Ký ức đáng sợ của dân Mỹ với lực lượng đánh đập Tyre Nichols

Các thành viên lực lượng SCORPION trao đổi sau khi đánh đập Tyre Nichols. Hình ảnh được cắt từ video quay bằng camera mini gắn trên người cảnh sát. Ảnh: Chính quyền Memphis/AP.

Kể từ khi thành lập tháng 11/2021, đội SCORPION - vốn gồm khoảng 40 thành viên và có nhiệm vụ đối phó với tình trạng bạo lực ở những khu vực “nhiều vấn đề” nhất tại Memphis, Mỹ - đã bị cáo buộc đe dọa, quấy rối và thậm chí là sử dụng bạo lực với người dân.

“Cảnh sát lái xe vòng quanh như chó săn vậy”, bà Lareta Johnson Ray, người có người thân bị thương trong một vụ đụng độ với đội SCORPION, nói với New York Times. Vụ việc Tyre Nichols “không phải lần đầu tiên họ đánh người - đây chỉ là lần đầu tiên họ tạo ra rắc rối”, bà Ray tuyên bố.

Luật sư Mike Scholl, người từng bào chữa cho nhiều thân chủ bị đội SCORPION bắt giữ, cho biết vấn đề của lực lượng này là họ thường áp dụng chiến thuật mạnh tay. Người dân địa phương thậm chí nghĩ rằng các thành viên đội SCORPION cố tình tìm kiếm rắc rối.

“Nếu họ lôi bạn ra khỏi xe mà không có điều gì xảy ra, họ sẽ tạo ra điều gì đó”, ông Scholl nói.

Lực lượng "gây rắc rối"

“Tôi đã rất sợ hãi bởi cách họ lôi tôi ra”, Damecio Wilbourn, 28 tuổi, nhớ lại về lần anh chạm trán với đội SCORPION tháng 2/2022. “Họ có thể là bất cứ ai. Họ không giới thiệu bản thân. Họ cũng không bật đèn hay còi báo động”.

Wilbourn cho biết khi bị chặn lại, anh đang đi cùng với em trai mình, Hendrix. Hai viên cảnh sát muốn biết họ đang làm gì. Ngay sau đó, anh bị khống chế, trong khi nhiều nhân viên cảnh sát khác xuất hiện.

Khi khám xét chiếc xe, cảnh sát tìm thấy một lượng nhỏ cần sa và một khẩu súng đã lên đạn. Hendrix cho biết anh mua khẩu súng này một cách hợp pháp. Dù vậy, anh vẫn bị bắt giữ một thời gian, trước khi cáo buộc nhằm vào anh bị hủy bỏ.

Trong khi đó, Monterrious Harris, 22 tuổi, kể lại rằng khi anh đang trong một bãi đỗ xe hồi tháng 1, một nhóm thành viên đội SCORPION đột ngột bao vây, thậm chí dọa bắn anh.

Anh bị đấm, ném xuống đất và bị thương ở mặt. Sau khi vụ việc Tyre Nichols được công bố, anh nhận ra những người bị buộc tội chính là những người đã bắt mình.

Khu vực nơi Wilbourn và Hendrix bị lực lượng SCORPION chặn bắt. Ảnh: New York Times.

Theo hồ sơ của cảnh sát, Harris đã cố gắng đâm xe vào cảnh sát trước khi rời đi. Trong khi đó, Harris nói rằng anh chỉ cố gắng đỗ xe.

Maurice Chalmers-Stokes, 19 tuổi, kể lại câu chuyện có phần tương đồng: Khi vừa ra khỏi hiệu cắt tóc vào một ngày tháng 10/2022, anh nhận thấy một chiếc xe bám theo mình. Những người bên trong mặc áo trùm đầu, khiến anh không thể nhận ra đó là cảnh sát.

“Họ tiếp cận tôi một cách hung hăng, không phải cách mà cảnh sát nên làm khi tiếp cận người dân”, Chalmers-Stokes nói. “Tôi nghĩ họ sẽ giết mình”.

