Ký ức hào hùng của chiến sĩ Điện Biên

Tại chương trình "Gặp mặt, tri ân chiến sĩ Điện Biên, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến trực tiếp tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ" diễn ra mới đây ở Thanh Hóa nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024), những chiến sĩ Điện Biên một thời oanh liệt đã ôn lại kỷ niệm về những năm tháng hào hùng "khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt" nhưng "gan không núng, chí không mòn". Đó là những trận đánh vang dội vào Trung tâm đề kháng Him Lam, mở toang "cánh cửa thép" ở phía Bắc, Đồi A1 - "Bùn, máu và hoa", nơi ghi dấu trận chiến ác liệt nhất...

Ông Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tặng quà chiến sĩ Điện Biên.

Chiến sĩ Điện Biên, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến trực tiếp tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ tham gia chương trình gặp mặt, tri ân.

Ông Trần Huy Mai, 89 tuổi (trú tại xã Trần Hưng Đạo, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam), nguyên chiến sĩ Trung đoàn 165, Đại đoàn 312 nhớ lại, 70 năm đã trôi qua nhưng những ký ức về chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu", những trận chiến khốc liệt, hào hùng vẫn còn in đậm trong ký ức.

Ông Trần Huy Mai nhớ lại những năm tháng gian khổ, oanh liệt.

Theo lời kêu gọi "Lấy Tổ quốc làm trọng, thân mình không đáng kể, trong lúc quốc gia hữu sự có chiến tranh, thanh niên nên ra tuyền tuyến", chàng trai 18 tuổi Trần Huy Mai xung phong khoác ba lô lên đường nhập ngũ theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc.

Ông Mai thuộc cấp trên phân về Trung đoàn 165, Đại đoàn 312 - đơn vị đánh trận mở màn đầu tiên vào cứ điểm Him Lam. Tiếp đó phối hợp với Trung đoàn 88, Đại đoàn 308 đánh chiếm đồi Độc Lập và Bản Kéo.

"Mặc dù tuổi đã cao, sức khỏe giảm sút nhiều nhưng chúng tôi vẫn rất hào hứng, khí thế khi được tham dự chương trình. Đây là dịp để cùng đồng đội ôn lại những hồi ức của một thời "mưa bom, bão đạn". Cảm ơn Đảng, Nhà nước đã luôn quan tâm, chăm lo cho những người có công với cách mạng", ông Mai cho biết.

Các chiến sĩ Điện Biên năm xưa ôn lại những ký ức hào hùng.

Ông Nguyễn Viết Biến (trú tại xã Liêm Hải, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định) nguyên là chiến sĩ Trung đoàn 165, Sư đoàn 312. Năm 1949, vừa bước qua tuổi 18, nghe tin có đơn vị bộ đội về tuyển quân, không chút đắn đo, Nguyễn Viết Biến hào hứng đến đăng ký tham gia.

Sau một thời gian huấn luyện, ông Biến được điều về Trung đoàn 165, Sư đoàn 312 và tham gia chiến đấu trong chiến dịch Cao - Bắc - Lạng. Tiếp đó, sư đoàn ông chiến đấu tiến công tập đoàn cứ điểm ở Nà Sản, đánh chiếm sân bay Nà Sản.

Sau Nà Sản, đơn vị chuyển quân tập trung cho chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử. Tại chiến dịch này, lính bộ binh bước đầu tham gia đánh đồi Độc Lập, đánh đồi Bản Kéo, đánh đồi Him Lam, cuối cùng dồn sức cho trận đánh đồi A1.

Ông Nguyễn Viết Biến tự hào là một chiến sĩ Điện Biên.

Theo ông Biến, trận cuối này, đơn vị ông được giao nhiệm vụ phối hợp đào chiến hào, phá đường băng, cắt đôi sân bay Mường Thanh của địch tại tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Trước lúc mọi người thực hiện nhiệm vụ cũng nhận được lệnh của cấp trên "phải phá đường băng, phải cắt thật, đào hào ngang qua". Việc đào hào rất vất vả bởi phải ngụy trang để vượt qua được sự canh phòng cẩn mật của địch. Dấu hiệu để xác định hướng khi đào hào ở 2 đầu hào là một lá cờ nhỏ hoặc một mảnh vải đỏ. Cứ như vậy, ông Biến và đồng đội vừa thực hiện nhiệm vụ liên lạc, trinh sát vừa phối hợp đào hào, cắt đôi sân bay Mường Thanh. Ngày 22/4, quân ta làm chủ sân bay Mường Thanh cho đến ngày giải phóng Điện Biên Phủ 7/5/1954.

"Dù chiến tranh đã lùi xa, nhưng mỗi khi nhớ về những ngày tháng chiến đấu đầy gian khổ, hy sinh ở chiến trường Điện Biên, tôi vẫn luôn rất tự hào bởi mình là một người chiến sĩ Điện Biên và vui sướng khi là một trong những người con của Nam Định góp sức làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử", ông Biến tự hào kể.

