EU có quyết định 'lạ' giữa chiến sự Ukraine

EU muốn tận dụng cơ sở hạ tầng khí đốt sẵn có của Kiev để lưu trữ thêm nhiên liệu trước mùa Đông năm nay. Ảnh: AP

Các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) gần đây đã có kế hoạch dự trữ một số khí đốt tự nhiên tại Ukraine để tăng thêm nguồn cung dự phòng cho mùa Đông sắp tới, bất chấp những rủi ro do tình hình chiến sự tại nước này.

Reuters ngày 8/8 dẫn nguồn tin từ 3 doanh nghiệp năng lượng châu Âu nói rằng họ đang cân nhắc lưu trữ khí đốt tự nhiên ở Ukraine trong bối cảnh lo ngại nguồn cung thiếu hụt nếu Nga cắt hoàn toàn dòng chảy khí đốt sang lục địa này trong những tháng cuối năm nay.

Ukraine hiện có mạng lưới vận chuyển khí đốt lớn vì nước này là quốc gia trung chuyển năng lượng của Nga sang Châu Âu trong nhiều thập kỷ. Công suất lưu trữ khí đốt của Ukraine hiện đạt tới 31 tỷ mét khối, lớn nhất ở châu Âu.

Trước đó, tờ Bloomberg hồi tháng 6 đưa tin, giới chức châu Âu dự kiến sử dụng cơ sở lưu trữ Bilche-Volytsko-Uherske, nằm ở phía Tây Ukraine, cách biên giới Ba Lan khoảng 100 km. Cơ sở này có thể dự trữ lượng khí đốt nhiều gấp 4 lần so với cơ sở lớn nhất tại Đức.

EU đã giảm lượng lớn khí đốt nhập khẩu từ Moscow kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự hồi tháng 2/2022. Nga hiện vẫn cung cấp khoảng 10% lượng khí đốt nhập khẩu của EU, phần lớn được cung cấp dưới dạng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG).

Theo Bloomberg, việc dự trữ nhiên liệu của EU nhằm tránh lặp lại cuộc khủng hoảng năng lượng của năm 2022. Khối này dự kiến sẽ đạt được mục tiêu lấp đầy các cơ sở lưu trữ khí đốt 90% vào ngày 1/11 tới. Tính đến ngày 7/8, kho dự trữ khí đốt của EU đã được lấp đầy khoảng 87%.

Tờ Bloomberg giải thích, việc lưu trữ thêm nhiên liệu ở Ukraine có thể ngăn chặn tình trạng hết kho dự trữ khí đốt tại châu Âu trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp châu Âu nói rằng họ lựa chọn lưu trữ thêm khí đốt tại Ukraine do giá hợp đồng giao ngay hiện đang thấp hơn nhiều so với giá hợp đồng giao sau.

Cụ thể, giá khí đốt giao trong tháng 9 chỉ là 30 euro (tương đương 32,96 USD) mỗi MWh, thấp hơn so với mức 49 euro của hợp đồng giao trong quý I/2024.

Theo tập đoàn năng lượng EPH của Czech, quyết định sử dụng kho lưu trữ khí đốt tại Ukraine cũng thể hiện mức độ tin cậy của các nước EU đối với hệ thống vận chuyển và lưu trữ năng lượng của Kiev giữa lúc chiến sự đang căng thẳng.

Trong khi đó, công ty năng lượng quốc gia SPP của Slovakia cho biết họ xem xét sử dụng kho dự trữ khí đốt của Ukraine do các cơ sở lưu trữ trong nước hiện đã lấp đầy 90%. “Chúng tôi cho rằng việc lưu trữ thêm khí đốt ở Ukraine là giải pháp khả thi để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia vào mùa Đông sắp tới” - lãnh đạo SPP nói với Reuters.

Về phần mình, tập đoàn năng lượng quốc gia Ukraine Naftotgaz thông báo nước này sẵn sàng cho thuê 1/3 công suất (tương đương 10 tỷ mét khối), chủ yếu ở khu vực phía Tây đất nước.

Ukrtransgaz, công ty điều hành lưu trữ khí đốt thuộc tập đoàn quốc gia Ukraine Naftotgaz, tuyên bố sẵn sàng cho thuê 1/3 trong tổng công suất 31 tỷ mét khối của nước này. Ảnh: Shutterstock

Theo Viện nghiên cứu Bruegel, việc lưu trữ khí đốt tại Ukraine đủ để đáp ứng khoảng 10% nhu cầu khí đốt của EU trong mùa Đông năm nay.

Mặc dù vậy, một số thương nhân và công ty khí đốt châu Âu cũng bày tỏ lo ngại về những rủi ro liên quan đến cuộc xung đột quân sự đang diễn ra ở Ukraine.

Ông Martin Pich, Giám đốc thương mại của công ty năng lượng MND (Czech), chia sẻ: "Chúng tôi phải chấp nhận những rủi ro do chiến sự tại Ukraine, chẳng hạn như trạm nén khí hoặc một số cơ sở hạ tầng khí đốt có thể trúng tên lửa”.

Giá khí đốt tự nhiên tiêu chuẩn hiện chỉ bằng 1/10 so với mức kỷ lục vào mùa Hè năm ngoái khi Nga cắt giảm nguồn cung đường ống dẫn tới châu Âu.

Tuy nhiên, biến động vẫn có thể xảy ra do giá và nhu cầu khí đốt trước và trong mùa Đông sắp tới sẽ phụ thuộc vào hai yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát của EU: thời tiết và sản lượng của các nguồn năng lượng tái tạo vốn phụ thuộc thời tiết.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) hôm 17/7 vừa qua cảnh báo các nước EU vẫn có thể phải đối mặt với một mùa Đông rất khó khăn nếu Nga cắt nguồn cung cấp khí đốt còn lại cho châu Âu.

Theo báo cáo của IEA, ngay cả khi các kho chứa khí đốt của EU được lấp đầy gần 100% công suất từ giữa tháng 9 thì cũng “không có gì đảm bảo” rằng châu Âu sẽ tránh được những căng thẳng thị trường trong tương lai.

Cảnh báo của IEA nhấn mạnh sự gián đoạn tiềm ẩn từ một cuộc xung đột năng lượng mới với Nga, dù giá khí đốt đã giảm mạnh kể từ tháng 12/2022.

Trong một kịch bản có sự kết hợp của mùa Đông lạnh giá, đường ống dẫn khí đốt của Nga ngừng hoạt động hoàn toàn và lượng khí đốt tự nhiên hóa lỏng sẵn có thấp, IEA dự báo kho chứa khí đốt của EU có thể dự trữ chỉ 20% vào tháng 4/2024, một mức sẽ đe dọa gián đoạn nguồn cung.

Nguyễn Phương