Cảm thấy bị đe dọa, Chalmers-Stokes bỏ chạy. Anh bị chiếc xe ôtô bám đuổi đâm vào người và bị một viên cảnh sát khống chế.

“Khi ông ấy khống chế tôi, tôi bị đập đầu vào một viên gạch”, Chalmers-Stokes kể lại. “Khi họ còng tay tôi, ông ấy dường như muốn đánh tôi. Tuy nhiên, một viên cảnh sát khác đến và ngăn lại”.

Cảnh sát nói rằng khi khám túi của Chalmers-Stokes, họ tìm thấy một khẩu súng ngắn bị nghi là hàng ăn trộm. Chalmers-Stokes tuyên bố đây là khẩu súng mà anh sở hữu hợp pháp.

"Tôi đã làm gì vậy"?

Thống kê cho thấy người da đen có nguy cơ là nạn nhân của đội SCORPION cao hơn mặt bằng chung: Trong số 150 lệnh bắt giữ liên quan tới đội SCORPION được New York Times xem xét, khoảng 90% có đối tượng là người da đen - cao hơn hẳn tỷ lệ dân cư da đen 65% của Memphis.

Theo cư dân Memphis, hành vi sử dụng vũ lực của đội SCORPION không phải lúc nào cũng ở cường độ thấp. Một số người cho biết họ đã bị chảy máu và thâm tím. Một người còn bị vỡ quai hàm.

Hai trong số các sĩ quan cảnh sát bị buộc tội trong vụ Tyre Nichols từng bị kỷ luật trước đó sau khi sử dụng vũ lực nhưng không nộp các giấy tờ cần thiết để báo cáo về vụ việc, theo hồ sơ nhân sự của cảnh sát.

Khi Davitus Collier cùng em trai và một người bạn lái xe đi mua bia tháng 5/2022, anh vô tình quên đi một quy tắc đã học từ thời còn nhỏ: Không tụ tập 3-4 người da đen trên cùng một chiếc xe, nếu không muốn bị cảnh sát lôi ra ngoài.

Davitus Collier, 32 tuổi, cũng từng bị các thành viên đội SCORPION chặn bắt. Ảnh: New York Times.

Ba người trên xe bị các thành viên lực lượng SCORPION yêu cầu dừng lại vì lỗi không thắt dây an toàn (dù Collier nói rằng cả ba người đều đã cài dây). Emmitt Martin, một trong những viên cảnh sát bị buộc tội sau cái chết của Tyre Nichols, yêu cầu Collier xuất trình căn cước.

“Tôi nói rằng: ‘Tôi đã làm gì vậy’”, Collier kể lại.

Các nhân viên cảnh sát nói rằng chiếc xe Collier đang đi - vốn thuộc quyền sở hữu của cha anh - có liên quan tới một vụ án mạng. Tới khi Emmitt Martin lấy ra một chiếc gậy ba khúc và cố gắng kéo anh khỏi xe, Collier bỏ chạy.

“Tôi ra quyết định này vì ông ấy rất hung hăng, trong khi xung quanh không có ai”, Collier nói.

Khi chạy đến một cửa hàng tiện lợi gần nhà, Collier bị cảnh sát khống chế. Một video từ hiện trường cho thấy anh còn bị xịt hơi cay lên người. Điều này khiến Collier cảm thấy không mấy lạ lẫm khi xem đoạn video về vụ việc Tyre Nichols.

“Tôi không thấy sốc. Nếu cảnh sát bắt được tôi đi một mình, họ cũng có thể làm vậy”, anh nhận định.

Theo bà Amber Sherman, một trong những người lãnh đạo các cuộc biểu tình gần đây tại Memphis, việc giải tán đội SCORPION chỉ là bước đi đầu tiên để giải quyết vấn đề lớn hơn.

Cảnh sát đã sử dụng các đội đặc nhiệm “để ‘hình sự hóa quá mức’ những khu vực của người da đen có thu nhập thấp, cũng như khủng bố người dân”, bà Sherman nói. “Chúng tôi muốn chấm dứt tình trạng này”.

Việt Hà