Không tuân thủ đầy đủ quy tắc an toàn, hậu quả có thể rất thảm khốc

Chiều 22-4, trong lúc nhóm công nhân đang bảo dưỡng định kỳ máy nghiền xi măng tại nhà máy xi măng Yên Bái thì máy bất ngờ hoạt động trở lại khiến 7 người đang ở bên trong máy tử vong tại chỗ, 3 người khác sống sót nhờ ngồi phía trên máy nghiền nên chỉ bị hất văng xuống đất bị thương.

Với các nhà máy công nghiệp, các hệ thống máy móc được vận hành từ một phòng điều khiển nằm cách xa, vì vậy khi bảo dưỡng hay sửa chữa các hệ thống này, quy tắc LOTO (LockOut/ TagOut) phải được tuân thủ nghiêm ngặt.

Với quy tắc LOTO, khi bắt đầu bảo dưỡng, các nhóm tham gia gồm bảo dưỡng, vận hành, điện đều phải có khóa để cô lập hệ thống điều khiển, cấp điện cho máy móc. Sau khi hoàn tất sửa chữa, bảo dưỡng, các nhóm ký xác nhận với người giám sát xong và giao lại đủ khóa thì bên vận hành mới được mở lại cho hệ thống hoạt động.

Ở cấp độ ít phức tạp hơn thì người ta áp dụng quy trình khóa tủ cấp điện tổng cho động cơ điện. Trước và trong quá trình sửa chữa, tủ cấp điện được khóa lại và chìa khóa do nhóm sửa chữa giữ để bảo đảm không ai khác có thể mở tủ điện. Chỉ khi nào sửa chữa xong thì chính nhóm sửa chữa là người giao lại chìa khóa để mở lại tủ điện.

Việc áp dụng quy tắc LOTO là cách để bảo vệ sinh mạng con người khi bảo dưỡng sửa chữa công nghiệp. Việc cử người đứng canh tủ điện, dán thông báo… đều không được chấp nhận trong quy tắc an toàn này vì người đứng canh có thể bỏ đi đâu đó hay bảng thông báo có thể rớt mất chẳng hạn.

Góc quay từ camera trong nhà máy cho thấy, máy đã hoạt động lại trong khi có người bảo dưỡng bên trong. Có vẻ như bên vận hành không hay biết gì về việc ngừng máy nghiền để bảo dưỡng hay máy đã được cấp điện lại đột ngột, mà dù vì lý do gì thì những việc này đều phải do con người tác động. Nếu quy tắc an toàn LOTO được tuân thủ chặt chẽ thì 7 người công nhân trong máy đã không bị chết oan uổng như vậy.

Một vụ tai nạn đáng tiếc khác là vụ tàu cao tốc chở du khách đâm phải phà ngang sông ở tỉnh An Giang hôm 19-4 khiến một hướng dẫn viên du lịch bị thương nặng rồi mất sau đó. Tai nạn xảy ra khi tàu cao tốc băng ngang luồng phà ngang sông với tốc độ cao và va quẹt với mỏ (lưỡi) phà khiến tàu bị xé toạc bên hông.

Tài công tàu cao tốc chạy tuyến cố định phải nắm rõ luồng phà ngang sông. Thêm vào đó, luật giao thông đường thủy cũng quy định phà ngang sông đang hoạt động có quyền ưu tiên hơn nên các tàu khác trên đường thủy phải nhường đường.

Nếu tài công tàu cao tốc chạy thận trọng hơn, giảm tốc độ khi gần đến luồng phà ngang sông và nhường cho phà qua trước thì có thể tai nạn đã không xảy ra. Hậu quả của việc vi phạm quy định an toàn này quá nặng nề, vừa khiến một người thiệt mạng, vừa làm tàu bị hư hại nặng và bản thân tài công tàu cao tốc thì bị khởi tố, bắt giam.

Theo thống kê của Cục An toàn lao động (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội), trong năm 2023, cả nước đã xảy ra 7.394 vụ tai nạn lao động làm 7.553 người bị nạn với tổng thiệt hại hơn 16.000 tỉ đồng.

Mọi quy định an toàn dù có vẻ cứng nhắc nhưng luôn phải tuân thủ vì chỉ cần một lần sơ sảy thì hậu quả có thể vô cùng nặng nề. Sinh mạng con người đã mất đi thì không có cách gì sửa sai hay khắc phục được.

Song Nghi