Lạm phát dưới 4% trong năm nay tạo đà giảm lãi suất tiếp?
Từ đầu năm đến nay, lạm phát không vượt quá 4% trong năm nay, thậm chí CPI bình quân có thể về mức thấp hơn đáng kể so với năm 2022 (tăng 3,15%), chỉ số giá tiêu dùng so với cùng kì năm trước đang trong xu hướng giảm dần. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy Việt Nam kiểm soát lạm phát tốt hơn so với các quốc gia đang phát triển khác trong khu vực, tạo thêm dư địa vĩ mô cho phục hồi tăng trưởng kinh tế.
Lạm phát dưới 4% trong năm nay tạo đà giảm lãi suất tiếp?
Điều chỉnh giá tránh dồn vào cuối năm
Dữ liệu của Tổng cục Thống kê chỉ ra trong tháng 6, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) ghi nhận mức tăng 0,27% so với tháng trước và 2% so với cùng kì năm trước. Bình quân 6 tháng đầu năm, CPI tăng 3,29%.
Xét 6 tháng đầu năm, chỉ số giá tiêu dùng các tháng từ đầu năm đến nay so với cùng kì năm trước đang trong xu hướng giảm dần. Từ mức CPI cao nhất 4,89% hồi tháng 1 xuống chỉ còn 2% vào tháng 6 vừa qua.
Ông Nguyễn Nhật Khánh - Trưởng phòng đầu tư Công ty Cổ phần FIDT đánh giá: Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đã kiểm soát tốt lạm phát từ đầu năm đến nay. Lạm phát không những đang đi đúng định hướng như Chính phủ mong muốn mà thậm chí còn tốt hơn. Mục tiêu đề ra dưới 4,5% nhưng con số đang trong xu hướng giảm dần khi 6 tháng mới tăng 3,29%.
TS. Nguyễn Đức Độ - Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính cho rằng: Sự suy giảm mạnh của lạm phát trong 6 tháng đầu năm 2023 xuất phát từ những nguyên nhân chủ yếu như: Tốc độ tăng trưởng kinh tế ở mức thấp với tất cả các cấu thành của tổng cầu đều tăng trưởng chậm (đầu tư, tiêu dùng) hoặc sụt giảm (xuất khẩu); tăng trưởng cung tiền cũng thấp và lãi suất thực còn ở mức cao. Tổng phương tiện thanh toán tính đến ngày 20/6/2023 mới chỉ tăng 2,53% so với cuối năm 2022, thấp hơn cả thời kỳ xảy ra dịch bệnh Covid-19.
Nguyên nhân chính khiến cung tiền tăng chậm, một mặt là do tổng cầu yếu khiến nhu cầu tín dụng thấp, mặt khác là lo ngại nợ xấu gia tăng. Những nguyên nhân này khiến số nhân tiền tệ hay tốc độ quay vòng tiền tệ bị suy giảm mạnh. Các yếu tố nêu trên không chỉ khiến lạm phát giảm mạnh trong 6 tháng đầu năm mà còn tiếp tục có tác động kiềm chế tốc độ tăng CPI trong 6 tháng cuối năm. Bên cạnh đó, các nguy cơ xảy ra các cú sốc về cung như: Giá dầu, tỷ giá… tăng như xảy ra trong năm 2022 cũng không cao, nên thuận lợi cho việc kiềm chế lạm phát.
Trong vòng 1 năm qua, CPI chỉ tăng trung bình 0,17%/tháng. Với giả định tốc độ này tiếp tục được duy trì trong 6 tháng cuối năm, lạm phát so với cùng kỳ vào tháng 12/2023 được dự báo sẽ ở mức 1,7% và lạm phát trung bình cả năm 2023 sẽ ở mức 2,5%. Với bối cảnh kinh tế trong nước và quốc tế hiện nay không mấy khả quan, lạm phát trong năm 2023 nhiều khả năng sẽ tiếp tục giảm, và mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4,5% năm nay chắc chắn sẽ được hoàn thành
Đại diện Cục Quản lý giá cho rằng: Các bộ, ngành cần tận dụng thời điểm để chủ động sớm các phương án điều chỉnh giá các mặt hàng Nhà nước quản lý, tránh dồn vào các tháng cuối năm, hoặc dồn vào cùng một thời điểm để hạn chế tác động cộng hưởng, đồng thời giảm bớt áp lực cho công tác điều hành giá, kiểm soát lạm phát các năm tiếp theo. Đồng thời, cần có phương án giảm thiểu những tác động tiêu cực đối với người nghèo và những nhóm đối tượng dễ bị tổn thương trước những tác động từ việc điều chỉnh giá các mặt hàng thiết yếu.
Dư địa rộng cửa để giảm thêm lãi suất
Ông Nguyễn Nhật Khánh - Trưởng phòng đầu tư tại FIDT cho rằng: Lạm phát thấp trong tầm kiểm soát sẽ rộng cửa cho Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất lần nữa trong thời gian tới. Vẫn có thể giảm lãi suất thêm một lần nữa khoảng 0,5% mà lạm phát vẫn ở vùng Chính phủ mong muốn dưới 4,5%.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Tuấn Anh - Nhà sáng lập FinPeace nhận thấy, không những trong năm nay mà cả năm trước, lạm phát đều trong tầm kiểm soát tốt hơn những quốc gia xung quanh. Đây là một tín hiệu đáng mừng, từ đó tạo dư địa cho giảm lãi suất.
Lạm phát Việt Nam hiện nay so với các nước đang phát triển trên thế giới vẫn ở vùng thấp. So với hai nền kinh tế khá tương đồng với Việt Nam là Singapore và Indonesia, lạm phát cơ bản trong tháng 5 vẫn cao hơn khi lần lượt là 4,7% và 4% (Việt Nam là 2,43%).
Theo chuyên gia kinh tế đánh giá, lạm phát đã ghi nhận đà giảm so với cùng kì năm ngoái. Lạm phát giảm đã giúp cho các nhà hoạch định chính sách kinh tế vĩ mô có dư địa để tập trung cho mục tiêu tăng trưởng cao hơn năm trước, bằng việc chuyển đổi chính sách và các giải pháp quản lí điều hành chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, Việt Nam cũng cần theo dõi sát sao tình hình lạm phát thế giới, đặc biệt là giá dầu toàn cầu.
