Gắn kết yếu tố truyền thống với hiện đại trong minh họa sách Tết

Trong thị trường xuất bản phẩm dịp Tết hiện nay, sách Tết của Đông A tạo được dấu ấn trong lòng bạn đọc bởi chất lượng nội dung và tính thẩm mỹ. Họa sĩ Kim Duẩn, tác giả của nhiều bìa sách, tham gia vẽ bìa và minh họa cho ấn phẩm này. Anh chia sẻ về việc tạo lập phong cách riêng cho ấn phẩm sách Tết cũng như thị trường sách tranh Việt hiện nay.

Món ngon trong mâm cỗ sách Tết

- Quý Mão 2023 là năm thứ năm tôi tham gia vào làm sách Tết cho Đông A. Âm hưởng chung của từng cuốn là sẽ theo linh vật của từng năm, đó như là tứ để tôi bám theo, mỗi con giáp có những tinh thần khác nhau, tùy theo đó mà trình bày cuốn sách sẽ đi theo.

Sách Tết đặc thù là sách dành cho thời điểm cuối năm, khi mà Tết Nguyên đán cận kề, chính vì thế mỹ thuật cho sách Tết thường là không khí vui tươi, ấm áp. Điểm chung về phong cách nhận diện cho sách Tết Đông A đó chính là việc lấy ý tưởng từ tranh dân gian Việt Nam. Bố cục cũng như đường nét dựa theo các tranh dân gian nhưng được làm mới lại.

Họa sĩ Kim Duẩn. Ảnh: NVCC.

- Việc kết hợp tranh dân gian vào mỹ thuật cho sách Tết chính là gắn kết yếu tố truyền thống với hiện tại. Tranh dân gian mà tôi lấy cảm hứng chủ yếu là tranh Đông Hồ, bởi yếu tố gần gũi đi vào đời sống người Việt từ lâu đời.

Khi dựa vào phong cách tranh dân gian tôi hay đan cài yếu tố đương đại tạo sự thú vị cho người xem. Ví dụ, để các nhân vật cầm điện thoại thông minh cũng là cách tạo thú vị cho người xem. Với thẩm mỹ đương đại thì họa sĩ cần đơn giản hóa hình ảnh sẽ phù hợp thẩm mỹ hiện tại hơn.

- Năm Mèo là năm con giáp rất gần gũi với đời sống. Tôi thiết kế những nhân vật trên tranh bìa là những chú mèo tham gia những hoạt động như con người, cô gái mặc áo dài nhưng là chú mèo được nhân hóa...

Ngoài việc vẽ bìa và thiết kế cho cuốn sách thì tôi vẫn tham gia vẽ minh họa phần văn, thơ, nhạc... Ví dụ bài Tết quê nội, Tết quê ngoại của Xuân Phượng, Nước trong của Lê Minh Khuê, các minh họa thơ, chân dung Phú Quang trong phần Nhạc...

Sách tranh là thị trường xuất bản tiềm năng

- Tranh minh họa trong sách Tết giống một món ăn trên mâm cỗ ngày Tết, cho thêm phần trọn vẹn, đủ đầy. Ngoài việc thưởng thức nội dung thì phần hình ảnh khiến cho người xem thấy được không khí của nội dung một cách mạch lạc hơn, cuốn sách cũng tăng phần hấp dẫn lên rất nhiều.

Tranh minh họa sách Tết ngoài bảo đảm yếu tố phù hợp nội dung thì phải đẹp, màu sắc sẽ tươi tắn hơn để hợp ấn phẩm dịp đầu xuân năm mới.

Minh họa bài viết Tết quê nội, Tết quê ngoại (Xuân Phượng) của Kim Duẩn trong Sách Tết Quý Mão 2023. Ảnh: NVCC.

- Một bìa sách thành công theo tôi ngoài việc phù hợp với nội dung thì yếu tố hấp dẫn về hình thức vô cùng quan trọng. Sự ấn tượng về mỹ thuật giúp người xem dễ chú ý đến cuốn sách hơn trong cái nhìn đầu tiên. Nhiều khi yếu tố ấn tượng về thị giác sẽ được đặt lên hàng đầu.

- Thị trường sách tranh ở Việt Nam ngày càng phát triển, so với trước đây thì lượng đầu sách đã tăng lên rất nhiều. Các họa sĩ cũng như nhà xuất bản cảm thấy tiềm năng của thị trường sách tranh này nên đã dành nhiều thời gian và đầu tư hơn cho dòng sách tranh.

Tuy nhiên dòng sách tranh cũng mới phát triển gần đây nên chất lượng chưa thật đồng đều, số họa sĩ chất lượng chưa nhiều nên số sách tranh đẹp vẫn rất ít ỏi. Chính vì thế đó vẫn là một thị trường tiềm năng cho người đọc cũng như người sáng tác.

Lê Lam