Kỳ quan quần thể Phật giáo tạc vào vách đá cổ xưa nhất thế giới

Tọa lạc tại cố đô Polonnaruwa của Sri Lanka, Gal Viharaya được coi là một trong những kỳ quan Phật giáo cổ xưa và độc đáo bậc nhất thế giới.

Quần thể tượng Phật Gal Viharaya là tác phẩm đầu tiên khắc họa thành công nhất những thời điểm có ý nghĩa quan trọng trong cuộc đời Đức Phật.

Những gì còn lại của công trình này là bốn pho tượng Phật ở các thế ngồi, đứng, nằm tạc sâu vào vách núi.

Đây là pho tượng Phật nhập Đại Bát Niết Bàn lớn nhất ở Sri Lanka cũng như Đông Nam Á. Tượng dài 14,1m, đặc tả Đức Phật trong giờ phút viên tịch, nằm nghiêng về bên phải, tay phải đỡ đầu trong một thế kinh văn và tay trái đặt song song dọc mạn sườn.

Bên trên bức tượng là một mái vòm tượng trưng cho bầu trời với hình các vị Bồ Tát đang đảnh lễ, xung quanh là các biểu tượng của Phật giáo như các viên kim cương, hoa sen đôi và ngọn lửa thần.

Ở động Nissina Patima Lena có một pho tượng Phật ngồi lớn, miêu tả Đức Phật đang tọa thiền trên đỉnh Linh Thứu. Tượng cao 4,6m an định trên đài sen có đế trạm hình tia sét và sư tử. Phía sau là một vòm cung với cảnh thành trì, núi sông và những con thủy quái bơi lội xung quanh.

Cách tượng Phật ngồi không xa là một pho tượng Phật đứng cao 6,9 mét tọa trên đài sen, dựa lưng thư thả vào vách núi, hai tay khoanh trước ngực. Đây là bức tượng được làm đầu tiên trong quần thể tượng Phật ở Gal Viharaya.

Giới chuyên môn đánh giá, đây là những tác phẩm đầu tiên của thế giới khắc họa thành công nhất những thời điểm có ý nghĩa quan trọng trong cuộc đời Đức Phật và quá trình chuyển biến về nhận thức và hành động để dẫn tới sự dìu dắt và cứu độ của ngài đối với chúng sinh.

Dù đã trải qua 1.000 năm dưới tác động của mưa gió và nắng nóng, song quần thể tượng vẫn được bảo tồn rất nguyên vẹn. Di tích này là minh chứng điển hình nhất cho nghệ thuật chạm khắc đá của các nghệ nhân Tích Lan xưa.

Từ năm 1982, Gal Viharaya trở thành một trong các hạng mục của Di sản văn hóa thế giới.