Đổi đời nhờ trồng nguyên liệu sản xuất giấy in tiền

Các công nhân tước vỏ cây argeli ở Nepal. Nguồn: New York Times.

Khoảng chục năm trước, ông Pasang Sherpa - một nông dân người Nepal, sinh ra và lớn lên gần đỉnh Everest, đã trồng một loại cây bụi hoa màu vàng vốn mọc hoang dã ở dãy Himalaya có tên argeli để làm hàng rào hoặc củi. Lúc đó, ông Pasang không hề biết rằng, vỏ của cây argeli một ngày nào đó sẽ biến thành tiền. Và đó là kết quả của một hoạt động buôn bán lạ thường: một trong những vùng nghèo nhất châu Á cung cấp nguyên liệu chính tạo ra tiền ở nền kinh tế giàu mạnh nhất.

Tiền yen Nhật Bản được in trên loại giấy đặc biệt mà ở trong nước không tự sản xuất được nữa, vì vậy ông Pasang và những người hàng xóm có lý do lớn để bám trụ trên sườn đồi của họ. “Tôi vốn chưa từng nghĩ những nguyên liệu thô này sẽ được xuất khẩu sang Nhật Bản hoặc tôi sẽ kiếm được tiền từ loài cây này. Còn bây giờ tôi thật hạnh phúc” - ông Pasang nói.

Ở Osaka (Nhật Bản), công ty Kanpou Incorporated sản xuất loại giấy được chính phủ nước này sử dụng cho các mục đích chính thức. Trong một chuyến khảo sát tại các chân đồi của dãy Himalaya từ những năm 1990 để giúp nông dân địa phương đào giếng, họ đã tìm ra được giải pháp cho vấn đề của Nhật Bản. Sau nhiều năm thử nghiệm, công ty phát hiện ra rằng, cây argeli có thể được dùng làm nguyên liệu để sản xuất giấy in tiền và nó đang mọc hoang dã ở Nepal. Nông dân ở đây chỉ cần được hướng dẫn cách chăm sóc để đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của Nhật Bản.

Một cuộc cách mạng thầm lặng đã diễn ra sau khi trận động đất tàn phá phần lớn Nepal vào năm 2015. Người Nhật cử các chuyên gia đến thủ đô Kathmandu để giúp nông dân Nepal tham gia vào quy trình tạo ra những tờ tiền yen mát lạnh, cứng cáp.

Năm nay, ông Pasang đã thuê 60 người Nepal địa phương tham gia xử lý vụ thu hoạch và kỳ vọng kiếm được 8 triệu rupee Nepal, tương đương 60.000 USD, tiền lãi. (Theo Ngân hàng Thế giới, thu nhập trung bình hàng năm ở Nepal là khoảng 1.340 USD).

Đồng yen là một ngoại lệ ở châu Á. Chỉ có chưa đến 40% thanh toán ở Nhật Bản được xử lý bằng thẻ, mã hoặc điện thoại, trong khi ở Hàn Quốc, con số này là khoảng 94%. Ngay cả đối với đất nước Nhật Bản, nơi cuộc sống ngày càng ít hiện diện tiền mặt; giá trị tiền giấy đang lưu hành của nước này đã đạt đỉnh vào năm 2022.

Mai Phương