Đừng chủ quan với tai biến

Tháng 10/2023, anh Nguyễn Quang Hiệp, 33 tuổi, giáo viên dạy thể dục ở Lục Yên (Yên Bái) bị tai biến do cao huyết áp. Sau khi điều trị giai đoạn cấp ở Hà Nội, anh Hiệp đã đến điều trị tại Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh Lào Cai trong tình trạng liệt hoàn toàn, cơ lược chi trên, chi dưới bằng 0. Sau 3 tháng điều trị, sức khỏe anh Hiệp đã cải thiện đáng kể, đi lại tương đối tốt, tuy nhiên, vận động chức năng bàn tay còn hạn chế.

Là thanh niên 29 tuổi khỏe mạnh, thân hình cao lớn, một buổi sáng sau khi thức dậy, anh Vũ Ngọc Trai ở Bản Vược (Bát Xát) bỗng bị liệt nửa người do tai biến mạch máu não. Người nhà đưa anh Trai đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, sau đó anh tiếp tục trải qua 5 đợt điều trị tại Bệnh viện Phục hồi chức năng Lào Cai. Hiện nay, hằng ngày anh Trai vẫn được các bác sỹ, kỹ thuật viên sử dụng phương pháp phục hồi chức năng vận động điều trị di chứng liệt nửa người.

Kỹ thuật viên Trần Anh Lanh, Phó Trưởng khoa Trị liệu, Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh cho biết: Tai biến mạch máu não thường xảy ra đột ngột khi nguồn máu cung cấp cho não bị tắc nghẽn, gián đoạn hoặc suy giảm. Khi đó, não bị thiếu oxy, dinh dưỡng và các tế bào não bắt đầu chết trong vòng vài phút. Người bị tai biến có nguy cơ tử vong cao nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời. Đây là một trong những bệnh lý thần kinh nguy hiểm và phổ biến nhất hiện nay. Trong khi những năm trước đây, bệnh nhân tai biến thường gặp ở độ tuổi từ 70 đến 80 tuổi thì hơn 1 năm qua, chúng tôi đã tiếp nhận hơn 10 bệnh nhân bị tai biến có độ tuổi từ 26 - 40 tuổi.

Thời gian vàng điều trị đối với bệnh nhân tai biến là từ 0 đến 3 tháng để bệnh nhân phục hồi nhanh và có hiệu quả nhất. Bác sỹ, kỹ thuật viên tại Bệnh viện Y học cổ truyền thực hiện nhiều phương pháp khác nhau như châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt, giác hơi, cấy chỉ và phục hồi chức năng vận động trị liệu, laze nội mạch… Hiện nay, bệnh viện đã đầu tư 2 máy sóng xung kích để hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân tai biến. Đây là loại máy hiện đại sử dụng sóng cơ học dùng lực làm tan điểm xơ hóa, tăng tuần hoàn dinh dưỡng đến vị trí đau, thúc đẩy quá trình phục hồi mô, tế bào và giảm đau, giúp khôi phục khả năng vận động cho người bệnh.

Những trường hợp tai biến mạch máu não nặng có khả năng dẫn đến tử vong. Người trẻ có sức khỏe, khi bị tai biến nhẹ, phát hiện sớm và điều trị đúng phương pháp sẽ có khả năng phục hồi tốt. Tuy nhiên, người trẻ là lao động chính trong gia đình, độ tuổi có nhiều dự định, hoài bão nên khi bị tai biến dẫn đến liệt, hạn chế chức năng vận động, ngôn ngữ, sinh hoạt phải phụ thuộc vào người thân thường có tâm lý căng thẳng, chán chường.

Kỹ thuật viên Trần Anh Lanh cho biết: Có bệnh nhân bị triệu chứng trầm cảm nên chúng tôi gặp nhiều khó khăn trong điều trị. Bởi vậy, ngoài biện pháp phục hồi chức năng thông thường, chúng tôi áp dụng phương pháp tâm lý trị liệu, giải phóng căng thẳng cho người bệnh, tổ chức hoạt động tập thể để họ hòa nhập, chấp nhận tình trạng của bản thân. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng thường xuyên chia sẻ với người thân của bệnh nhân để họ cùng phối hợp hỗ trợ trong tập luyện hằng ngày và động viên tâm lý người bệnh.

Cũng theo anh Lanh, những bệnh nhân bị tai biến cần tuân thủ dùng thuốc theo chỉ định của bác sỹ, tránh tai biến lại bởi lần 1 bệnh nhân có thể phục hồi hoàn toàn, tuy nhiên những lần sau di chứng để lại có thể nhiều hơn và khó phục hồi. Người trẻ đừng chủ quan với tai biến, để đề phòng, cần ăn uống khoa học, không ăn nhiều mỡ, nội tạng, ăn nhiều rau xanh; không lạm dụng rượu, bia, chất kích thích; cần kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng một lần để sớm phát hiện những bệnh lý về mạch máu và bệnh lý khác, nguy cơ huyết áp cao... Những người có thói quen tắm đêm cần thay đổi bởi đêm là thời gian lục phủ, ngũ tạng nghỉ ngơi, không nên tắm sau 22 giờ, đặc biệt là những người có bệnh lý xơ vữa động mạch.

Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, các bác sỹ đã làm chủ kỹ thuật dẫn lưu não thất, điều trị tai biến mạch máu não bằng thuốc tiêu sợi huyết và đã cấp cứu, điều trị thành công nhiều bệnh nhân bị đột quỵ não bằng phương pháp này. Người bệnh cần được điều trị thuốc tiêu sợi huyết trong vòng 3 giờ kể từ thời điểm xuất hiện triệu chứng, nếu được dùng thuốc sớm mỗi 15 phút sẽ giảm 4% tỷ lệ tàn phế. Đã có nhiều trường hợp đau lòng khi bị di chứng nặng nề sau tai biến, cũng có trường hợp tử vong do tai biến khi mới ở độ tuổi ngoài 20. Vì thế, người trẻ cần có lối sống tích cực và kiểm tra sức khỏe định kỳ để tầm soát nguy cơ, bảo vệ sức khỏe.