Kỹ thuật mới xét nghiệm máu phát hiện sớm bệnh Alzheimer

Nhóm nghiên cứu khẳng định xét nghiệm máu có độ chính xác cao trong việc phân biệt giữa người mắc bệnh Alzheimer, suy giảm nhận thức nhẹ và người có nhận thức bình thường. Nguồn: Shutterstock

Theo các nhà nghiên cứu của HKUST, một trong những đặc điểm chính của bệnh Alzheimer là sự tích tụ các mảng amyloid có hại trong não, gây rối loạn chức năng tế bào não.

Việc đo mức amyloid chỉ có thể được thực hiện thông qua hình ảnh chụp não đắt tiền hoặc các phương pháp thu thập xâm lấn.

Hiện nay, việc chẩn đoán bệnh Alzheimer chủ yếu dựa vào quan sát triệu chứng lâm sàng, nhưng các triệu chứng lâm sàng chỉ xuất hiện sau khi phát bệnh từ 10 đến 20 năm, lúc này bệnh đã phát triển đến giai đoạn giữa và cuối và người bệnh khó có thể điều trị hiệu quả.

Nhóm nghiên cứu từ HKUST gần đây đã nghiên cứu một phương pháp xét nghiệm máu có thể phát hiện sớm bệnh Alzheimer và suy giảm nhận thức nhẹ với độ chính xác cao.

Nhóm nghiên cứu khẳng định xét nghiệm máu có độ chính xác cao trong việc phân biệt giữa người mắc bệnh Alzheimer, suy giảm nhận thức nhẹ và người có nhận thức bình thường, đồng thời có thể phát hiện bệnh lý amyloid trong não.

Cụ thể, kỹ thuật xét nghiệm máu do HKUST phát triển có thể đồng thời phát hiện những thay đổi về mức độ của 21 dấu ấn sinh học protein trong máu liên quan đến bệnh Alzheimer, từ đó phát hiện chính xác hơn bệnh Alzheimer và suy giảm nhận thức nhẹ, đồng thời theo dõi chặt chẽ sự phát triển của tình trạng này.

Giáo sư Nancy Ip, Hiệu trưởng HKUST, Giám đốc Trung tâm Bệnh thoái hóa thần kinh Hong Kong và là chủ nhiệm nghiên cứu, cho biết xét nghiệm máu xác định bệnh Alzheimer do nhóm HKUST phát triển rất đơn giản, hiệu quả, ít xâm lấn và có thể được sử dụng để sàng lọc những bệnh nhân thích hợp cho các thử nghiệm lâm sàng và điều trị bằng thuốc, đồng thời theo dõi chặt chẽ sự tiến triển của bệnh và phản ứng của thuốc.

Nghiên cứu được thực hiện với sự hợp tác giữa HKUST và Đại học College London. Các kết quả nghiên cứu có liên quan gần đây đã được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội bệnh Alzheimer.

* Các nhà khoa học Trung Quốc cũng vừa xác định được những protein huyết tương đóng vai trò quan trọng trong việc dự đoán sớm nguy cơ sa sút trí tuệ - khoảng 15 năm trước khi phát hiện bệnh, với độ chính xác hơn 90%. Nghiên cứu này được công bố trên Tạp chí Nature Aging.

Các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Phúc Đán ở Thượng Hải (Trung Quốc) đã lấy mẫu nghiên cứu 52.645 người trưởng thành không mắc chứng sa sút trí tuệ trong thời gian trung bình hơn 14 năm.

Bằng cách phân tích dữ liệu từ 1.463 protein huyết tương, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những "dấu ấn sinh học" như protein sợi thần kinh đệm (GFAP), protein NEFL, GDF15 và LTBP2 là các tác nhân liên quan hội chứng sa sút trí tuệ vì mọi nguyên nhân (ACD), bệnh Alzheimer (AD) và chứng sa sút trí tuệ do mạch máu (hay sa sút trí tuệ não mạch - những triệu chứng này xảy ra khi não bị tổn thương do không được cung cấp máu nuôi).

Theo nghiên cứu, những người có hàm lượng GFAP cao hơn có nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ cao gấp 2,32 lần so với người có GFAP ở mức độ thông thường.

Đáng chú ý, GFAP và LTBP2 có độ đặc hiệu cao trong việc dự đoán khả năng mắc chứng sa sút trí tuệ. Trong khi đó, protein GFAP và NEFL thường bắt đầu thay đổi 15 năm trước khi một người được chẩn đoán mắc chứng sa sút trí tuệ.

Các nhà nghiên cứu mô tả GFAP như một dấu ấn sinh học tối ưu để dự đoán chứng sa sút trí tuệ. Theo Cheng Wei, đồng tác giả của nghiên cứu, mô hình nghiên cứu trước đây của nhóm có thể dự đoán nguy cơ sa sút trí tuệ 10 năm trước khi bệnh được chẩn đoán, với độ chính xác 85%.

T.LÊ (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)