Dứa Queen bén rễ đất đồi, giúp nông dân Sơn La đổi đời

Gần 2 năm qua, gia đình anh Hoàng Văn Bình, xã Chiềng Ơn, chuyển đổi 100% diện tích trồng ngô kém hiệu quả sang trồng dứa Queen xen canh với cây xoài theo hướng VietGAP, sau đó bán sản phẩm cho HTX Nông nghiệp Huổi Ná, bình quân mỗi năm thu về hàng trăm triệu đồng.

Thu nhập được nâng lên

Anh Bình cho biết, nhờ mạnh dạn chuyển đổi theo phương thức sản xuất mới, ứng dụng hiệu quả khoa học kỹ thuật, gia đình anh đang có 1,2 ha cây ăn quả, với cây dứa Queen là chủ lực, đồng thời nuôi 3 con bò và hơn 2 ha ngô, sắn. Thu nhập hàng năm đạt trên 100 triệu đồng.

“Trước đây, kinh tế gia đình tôi bấp bênh, ở trên cao nên đi lại khó khăn, sản xuất cả năm chỉ 1 vụ, cây trồng chính là ngô. Từ khi chuyển đổi sang trồng cây ăn quả, đặc biệt là hiệu quả của cây dứa đã giúp kinh tế gia đình ổn định, đời sống cũng ngày càng được nâng lên. Tôi dự kiến mở rộng thêm 1-2 ha dứa nữa trong thời gian tới”, anh Bình chia sẻ.

Cây dứa đang trở thành cây giảm nghèo, làm giàu cho nhiều nông dân ở Quỳnh Nhai.

Cũng ở xã Chiềng Ơn, gia đình anh Hoàng Văn Hương đang có những thành công ấn tượng với cây dứa Queen. Mô hình trồng dứa kết hợp xoài của gia đình anh được phát triển từ năm 2021, ứng dụng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, có năng suất và chất lượng vượt trội.

Sau hơn 1 năm trồng, chăm sóc, vườn dứa của anh Hương đã cho thu hoạch vụ đầu tiên. Đáng chú ý, với sự kết nối của HTX Nông nghiệp Huổi Ná, sản phẩm dứa của gia đình anh được doanh nghiệp cho xe vào thu mua tận bản, loại 1 có giá 4.300 đồng/kg, loại 2 có giá 2.860 đồng/kg.

“Với 5.000 m², vụ đầu thu hoạch 10 tấn quả, tôi thu về gần 40 triệu đồng. Thấy hiệu quả cao, năm 2023 này, gia đình tôi tiếp tục trồng xem canh 5.000m2 dứa Queen với diện tích cây ăn quả. Cùng với đó, gia đình tập trung thâm canh hơn 1 ha ngô, chăm sóc 3 con bò”, anh Hương tâm sự.

Mở rộng vùng nguyên liệu

Bên cạnh xã Chiềng Ơn, mô hình trồng dứa Queen đang lan tỏa khắp các địa phương huyện Quỳnh Nhai. Gần 3 năm qua, huyện đã chỉ đạo các xã Mường Sại, Mường Giàng, Mường Giôn và Chiềng Ơn đăng ký tham gia thực hiện thí điểm trồng 105,3ha dứa nguyên liệu xen cây xoài.

Để nâng cao hiệu quả, ngành nông nghiệp huyện đã chỉ đạo Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp huyện phối hợp với các HTX, doanh nghiệp khảo sát vùng trồng, tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật cho các hộ dân về quy trình trồng và chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hại.

Trong đó, hỗ trợ nông dân lựa chọn các đơn vị cung ứng giống, thuốc bảo vệ thực vật đảm bảo về chất lượng và nguồn gốc xuất xứ. Với những diện tích thuận lợi, huyện khuyến khích các HTX, hộ sản xuất áp dụng kỹ thuật trồng dứa phủ màng, hạn chế cỏ dại, giảm công chăm sóc, tăng năng suất, sản lượng.

Nhờ áp dụng tốt các tiến bộ khoa học vào trồng và chăm sóc, đến nay, cơ bản số diện tích dứa đăng ký thực hiện của các xã đã cho quả và chuẩn bị thu hoạch. Theo đánh giá của Trung tâm Dịch vụ Khuyến nông huyện Quỳnh Nhai, cây dứa trồng tại địa bàn huyện từ 18 - 24 tháng sẽ cho thu hoạch, dự kiến năng suất đạt từ 25 - 30 tấn/ha, thâm canh tốt có thể đạt 40 tấn/ha.

