Hà Nội đề xuất lùi 5 năm để hoàn thành tuyến metro Nhổn

Trong tờ trình gửi HĐND Hà Nội về việc thông qua Nghị quyết điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội, UBND thành phố cho biết dự án đang triển khai 10/10 gói thầu chính nhưng đang gặp một số khó khăn khiến công tác triển khai, thi công chậm tiến độ.

Dựa trên các phân tích về nguyên nhân chậm tiến độ dự án, UBND Hà Nội đề xuất HĐND TP xem xét phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện dự án từ 2009-2022 thành 2009-2027, chưa bao gồm thời gian bảo hành 24 tháng.

Vì sao Hà Nội đề xuất gia hạn 5 năm để hoàn thành dự án?

Trong đó, dự án dự kiến đưa vào khai thác, vận hành đoạn trên cao vào năm 2022 và đưa vào khai thác, vận hành toàn tuyến vào năm 2027 gồm cả đoạn ngầm.

Lý giải việc gia hạn thời gian hoàn thành dự án đến năm 2027, UBND Hà Nội cho biết tiến độ hoàn thành toàn tuyến chủ yếu phụ thuộc vào tiến độ thực hiện gói thầu CP03 – hầm và các ga ngầm. Chủ đầu tư đã thống nhất với nhà thầu điều chỉnh tiến độ thi công của gói thầu này là 56,5 tháng, tương đương 4,7 năm.

Đồng thời, việc chậm trễ trong công tác giải phóng mặt bằng và di dời các công trình bị ảnh hưởng bởi thi công tuyến hầm và các ga ngầm, đến nay, chủ đầu tư đã dự kiến đến tháng 10 bàn giao toàn bộ mặt bằng cho nhà thầu gói thầu CP03.

Vì vậy, việc xác định tiến độ hoàn thành toàn tuyến vào năm 2027 được căn cứ vào thời hạn thi công của gói thầu trên là 56,5 tháng.

Depot Nhổn vẫn ngổn ngang, ngập nước sau 10 năm thi công. Ảnh: Ngọc Tân.

Về tổng mức đầu tư dự án, UBND thành phố đề xuất tăng từ 32.910 tỷ đồng lên 34.826 tỷ đồng, tăng thêm hơn 1.900 tỷ đồng. Nguồn vốn bổ sung cho phần tăng thêm sử dụng từ ngân sách Nhà nước theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Như vậy, phần vốn ngân sách thành phố đầu tư cho dự án này tăng gần 3.900 tỷ đồng, trong khi phần vốn vay ODA giảm gần 2.000 tỷ đồng.

Theo chủ đầu tư, nguyên nhân dẫn đến thay đổi tổng mức đầu tư gồm sự biến động của tỷ giá quy đổi, điều chỉnh khối lượng công việc hợp đồng, do các chậm trễ tiến độ dẫn đến gia hạn thời gian thực hiện các gói thầu và bổ sung chi phí…

Công tác chỉ đạo của UBND Hà Nội chưa sát sao

Nhận định về tiến độ dự án, UBND Hà Nội cho biết chủ đầu tư là Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội gặp nhiều khó khăn, vướng mắc dẫn đến tiến độ thực hiện chưa đáp ứng yêu cầu.

Tính đến hiện nay, tiến độ tổng thể chung của dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội đạt khoảng 75%, trong đó tiến độ thi công đoạn tuyến trên cao đạt 96,3%.

Theo UBND Hà Nội, hiện, 9/10 hợp đồng các gói thầu cần phải ký kết các phụ lục hợp đồng gia hạn thời gian thực hiện và bổ sung các chi phí. Nguyên nhân là kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng và đã hết hạn thời gian thực hiện hợp đồng.

Đến nay, chủ đầu tư mới ký kết phụ lục hợp đồng với 5 gói thầu CP1, CP2, CP5, CP7 và PIC, đồng thời gia hạn thời gian thực hiện hợp đồng các gói thầu này đến tháng 12 năm nay, Ngoài ra, đơn vị đang triển khai thương thảo với gói thầu CP6, CP8 và CP3.

“Việc điều chỉnh tiến độ dự án và gia hạn các hợp đồng khó khăn, phức tạp do dự án phải đồng thời tuân thủ cả quy định của các nhà tài trợ và quy định pháp luật Việt Nam hiện hành. Trong khi có nhiều sự khác biệt giữa quy định hợp đồng FIDIC với các quy định pháp luật Việt Nam, dẫn đến phát sinh các khiếu kiện, tranh chấp hay tạm dừng công việc với các nhà thầu quốc tế của dự án”, văn bản của UBND Hà Nội nêu.

Khu vực thi công ga S12 trên đường Trần Hưng Đạo (quận Hoàn Kiếm), ngổn ngang sắt thép hoen gỉ. Ảnh: Việt Linh.

Về công tác giải phóng mặt bằng, công đoạn này của đoạn trên cao đã hoàn thành và bàn giao cho các nhà thầu. Tuy nhiên, 177 hộ dân tại depot và đường dẫn vào depot vẫn đang khiếu nại đối với các chính sách bồi thường, hỗ trợ. UBND Hà Nội đang chỉ đạo các cấp có thẩm quyền tiến hành giải quyết.

Đối với đoạn ngầm, công tác giải phóng mặt bằng chậm 1-6 năm. Đến nay, còn tồn tại công tác bồi thường, hỗ trợ, tạm cư 50 căn nhà bị ảnh hưởng trong quá trình thi công tuyến hầm, trong đó có 43 căn nhà cần tạm cư và 7 căn nhà cần phá dỡ, đều không phải thu hồi đất.

UBND Hà Nội nhận định công việc này phức tạp, gặp nhiều vướng mắc và khó khăn do chưa có quy định pháp luật về chính sách bồi thường hỗ trợ, tạm cư…

Do đó, chủ đầu tư đang phối hợp với UBND quận Ba Đình và Đống Đa tổ chức bồi thường, hỗ trợ, tạm cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng bởi tuyến hầm theo yêu cầu của UBND TP, hoàn thành trước ngày 30/9.

Về công tác giải ngân, tính đến hết tháng 8/2022, tổng số vốn giải ngân dự án là trên 17.000 tỷ đồng.

Thành phố nhìn nhận có nhiều nguyên nhân khiến dự án chậm tiến độ, bao gồm việc chậm trễ, vướng mắc về giải phóng mặt bằng, công tác lãnh đạo và chỉ đạo của UBND Hà Nội đối với dự án chưa sát sao, quyết liệt; năng lực triển khai của chủ đầu tư và sự phối hợp giữa tư vấn, chủ đầu tư cùng sở, ngành liên quan còn yếu kém...

Ngoài ra, một số nguyên nhân khách quan được chỉ ra như vướng mắc về quy định hợp đồng; vướng mắc về quy chuẩn, tiêu chuẩn, đơn giá, vật tư cùng ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 làm chậm trễ, đứt gãy, gián đoạn sản xuất...

Sơ đồ tuyến metro Nhổn - Ga Hà Nội với 8 ga trên cao và 4 ga ngầm. Đồ họa: Duy Anh.

Mỹ Hà