Giá cổ phiếu Tesla xuống mức thấp nhất trong hơn một năm

Mô hình xe tự lái Robotaxi của Tesla. Ảnh: teslarati.com

Giá cổ phiếu của Tesla trong phiên 18/4 đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn một năm, sau khi ngân hàng Deutsche Bank bày tỏ quan ngại trước việc hãng sản xuất xe điện này ngày càng chú trọng vào các mẫu xe tự lái, trong lúc lợi nhuận chịu sức ép.

Giá của phiếu của Tesla, công ty thuộc sở hữu của tỷ phú Elon Musk, giảm 2,7%, xuống 151,26 USD/cổ phiếu, sau khi Deutsche Bank hạ bậc cổ phiếu của công ty này xuống mức "giữ" (không khuyến nghị mua và cũng không khuyến nghị bán) và đưa mục tiêu giá từ 189 USD xuống 123 USD. Quyết định của Deutsche Bank được đưa ra sau khi Tesla hủy bỏ kế hoạch phát triển mẫu xe giá rẻ rất được chờ đợi mà các nhà đầu tư kỳ vọng sẽ thúc đẩy tăng trưởng, trong khi chú trọng phát triển Robotaxi. Tesla đang nỗ lực khuyến khích sử dụng rộng rãi phần mềm hỗ trợ lái xe tiên tiến tự lái hoàn toàn trước khi ra mắt Robotaxi vào tháng 8/2024. Nhà phân tích của Deutsche Bank, Emmanuel Rosner, cho rằng việc trì hoãn những nỗ lực ra mắt mẫu Model 2 gây rủi ro Tesla sẽ không có những mẫu xe mới trong thời gian tới. Khi lợi nhuận giảm sút do việc hạ giá bán để thúc đẩy nhu cầu xe điện, Tesla đầu tuần này đã cắt giảm hơn 10% lực lượng lao động trên toàn cầu. Giá cổ phiếu của Tesla đã giảm 37,4% kể từ đầu năm, mức giảm mạnh thứ hai trong chỉ số S&P 500. Giá trị vốn hóa thị trường của công ty này được cho là sẽ giảm trên 17 tỷ USD, xuống khoảng 478 tỷ USD nếu tiếp tục lỗ. Tuy nhiên, đây vẫn là hãng sản xuất xe có giá trị lớn nhất thế giới. Trong quý trước, Tesla báo cáo doanh thu giảm lần đầu tiên kể từ khi bùng phát dịch COVID-19, với mức giảm mạnh hơn đáng kể so với dự kiến. Năm 2023, doanh số bán của Tesla tăng 38% so với năm 2022, trong khi các nhà đầu tư kỳ vọng mức tăng cao hơn. Hồi tháng 1/2024, Tesla cảnh báo tăng trưởng doanh số bán năm nay thậm chí còn thấp hơn. Tuy nhiên, doanh số bán trên toàn cầu của Tesla trong quý I/2024 giảm hơn 20% so với cùng kỳ năm ngoái, lần giảm đầu tiên kể từ khi bùng phát đại dịch. Giá cổ phiếu của Tesla giảm gần 1/3 trong năm 2023, khi doanh số bán và lợi nhuận của hãng gây thất vọng. Đây là một trong số các công ty hoạt động yếu kém nhất trong chỉ số S&P 500 kể từ đầu năm đến nay. Hãng sản xuất xe điện của Mỹ cho rằng nguyên nhân là do kinh tế Trung Quốc phục hồi chậm, vụ hỏa hoạn tại nhà máy ở Đức và những căng thẳng về nguồn cung do xung đột leo thang tại Trung Đông. Tuy nhiên, không phải vấn đề nằm hoàn toàn ở các yếu tố bên ngoài, khi một số yếu tố là bất khả kháng. Các đối thủ cạnh tranh mới xuất hiện trên thị trường và bắt đầu cạnh tranh với Tesla. Tesla đã không ra mắt được các sản phẩm mới với tốc độ đủ nhanh để giữ chân khách hàng. Các mẫu xe Tesla Model 3 và Model Y vốn được ưa chuộng nhất cho đến nay đã có tuổi đời tương ứng là 7 năm và 5 năm. Trong khi đó, các mẫu xe cạnh tranh của các hãng xe khác như Ford, Audi và Hyunda mới hơn nhiều. Tesla Cybertruck là mẫu xe mới và thu hút sự quan tâm lớn, nhưng mới chỉ được ra mắt gần đây và cho đến nay. chỉ mới được sản xuất và tiêu thụ ở mức thấp. Các hãng sản xuất xe của Trung Quốc như BYD cũng trở thành đối thủ cạnh tranh lớn trên toàn cầu của Tesla nhưng không cạnh tranh tại thị trường Mỹ. Theo nhà phân tích Stephanie Valdez Streaty của Cox Automotive, một số hãng sản xuất xe như Audi, BMW, Mercedes và Rivian báo cáo tăng trưởng doanh số bán xe điện trên 50% trong năm qua. Ford công bố doanh số bán xe điện tăng 86%. Ông Valdez Streaty cho rằng Tesla không phải là nạn nhân mà là nguyên nhân dẫn tới việc tăng trưởng doanh số bán xe điện nói chung chậm lại. Tại Mỹ, doanh số bán của Tesla chiếm khoảng 56% tổng doanh số bán xe điện năm 2023. Dù đã giảm mạnh so với tỷ lệ gần 80% vào năm 2019, Tesla vẫn là hãng xe chiếm đa số trong tổng doanh số bán. Khi người Mỹ mất