Iran tấn công trả đũa Israel, Trung Đông rơi vào hiểm cảnh

Trong khi Israel gần như chắc chắn có thể đối phó với mối đe dọa trước mắt từ phía Iran, câu hỏi lớn là nước này có thể trả đũa bằng cách nào và liệu điều này có kéo Mỹ và cả khu vực Trung Đông vào một cuộc chiến tổng lực hay không.

Theo hãng tin CNN, đối với Tổng thống Mỹ Joe Biden, một cuộc tấn công vào Israel được phát động từ lãnh thổ Iran là một kịch bản mà lâu nay ông luôn tìm cách hạn chế xảy ra, kể từ khi xung đột Israel-Hamas nổ ra từ tháng 10 năm ngoái. Các cuộc tấn công trả đũa làm tăng nguy cơ xung đột lan rộng, có thể kéo theo sự tham gia trực tiếp của Mỹ và các quốc gia khác.

Tổng thống Mỹ Joe Biden gặp các cố vấn An ninh Quốc gia về các cuộc tấn công tên lửa của Iran nhằm vào Israel tại Phòng Tình huống của Nhà Trắng. Nguồn: Adam Schultz/Nhà Trắng

Căng thẳng hiện nay giữa Israel và Iran một lần nữa đặt chính quyền tổng thống Mỹ Joe Biden vào tình thế khó khăn khi vừa kiên quyết hỗ trợ cho Tel Aviv, vừa cố gắng ngăn chặn một cuộc xung đột mới bùng nổ.

Điều gì xảy ra tiếp theo vẫn chưa rõ ràng. Ngay sau các cuộc tấn công trả đũa của Iran, các quan chức Mỹ thừa nhận họ đang rơi vào một kịch bản mới, song nhấn mạnh Washington vẫn đang đánh giá mức độ của các cuộc tấn công từ phía Iran. Một vấn đề quan trọng khác là việc các lực lượng ủy nhiệm thân Iran sẽ tham gia vào nỗ lực đáp trả các mục tiêu vào Israel như thế nào cũng tạo thêm diễn biến khó lường mới. Hiện Israel đang xem xét các kế hoạch ứng phó, trong khi các quan chức chính quyền tổng thống Biden dự kiến sẽ tiếp tục tư vấn cho những người đồng cấp Israel, với mong muốn ngăn chặn căng thẳng leo thang.

Hệ thống phòng không Vòm Sắt của Israel đánh chặn tên lửa bắn từ Iran vào sáng ngày 14/4. Nguồn: Tomer Neuberg/AP

Một quan chức Mỹ nói với CNN rằng những gì Israel có thể làm để đáp trả sẽ phụ thuộc vào đánh giá thiệt hại đầy đủ, bao gồm cả thương vong tiềm tàng. Vì vậy lời khuyên của chính quyền tổng thống Joe Biden dành cho Israel sẽ phụ thuộc vào các đánh giá đó.

Cho đến thời điểm hiện tại, quân đội Israel cho biết phần lớn tên lửa đã bị hệ thống phòng không của nước này đánh chặn bên ngoài lãnh thổ Israel. Theo cơ quan khẩn cấp của Israel, chưa có báo cáo về thương tích trực tiếp do các cuộc tấn công của Iran.

Về phía Mỹ, hãng tin CNN dẫn lời 2 quan chức cấp cao cho biết, hệ thống phòng không của Mỹ ở Trung Đông cũng đã chặn một số máy bay không người lái của Iran. Trước đó, Mỹ đã điều động thêm tàu quân sự, bao gồm cả USS Carney tới khu vực. Vương quốc Anh, mặc dù có hai tàu chiến trong khu vực, bao gồm cả HMS Diamond, nhưng được cho biết họ không có kế hoạch tham gia các hoạt động của Mỹ ngoài khơi bờ biển Israel.

Theo các nhà phân tích, mặc dù thiệt hại từ các cuộc tấn công tối thứ Bảy vẫn chưa được thống kê đầy đủ, nhưng quy mô của vụ phóng và đường bay xuyên quốc gia của nó đã đẩy khu vực Trung Đông đến bờ vực chiến tranh và bất kỳ bước đi sai lầm nào cũng có thể gây ra hậu quả thảm khốc.

Đây là cuộc tấn công đầu tiên vào Israel từ lãnh thổ Iran. Hai nước là quốc gia thù địch, nhưng cả hai đều chưa bao giờ tiến hành tấn công trực tiếp và công khai vào lãnh thổ của nhau. Cuộc tấn công ngày 1/4 vào Đại sứ quán Iran ở Damascus (Syria) được coi là tấn công vào lãnh thổ chủ quyền của Iran theo quy tắc ngoại giao.

Một số nhà quan sát cho rằng, động thái đáp trả mạnh mẽ của Iran nhằm tái khẳng định Tehran là một lực lượng chính và có tầm ảnh hưởng trong khu vực. Bên cạnh đó, Iran cũng gửi lời cảnh báo tới các bên ủng hộ Israel rằng "đây là xung đột giữa Iran và Israel" và "Mỹ phải tránh xa". Hãng thông tấn Fars của Iran dẫn lời một nguồn quân sự đưa tin nước này đang theo dõi bất cứ hành động ủng hộ nào của Jordan - nước nằm ở phía đông Israel, dành cho Tel Aviv trong đợt tấn công này và cảnh báo Jordan có thể trở thành mục tiêu kế tiếp.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói chuyện qua điện thoại với Tổng thống Mỹ Joe Biden. Nguồn: Văn phòng Thủ tướng Israel

Về phía Israel, Tel Aviv đã thề sẽ đáp trả. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói: “Chúng tôi đã xác định một nguyên tắc rõ ràng: Bất cứ ai làm hại chúng tôi, chúng tôi sẽ đáp trả lại.”

Trong khi đó, quân đội Jordan đã được đặt trong tình trạng cảnh giác cao và các hệ thống radar đang theo dõi hoạt động UAV từ hướng Iraq và Syria. Trước đó, Jordan đã đóng cửa không phận đối với mọi máy bay đến và đi cũng như chuyển tiếp để đề phòng. Trước đó, Reuters dẫn các nguồn tin an ninh khu vực cho hay các máy bay chiến đấu của Jordan đã ngăn chặn và bắn hạ hàng chục máy bay không người lái (UAV) của Iran tại miền bắc và miền trung nước này khi các UAV bay đến Israel.

Hiện làn sóng tấn công từ Iran nhằm vào Israel dường như đã lắng xuống. Các cuộc tấn công ước tính kéo dài khoảng 5 giờ.