc tuy vất vả khi phải làm việc với cái nóng ran người và phải kỳ công học nghề trong nhiều năm, nhưng ai theo nghề đều có thu nhập ổn định. Do đó, nhiều người trẻ trong làng vẫn học hỏi các thế hệ trước để phát huy làng nghề.

Trung Nhân