đi sự quan tâm đối với xe của Tesla, đây cũng là điều diễn ra đối với xe điện nói chung. Theo một báo cáo gần đây của Cox Automotive, từ quý I/2023 đến quý I/2024, doanh số bán xe điện tại Mỹ ước tăng 15%. Nếu không tính Tesla, doanh số bán của các hãng khác tăng 33%. Bên cạnh đó, Giám đốc điều hành Elon Musk cũng có những phát ngôn gây tranh cãi, khiến Tesla bị bất lợi. Từng được ca ngợi là đại diện cho sự đổi mới trong ngành công nghiệp ô tô, Tesla đang phải vật lộn với vô số thách thức đã phủ bóng đen lên triển vọng của hãng. Cổ phiếu của công ty xe điện từng là một phần của nhóm “Bộ bảy vĩ đại” ("Magnificent Seven" – chỉ bảy cổ phiếu công nghệ có giá trị cao nhất thị trường) đã tuột dốc từ đầu năm tới nay, trở thành cổ phiếu có hiệu suất tệ nhất trong nhóm chỉ số S&P 500. Thành tích tài chính gần đây của Tesla hoàn toàn trái ngược với thành tích tài chính của các công ty cùng ngành trong nhóm “Bộ bảy vĩ đại”. Trong khi Apple, Amazon, Meta, Google, Nvidia và Microsoft báo cáo thu nhập tăng trưởng mạnh mẽ thì Tesla lại chứng kiến lợi nhuận giảm 40% so với năm trước. Sự khác biệt này nhấn mạnh những trở ngại đáng kể mà nhà sản xuất xe điện phải đối mặt. Nhà phân tích Colin Langan của ngân hàng Wells Fargo đã nhấn mạnh trong một báo cáo gần đây rằng, mấu chốt cho những khó khăn của Tesla nằm ở quỹ đạo tăng trưởng trì trệ. Theo đánh giá của ông Langan, mức tăng trưởng của Tesla sẽ không đổi trong năm hiện tại và tiếp tục suy giảm vào năm 2025. Dự báo này phản ánh mối lo ngại về tính cạnh tranh ngày càng tăng trên thị trường, số lượng giao xe không như kỳ vọng và việc công ty phải phụ thuộc vào việc giảm giá để kích thích nhu cầu. Đánh giá của ngân hàng UBS lặp lại quan điểm của Wells Fargo. Ngân hàng Thụy Sỹ này cũng hạ dự báo đối với Tesla trong bối cảnh ngày càng có nhiều lo ngại về nhu cầu xe điện chậm lại giữa bối cảnh cạnh tranh gia tăng. Xe điện Tesla sản xuất tại nhà máy Thượng Hải (Trung Quốc) đang thống trị các con đường ở Hàn Quốc, trong đó Model Y trở thành xe điện bán chạy nhất tại thị trường nội địa Hàn Quốc vào tháng 3/2024. Theo dữ liệu từ Hiệp hội các nhà phân phối và nhập khẩu ô tô Hàn Quốc (KAIDA), tổng cộng có 6.025 xe điện Tesla được đăng ký mới tại Hàn Quốc trong tháng Ba, tăng 378,9% so với cùng kỳ năm 2023. Con số này vượt qua tất cả các thương hiệu ô tô khác có mặt tại Hàn Quốc, thậm chí cả các thương hiệu địa phương như Hyundai, chỉ bán được 3.343 xe điện, giảm 36,1%. Doanh số bán xe điện của Kia giảm 23,9% xuống còn 3.198 chiếc trong tháng Ba. Xét về mẫu mã, Model Y sản xuất tại nhà máy Thượng Hải của Tesla là mẫu xe bán chạy nhất với tổng số 5.934 chiếc được đăng ký, tăng 484,1% so với cùng kỳ năm 2023. Chiếc SUV được trang bị pin lithium iron phosphate (LFP) rẻ hơn sản xuất tại Trung Quốc, được ra mắt với mức giá rẻ hơn 20 triệu won (14.800 USD) so với phiên bản tiền nhiệm tại Hàn Quốc vào năm 2023. Trong cùng thời gian, Hyundai bán được 1.968 chiếc Ioniq 5 và chỉ 897 chiếc Ioniq 6. Trong tháng Ba, Kia chỉ bán được 128 chiếc EV9. Từ tháng 1-3/2024, tổng cộng 6.012 chiếc Model Y đã được đăng ký so với 2.152 chiếc Ioniq 5 và 957 chiếc Ioniq 6. Doanh số bán hàng vẫn đạt được mặc dù chính phủ đã cắt giảm tới 40% khoản tín dụng thuế xe điện đối với xe điện chạy bằng pin do Trung Quốc sản xuất. Model Y, từng đủ điều kiện nhận tín dụng thuế lên tới 5,14 triệu won (3.800 USD), chỉ đủ điều kiện nhận trợ cấp 1,95 triệu won trong năm nay. Ioniq 5s và 6s đủ điều kiện nhận trợ cấp lên tới 6,9 triệu won. Đơn đặt hàng thường tăng bắt đầu từ tháng Ba kể từ khi chính phủ xác nhận kế hoạch trợ cấp hàng năm vào tháng Ba. Pin LFP có giá thấp hơn nhưng có mật độ năng lượng ít hơn so với pin niken-coban-mangan (NCM) hiệu suất cao được sử dụng và sản xuất tại Hàn Quốc. Thị trường pin LFP trên thế giới hiện do các công ty Trung Quốc như CATL và BYD kiểm soát hơn 90%.

Lê Minh (Theo Reuters, Yonhap)