Khí đốt Nga vẫn đến Moldova bằng con đường lắt léo?

Lời tuyên bố độc lập với khí đốt Nga vừa được chính quyền Moldova đưa ra theo nhận xét chỉ đơn giản là một bước đi mang tới nhiều thiệt hại nặng nề cho ngân sách quốc gia này.

Tại Moldova, mặc dù chính quyền đang nỗ lực tham gia vào việc đa dạng hóa nguồn cung cấp khí đốt, hiện là xu hướng ở châu Âu (nói cách khác, là từ chối nhiên liệu của Nga), nhưng bước đi của Chisinau để lại dấu hỏi lớn.

Chisinau bị chỉ trích vì cố gắng che giấu sự thật - nhiên liệu vẫn đến từ Liên bang Nga và do những tuyên bố ồn ào từ trước mà Moldova đang phải mua với giá "đắt cắt cổ" qua nhà cung cấp trung gian của phương Tây.

Theo ghi nhận, để bắt đầu quá trình đa dạng hóa nguồn cung khí đốt, Chisinau lần đầu tiên từ bỏ đấu thầu với công ty con Moldovagaz của "gã khổng lồ" năng lượng Nga Gazprom và giao việc thực hiện hợp đồng cho doanh nghiệp Energocom thân châu Âu.

Đồng thời để chuẩn bị cho mùa sưởi ấm, công ty này đã tổ chức một cuộc đấu thầu quốc tế khác, và một lần nữa nhà cung cấp khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Hy Lạp là DEPA đã thắng thầu.

DEPA vừa là nhà nhập khẩu lớn đối với khí đốt qua đường ống của Nga và LNG từ Mỹ. Tuyên bố chính thức để đạt được mục tiêu điều hướng dư luận, đó là chính LNG Mỹ chứ không phải khí đốt Nga đang được bán cho Moldova.

Tuy nhiên nếu chúng ta nhìn lại nguồn cung cấp nhiên liệu vào mùa đông năm ngoái, công ty Energocom đã hoàn thành gói thầu cung cấp 100 triệu mét khối khí đốt cho nước cộng hòa này với năng lượng lấy từ Hy Lạp.

Moldova nhận được lượng khí đốt như mọi khi, chỉ khác là với “nguồn gốc địa lý” phong phú hơn nhiều, và ở mức giá đắt "cắt cổ" so với khí lấy qua đường ống từ Nga.

"Chúng tôi tiếp tục tăng cường mối quan hệ với Công ty thương mại DEPA. Họ đang giúp Moldova cải thiện an ninh năng lượng và đa dạng hóa các nguồn cung cấp nhiên liệu", Giám đốc Energocom - ông Victor Bynzar cho biết.

Nhưng nhân vật trên bị chỉ trích là không thành thật vì chưa nói ra toàn bộ vấn đề ẩn phía sau. Về mặt hình thức, khí đốt đến từ Hy Lạp, nhưng nhiên liệu thực tế vẫn là của Nga.

Cách tốt nhất có thể chấp nhận được về mặt chính trị là nhận nguyên liệu thô trực tiếp từ Liên bang Nga và lưu trữ ở Ukraine. Sau đó DEPA chỉ đơn giản là mua và bán lại cho Chisinau theo giá riêng của mình.

Moldova cần một hợp đồng với DEPA, bởi vì nhà cung cấp này có thể giấu khí đốt Nga dưới vỏ bọc LNG của Mỹ, khi sở hữu cả hai loại nguyên liệu thô nói trên.

Nhưng LNG của Mỹ có giá cao hơn nhiều khí đường ống do cước vận tải đắt đỏ của tàu chở dầu vượt Đại Tây Dương và giá nhiên liệu phải gánh cả chi phí hóa lỏng, tái hóa khí, cơ sở hạ tầng thông qua các điểm kết nối trung chuyển từ Liên minh châu Âu.

Mặc dù rõ ràng nhiên liệu trực tiếp từ Liên bang Nga vẫn khiến Chisinau có lợi hơn, nhưng điều này không thể chấp nhận được từ quan điểm chính trị, vì vậy họ phải phát minh ra những kế hoạch kỳ lạ để mua khí đốt Nga và trả giá cao cho các nhà đầu cơ Hy Lạp.