KRX là gì? Những đặc điểm nổi bật của hệ thống KRX

Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE). Ảnh: HoSE

Trong ngày 27, 28 và 29/4, HoSE sẽ thực hiện chuyển đổi hệ thống giao dịch mới và yêu cầu các công ty chứng khoán chủ động có kế hoạch và thực hiện các công việc chuẩn bị để đồng bộ triển khai.

HoSE cũng yêu cầu các công ty chứng khoán thực hiện kiểm tra chuyển đổi (Cutover Test) vào ngày 30/4 và dự kiến triển khai chính thức hệ thống giao dịch mới vào ngày 2/5. Dữ liệu giao dịch là dữ liệu cuối ngày 26/4.

Các công ty chứng khoán kiểm tra giao dịch thông suốt trên hệ thống của mình với hệ thống mới của HoSE như ngày giao dịch bình thường (không dùng phần mềm nhập lệnh tự động và thử nghiệm tình huống bất thường, không thực tế).
Trên cơ sở kết quả kiểm thử Cutover Test vào cuối ngày 30/4, HoSE sẽ thông báo triển khai chính thức hệ thống giao dịch mới. Trong trường hợp không triển khai chính thức, các công ty chứng khoán chủ động chuẩn bị hệ thống để tiếp tục giao dịch trên hệ thống giao dịch hiện tại.
HoSE cũng yêu cầu các công ty chứng khoán nghiêm túc thực hiện chuyển đổi hệ thống của mình và báo cáo Sở ngay nếu có vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện.
Theo bà Nguyễn Thị Việt Hà, Phụ trách Hội đồng quản trị HoSE, đây là các bước cuối để chuẩn bị chuyển đổi sang hệ thống giao dịch mới, quyết định đưa hệ thống vào vận hành sẽ do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đưa ra.
Hệ thống KRX là hệ thống công nghệ thông tin quản lý và điều hành giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam, được HoSE ký kết với Sở Giao dịch Chứng khoán Hàn Quốc (KRX) vào năm 2012. Dự án này nhằm nâng cấp công nghệ hệ thống và cơ sở hạ tầng của sàn giao dịch chứng khoán tại Việt Nam.
“KRX được kỳ vọng sẽ mang đến các sản phẩm, giải pháp giao dịch và thanh toán mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam như: giao dịch trong ngày (T+0), bán khống (short selling), rút ngắn thời gian thanh toán, hợp đồng quyền chọn (option contract)... đồng thời, tạo tiền đề giải quyết các nút thắt để tiến tới được nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi như: thanh toán bù trừ trung tâm (CCP), nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng…”, bà Nguyễn Thị Việt Hà chia sẻ.
KRX là gì? Tại sao nhà đầu tư nào cũng quan tâm?
KRX là hệ thống công nghệ thông tin quản lý và điều hành giao dịch trên TTCK Việt Nam, được Sở Giao dịch chứng khoán TP. HCM (HOSE) ký kết với Sở Giao dịch chứng khoán Hàn Quốc vào năm 2012.
Trước đây, hệ thống công nghệ được sử dụng ở thị trường Việt Nam được mua và chuyển giao từ của Thái Lan. Hệ thống này đã cũ và thường xuyên gặp vấn đề, đỉnh điểm là vào giữa năm 2021, hệ thống thường xuyên bị nghẽn lệnh do chỉ có thể tiếp nhận khoảng 900.000 lệnh, trong khi thị trường đang ở giai đoạn bùng nổ.
Lúc đó công ty Hệ thống thông tin FPT (FPT IS) đã đưa ra giải pháp thay thế tạm thời hệ thống của Thái Lan trong khi chờ triển khai KRX. Hệ thống của FPT đã nâng số lệnh tiếp nhận được lên khoảng 2 đến 3 triệu lệnh mỗi ngày, tạm thời giải quyết được vấn đề nghẽn lệnh. Ngoài ra thời gian thanh toán cũng giảm từ T+3 còn T+2,5.
