Hàng ngàn người tham dự Lễ hội Tháp Bà Ponagar

Sáng ngày 29/4 tại Tháp Bà Ponagar Nha Trang đã diễn ra Lễ khai mạc Lễ hội Tháp Bà Ponagar 2024.

Ông Đinh Văn Thiệu, Phó Chủ tịch UBNN tỉnh Khánh Hòa, phát biểu khai mạc Lễ hội

Trong diễn văn khai mạc, ông Đinh Văn Thiệu, Phó Chủ tịch UBNN tỉnh Khánh Hòa, Trưởng ban tổ chức cho biết Lễ hội Tháp Bà Ponagar năm 2024, diễn ra từ ngày 28-4 đến 1-5 (tức từ ngày 20 đến 23-3 Âm lịch), với các hoạt động nổi bật, gồm: Lễ thay y, lễ thả hoa đăng và nghi thức rước bài vị Thánh Mẫu, lễ cầu quốc thái dân an, lễ cúng thí thực, lễ tế cổ truyền, lễ khai diên và tôn vương, hoạt động hát văn - múa bóng của các đoàn thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu…

Ông Lê Hữu Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa đã đánh trống khai hội, sau đó đoàn di chuyển thắp hương tại tháp chính Ponagar.

Từ năm 1979, di tích Tháp Bà Ponagar đã được xếp hạng di tích lịch sử, văn hóa quốc gia; đến năm 2012, Lễ hội Tháp Bà Ponagar được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; hiện di tích Tháp Bà Ponagar đang được làm hồ sơ đề nghị công nhận di tích đặc biệt quốc gia. Tháp Bà Ponagar và Lễ hội Tháp Bà Pongar là niềm vinh dự, tự hào, đồng thời cũng là trách nhiệm của chính quyền, nhân dân tỉnh Khánh Hòa trong việc gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị cũng như tôn vinh nét đẹp văn hóa, tâm linh, tín ngưỡng dân gian.

Trước đó, vào ngày 28/4 hàng ngàn người từ các địa phương khác nhau đi về dự lễ, khiến cho khu vực cầu Xóm Bóng kẹt xe. Theo thông tin từ ban tổ chức, lễ hội năm nay có hơn 100 đoàn hành hương với hơn 5.000 người đăng ký tham gia; trong các ngày diễn ra lễ hội, sẽ có khoảng 100.000 lượt khách hành hương, người dân, du khách đến khu di tích Tháp Bà Ponagar.

Lễ hội Tháp Bà Ponagar năm 2024 được nâng tầm lên cấp độ cao hơn và do UBND tỉnh Khánh Hòa tổ chức quy mô lớn hơn và nhiều chương trình được chuẩn bị, đầu tư có chiều sâu. Khu vực dâng lễ được thiết kế che mát cho các đoàn thuận lợi. Những ngày diễn ra Lễ hội Tháp Bà mở cửa tự do, an ninh được bảo đảm.

Lễ hội Tháp Bà Ponagar ở tỉnh Khánh Hòa còn gọi là Lễ hội Thiên Y A Na Thánh Mẫu hay Lễ vía Bà là di sản văn hóa phi vật thể, thuộc loại hình Lễ hội truyền thống, đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia (năm 2012).

Tháp Bà Ponagar là ngôi đền nằm trên đỉnh một ngọn đồi nhỏ cao khoảng 50 mét so với mực nước biển, còn gọi là núi Tháp Bà nơi cửa sông Cái, cách trung tâm thành phố Nha Trang khoảng 2 km về phía bắc. Tổng thể kiến trúc của Ponagar gồm 3 tầng, đi từ dưới lên trên. Ở tầng thấp, ngang mặt đất bằng là ngôi tháp cổng mà nay không còn nữa. Từ đấy có những bậc thang bằng đá dẫn lên tầng giữa. Tháp Bà Ponagar là công trình tiêu biểu cho nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc dân tộc Chăm.

Kỹ thuật xây dựng giai đoạn từ thế kỷ thứ VIII đến XIII cho đến nay vẫn là điều bí ẩn dù nhiều nhà nghiên cứu đã vào cuộc, nhiều công trình khoa học đã được thực hiện. Người ta vẫn chưa hiểu được người Chăm đã làm cách nào để những viên gạch với kích cỡ 20x20cm cứ chồng khít lên nhau mà không cần bất kỳ một chất kết dính nào. Đó là nét độc đáo khiến du khách thêm phần yêu thích ngôi đền tháp này.

Bài và ảnh: Khuê Việt Trường