Ông Nguyễn Văn Chiện, 88 tuổi (trú tại xã Minh Đức, huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương), nguyên chiến sĩ Trung đoàn 42 chia sẻ, ông rất xúc động khi tham gia chương trình, được cùng đồng đội hồi tưởng lại khí thế ra trận hào hùng, quyết không lùi bước của quân và dân ta.

"Tôi tin tưởng và mong rằng thế hệ trẻ hôm nay luôn tự hào, ghi nhớ và phát huy truyền thống vẻ vang của dân tộc, quyết tâm, nỗ lực học tập, rèn luyện để xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh", ông Chiện nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Bá Viết, 90 tuổi (phường Đông Hải, TP Thanh Hóa), nguyên phụ trách thông tin, liên lạc của Đại đội 388, Tiểu đoàn 89, nhớ lại những năm tháng băng rừng, lội suối. Theo ông Viết, năm 18 tuổi (năm 1953) theo tiếng gọi của Đảng và Bác Hồ, ông cùng hơn 10 thanh niên (xã Đông Hải, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa lúc bấy giờ) tình nguyện xung phong lên đường nhập ngũ ra chiến trường chống giặc.

Sau đợt tuyển quân, mọi người hành quân từ Thanh Hóa đi Điện Biên Phủ, lúc đó chưa ai biết nhiệm vụ của mình là gì. Từ Thanh Hóa, ông Viết và đồng đội hành quân qua đường rừng núi vào Hòa Bình, vượt dốc Cun, xuống chợ Bờ, qua suối Rút vào Mộc Châu (Sơn La). Sau đó băng qua đèo Pha Đin xuống Tuần Giáo vào Điện Biên Phủ.

"Con đường hành quân gặp nhiều vất vả khi băng rừng, vượt suối, lội đèo, vượt các bãi vắt rừng già, qua những nơi mà chưa từng ai đặt chân tới, phải phá núi, mở đường để có đường hành quân. Đường đi khó, mọi người phải hành quân vào ban đêm để đảm bảo bí mật. Cứ thế đêm đi, ngày nghỉ. Đêm nào cũng hành quân đến 1 - 2 giờ sáng. Đến bữa chỉ có cơm với cá khô, có bữa chỉ là đậu xanh xay nhỏ nấu cháo loãng, nhiều bữa còn không có gì chỉ có chút rau rừng làm canh", ông Viết kể.

Ông Nguyễn Bá Viết nhớ lại những ngày lội rừng, vượt suối.

Sau khi lên Điện Biên Phủ, ông Viết được phân công vào Đại đội 388, Tiểu đoàn 89, Trung đoàn 36, Sư đoàn 308 phụ trách thông tin, liên lạc của Đại đội 388. Sau đó lên làm thông tin liên lạc của Tiểu đoàn 89. Khi chuẩn bị bắt đầu chiến dịch Điện Biện Phủ, ngày 13/3/1954, sau khi nhận lệnh của đồng chí Lê Chí Thọ (Tiểu đoàn phó Tiểu đoàn 89) về mở cuộc tiến công mở màn chiến dịch là cuộc tiến công vào cụm cứ điểm Him Lam, ông lập tức thông tin cho 3 đại đội thuộc tiểu đoàn của mình, tức tốc hành quân tấn công cụm cứ điểm Him Lam.

Sau một đêm giành giật 3 lần, đến gần sáng quân ta tiêu diệt toàn bộ quân địch ở đồi Him Lam. "Khi nghe tin chiến thắng cũng là lúc tôi nhận được tin đồng chí Lê Chí Thọ anh dũng hy sinh cùng nhiều anh em khác trong Tiểu đoàn 89. Sự hy sinh của đồng chí Thọ ai cũng đau lòng, bối rối vì một người anh em, một người đồng chí thân cận cùng mình chia sẻ những gian khổ bấy lâu nay. Mãi đến sau chiến thắng Điện Biên Phủ, tôi mới biết anh Thọ cùng quê với mình. Sau sự hy sinh của đồng chí Thọ cùng nhiều đồng chí khác trong Tiểu đoàn 89, toàn bộ tiểu đoàn không hề suy giảm ý chí chiến đấu mà càng hăng hái hơn, quyết tâm hơn để giành thắng lợi trong cuộc chiến với quân thù, quyết giải phóng Điện Biên Phủ sớm nhất có thể", ông Viết nhớ lại.

Sau khi chiến thắng Điện Biên Phủ, Tiểu đoàn 89 tiếp tục hành quân về Bắc Giang, mở ra trận chiến cầu Lồ. Tuy nhiên, khi đang chiến đấu, toàn tiểu đoàn nhận được lệnh dừng chiến do ta và Pháp đàm phán hiệp định Giơ-ne-vơ. Sau đó, Tiểu đoàn 89, Trung đoàn 36, Sư đoàn 308 hành quân vào tiếp quản Thủ đô Hà Nội.

Ngọc Hưng