Giải pháp xóa sổ tín dụng đen bằng 'tín dụng nhân văn'
Tình trạng cho vay lãi nặng, đòi nợ kiểu 'xã hội đen' vốn gây bức xúc, thời điểm càng gần Tết Giáp Thìn 2024 càng phức tạp hơn. Một trong những nguyên nhân khiến tín dụng đen còn 'đất sống' nằm ở nguồn cầu vẫn khá lớn. Không ít người cần gấp một khoản tiền để trang trải cuộc sống, chữa bệnh hiểm nghèo, chưa đủ điều kiện vay vốn ngân hàng mới phải 'gõ cửa' vay của tín dụng đen.
Bí bách phải đi vay
Rất ít người vay tín dụng đen để làm ăn, buôn bán, bởi không có công việc, ngành nghề chính đáng nào có thể mang lại thu nhập đủ đóng lãi suất "khủng" từ vài trăm phần trăm đến cả ngàn phần trăm/năm - như thông tin được cơ quan chức năng công bố vào ngày 30/11 vừa qua. Do đó, cái vòng luẩn quẩn và "vòng kim cô” cứ tiếp tục gây khó cho người nghèo. Phóng viên Chuyên đề Công an TPHCM đã đến nhiều khu phòng trọ trên địa bàn TPHCM, chứng kiến những cảnh nghẹn lòng.
Năm hết Tết đến, nhiều người lao động bị mất việc làm tạm thời hoặc được cho nghỉ hẳn, tiền thuê nhà phải xin trả góp, chưa biết có thể về quê đón xuân cùng người thân hay không. Trong lúc đó, họ liên tục nhận những tin nhắn, cuộc gọi với lời mời "vay không cần thế chấp" qua các ứng dụng trên ĐTDĐ. Chưa kể tờ rơi quảng cáo cho tín dụng đen được phát tận nhà, trước cổng doanh nghiệp vào giờ tan tầm hoặc dán trên cột điện, vách tường... Chỉ cần "Alô là có tiền" (!). Tinh vi hơn, giờ đây còn xuất hiện cả thủ đoạn giả nhân giả nghĩa thông qua... "cho mượn tiền làm ăn".
Thực tế cho thấy, các đối tượng sử dụng thủ đoạn khủng bố tinh thần người vay cũng ngày càng tinh vi hơn. Từ ghép ảnh vào hình thờ, hình khỏa thân rồi đăng lên mạng xã hội kèm ngôn từ đòi nợ vô văn hóa, đến gọi điện cho thủ trưởng đơn vị, chủ sử dụng lao động, uy hiếp trực tiếp ngoài đời như đặt quan tài trước cửa nhà, thuê đối tượng tạt sơn để đe dọa... Với mục đích đòi nợ, kẻ cho vay tín dụng đen không từ thủ đoạn nào, dẫn đến vài trường hợp người vay không có tiền trả đã tấn công chủ nợ. Án mạng và những vụ việc đau lòng có nguyên nhân từ mâu thuẫn vay tín dụng đen vốn không hiếm, khiến nhiều người rơi vào vòng lao lý.
Đoàn viên, thanh niên và lực lượng dân phòng P.Long Bình, TP.Thủ Đức thường xuyên bóc gỡ các mẩu quảng cáo tín dụng đen
Thời gian vừa qua, đội ngũ tình nguyện viên tại các quận, huyện và TP.Thủ Đức vẫn miệt mài bóc gỡ những mẩu quảng cáo trái phép do đối tượng dán nơi công cộng, nhằm chặn nguồn thông tin về mạng lưới cho vay theo kiểu "vòi bạch tuộc" trên. Từ các số điện thoại in công khai trên tờ rơi, mẩu quảng cáo, cơ quan chức năng đã triệt phá nhiều băng nhóm chuyên cho vay lãi nặng từng hoành hành, tác oai tác quái làm khổ người nghèo.
Cần phủ sóng "tín dụng nhân văn"
Việc tuyên truyền, vận động người dân không vay tín dụng đen, kết hợp với đấu tranh, trấn áp các đối tượng cho vay lãi nặng là việc không thể thiếu. Song bên cạnh đó cần tổ chức và phổ biến rộng rãi những gói vay vốn "nhân văn" từ quỹ tín dụng, ngân hàng chính sách xã hội, chương trình "xóa đói giảm nghèo", chính sách cho vay ưu đãi đối với các trường hợp đặc biệt. Với sinh viên đã có chế độ cho vay đóng học phí suốt thời gian theo học. Những hộ gia đình khó khăn cần liên hệ với đoàn thể địa phương, nhờ tư vấn, bảo lãnh để được giúp đỡ tiếp cận các nguồn vay hợp pháp, lãi suất thấp. Thực tế đã có rất nhiều gia đình cải thiện đời sống bằng cách làm này, thoát khỏi diện hộ nghèo, từng bước ổn định cuộc sống.
Thủ tục, điều kiện cho vay và thời gian giải ngân cũng cần nghiên cứu, đơn giản hóa, đẩy nhanh tiến độ nhằm giúp đồng vốn sớm đến tay người dân. Một trong những lợi thế của đối tượng cho vay "nóng" chính là chuyển khoản ngay sau khi thỏa thuận xong. Nếu các gói cho vay "nhân văn" giảm được thời gian chờ đợi sẽ có tác dụng hạn chế đáng kể người cần vay tìm tới tín dụng đen.
Các công ty tài chính hợp pháp cũng cần giảm lãi suất cho vay. Những quy định pháp lý ràng buộc giữa hai bên phải được thông báo rõ ràng, công khai trước khi ký hợp đồng. Trường hợp người vay không trả nợ theo tiến độ đã ký trong hợp đồng, bên cho vay phải báo cáo cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận, giải quyết; không được "tự xử" với bất kỳ lý do gì.
Để không còn tình trạng vay lãi nặng, người dân cần thực hành lối sống giản dị, lành mạnh, tuyệt đối tránh vướng vào các tệ nạn xã hội. Người nào nghiện ma túy, cờ bạc, thói quen chi tiêu không kiểm soát... rất dễ trở thành nạn nhân của tín dụng đen. Trường hợp lỡ vay tín dụng đen và bị đối tượng khủng bố tinh thần, nạn nhân nên chủ động trình báo, hợp tác và cung cấp bằng chứng cho cơ quan bảo vệ pháp luật để làm rõ, xử lý.