Đến lúc này, hệ thống KRX đang được HoSE thử nghiệm với các công ty chứng khoán thành viên. Tính tới ngày 11/10/2023, đã có hơn 77% công ty chứng khoán kiểm thử thành công 100% chức năng của KRX, nhưng mới chỉ có hơn 13% công ty sẵn sàng triển khai hệ thống mới.
KRX có gì đáng mong chờ?
Việc triển khai KRX đang được coi là mục tiêu lớn với thị trường chứng khoán trong nước vì hứa hẹn mang lại hàng loạt thay đổi tích cực cho thị trường.
- Xử lý việc nghẽn lệnh
Trước đây thị trường có những thời điểm nhà đầu tư gặp tình trạng không thể gửi lệnh hoặc hệ thống giao dịch gặp tình trạng không thể xác nhận trạng thái lệnh.
Việc tiếp nhận hệ thống từ FPT IS đã hạn chế được hiện tượng này, nhưng không phải là không xảy ra. Trong giai đoạn tháng 4 - 5/2022, khi thị trường bắt đầu điều chỉnh mạnh, hiện tượng nghẽn đã xuất hiện trở lại.
Với hệ thống KRX, không chỉ có cải thiện về mặt số lượng lệnh mà cả về tốc độ khớp lệnh. Từ đó đáp ứng được nhu cầu thị trường, trong các thời điểm thanh khoản gia tăng đột biến.
- Giảm thời gian thanh toán
Hệ thống KRX được kỳ vọng sẽ rút ngắn thời gian thanh toán một cách đáng kể, từ T+2.5 với hệ thống hiện tại về T+0, đồng nghĩa với việc cho phép nhà đầu tư thực hiện giao dịch trong ngày. Cho phép nhà đầu tư mua và bán cổ phiếu liên tục ngay trong ngày trên TTCK cơ sở – giống như trên TTCK phái sinh.
Nghiệp vụ này dự kiến sẽ giúp TTCK Việt Nam cải thiện về thanh khoản. Đồng thời, việc cho phép giao dịch trong ngày tại TTCK cơ sở có thể cho phép nhà đầu tư dễ dàng hơn trong việc luân chuyển dòng tiền giữa thị trường phái sinh và thị trường cơ sở.
- Tạo nền móng cho các sản phẩm mới
Ngoài việc rút ngắn thời gian thanh toán, hệ thống KRX còn tạo nền móng để triển khai thêm các sản phẩm hợp đồng quyền chọn (option contracts), thúc đẩy giao dịch thuật toán được lập trình sẵn, như: lướt sóng siêu ngắn (Scalping), giao dịch theo cặp (Pair trading) hay giao dịch lưới (grid)...
Sự đa dạng của các sản phẩm tài chính được cung cấp trên TTCK sẽ giúp thu hút nhiều hơn nữa các nguồn vốn nhàn rỗi trong nền kinh tế cũng như vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài (FII), đồng thời cung cấp cho nhà đầu tư thêm các công cụ để tìm kiếm lợi nhuận cũng như phòng vệ rủi ro trong cả xu hướng tăng và xu hướng giảm của thị trường.
- Cải thiện thanh khoản thị trường
Với hệ thống KRX được đưa vào vận hành, thanh khoản thị trường được kỳ vọng sẽ được cải thiện đáng kể. Theo dự báo từ giới chuyên gia, thanh khoản khớp lệnh trong phiên có thể lên tới 4 tỷ USD, tương đương với mốc xấp xỉ 96 nghìn tỷ đồng mỗi phiên, gấp từ ít nhất 5 lần so với mốc khớp lệnh hiện tại.
- Hỗ trợ cho việc nâng hạng thị trường
Việc vận hành hệ thống KRX là điều kiện cần và sự xuất hiện của cơ chế thanh toán bù trừ trung tâm (CCP) là điều kiện đủ để các giao dịch này được thực hiện và kiểm soát rủi ro về mặt thanh toán, trong trường hợp giao dịch không được thực hiện.
Đây là một điều kiện trong việc đánh giá nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam theo chuẩn FTSE Russell và thị trường trong nước đang bị coi là có hạn chế vấn đề này.
Đó là các thông tin về hệ thống KRX dự kiến sẽ được triển khai vào cuối năm 2023, kỳ vọng sẽ cải thiện đáng kể và đưa TTCK Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới.

Khánh An (tổng hợp)