Kể từ tháng 2 đến nay, huyện đang tập trung chỉ đạo nhân dân chăm sóc diện tích dứa Queen nguyên liệu hiện có và chuẩn bị các điều kiện thực hiện vụ trồng dứa mới, đảm bảo đúng tiêu chuẩn, kỹ thuật, đúng khung thời vụ.

Hiện đã có hàng trăm hộ dân ở các xã Chiềng Ơn, Mường Giôn, Mường Giàng, Mường Sại, Nậm Ét, Pá Ma Pha Khinh, Mường Chiên, Cà Nàng đăng ký trồng dứa, với tổng diện tích trên 290 ha, trong đó trên 246 ha trồng thuần và 46,7 ha trồng xen.

Cây dứa Queen đang được ngành nông nghiệp huyện Quỳnh Nhai chú trọng phát triển.

Đáng chú ý, thành công của mô hình trồng dứa Queen không thể không nhắc đến vai trò của các HTX điểm như HTX Nông nghiệp Huổi Ná (xã Chiềng Ơn), HTX nông nghiệp Đán Đăm, HTX nông nghiệp Đồng Tâm…

Đứng giữa vườn dứa đang chuẩn bị cho thu hoạch, anh Hoàng Văn Thành, thành viên HTX Nông nghiệp Huổi Ná (bản Huổi Ná, xã Chiềng Ơn) chia sẻ: Trước đây, gia đình tôi trồng cây ngô, cây sắn theo hướng tự phát nên thu nhập rất bấp bênh.

Trong lúc đang loay hoay tìm cây trồng mới thì gia đình anh Thành được tạo điều kiện tham gia vào HTX Huổi Ná, từ đó chuyển sang trồng dứa Queen để cung cấp nguyên liệu cho Trung tâm chế biến rau quả Doveco Sơn La tại huyện Mai Sơn. Đây chính là bước ngoặt đổi đời cho gia đình anh đến nay.

Xây dựng chuỗi liên kết

Từ hiệu quả bước đầu của mô hình trồng dứa Queen, năm 2023, nhiều hộ dân trên địa bàn xã Chiềng Ơn tiếp tục đăng ký trồng dứa theo chuỗi liên kết với hơn 64,9 ha dứa, trong đó: HTX Nông nghiệp Huổi Ná 15,7 ha; HTX Nông nghiệp Đán Đăm 2,7 ha; HTX Nông nghiệp Đồng Tâm trên 14,6 ha; bản Lốm Lầu 15,7 ha; bản Xe 7,7 ha; bản Bình Yên 8,35 ha.

Tại xã Mường Giôn, năm 2023, xã trồng thêm 48 ha, nâng tổng diện tích dứa trên địa bàn xã lên gần 100 ha. Hiện nay, các hộ đang tập trung khâu làm đất, chuẩn bị các điều kiện cần thiết để trồng dứa.

Ông Hà Văn Đại, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Giôn, chia sẻ: Qua tuyên truyền, vận động các hộ nhận thấy mô hình trồng dứa cho hiệu quả kinh tế cao. Hy vọng đây sẽ là một mô hình cây trồng giúp bà con thoát nghèo và làm giàu.

Để đảm bảo đúng khung thời vụ, UBND huyện Quỳnh Nhai đang chỉ đạo các phòng, ban phối hợp với các xã tiếp tục tuyên truyền, hướng dẫn các HTX, hộ sản xuất đẩy nhanh công tác làm đất, bón phân và tiến hành trồng dứa. Phối hợp với Công ty cổ phần Thực phẩm Xuất khẩu Đồng Giao tiếp tục hướng dẫn chăm sóc dứa theo quy trình kỹ thuật; tổ chức ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm giữa Công ty với các HTX và hộ dân.

Đặc biệt, thời gian tới, Quỳnh Nhai sẽ tiếp tục triển khai tổ chức họp dân, rà soát vùng trồng, tiến hành cho các hộ đăng ký diện tích trồng dứa theo kế hoạch đề ra.

Trong đó, lựa chọn 1 - 2 hộ hoặc HTX có điều kiện làm điểm, thực hiện trồng dứa phủ màng, nhằm hạn chế cỏ dại, giảm công chăm sóc. Chỉ đạo Trung tâm Dịch vụ Khuyến nông tổ chức tập huấn, hướng dẫn, chuyển giao khoa học kỹ thuật về trồng và chăm sóc dứa cho người dân...

Trên cơ sở những cam kết giữa nông dân với Doveco, các xã sẽ thành lập các tổ, nhóm, HTX trồng dứa nguyên liệu. Đồng thời, xây dựng và phát triển chuỗi giá trị sản xuất, trong đó hình thành mối liên kết chặt chẽ giữa nông dân - doanh nghiệp và nhà nước trong sản xuất và bao tiêu sản phẩm.

Mỹ Chí