Để không lãng phí nhà tái định cư

Nhà tái định cư thuộc Khu đô thị mới Sài Đồng (quận Long Biên) bị bỏ không nhiều năm nay. Ảnh: Minh Thư

Bị bỏ hoang hoặc ít người về ở

Theo thống kê của Sở Xây dựng Hà Nội, đến nay, trên địa bàn thành phố có 174 nhà chung cư tái định cư đã đưa vào hoạt động. Trưởng phòng Phát triển đô thị (Sở Xây dựng Hà Nội) Bùi Tiến Thành cho biết, theo quy định, trước khi giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án đầu tư, quỹ nhà tái định cư phải hoàn thành, để chủ đầu tư lập dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và công bố cho các hộ dân biết.

Tuy nhiên, có một thực tế là, trong khi nhiều khu tái định cư có đông người dân về ở, như: Trung Hòa - Nhân Chính (quận Thanh Xuân); Dịch Vọng (quận Cầu Giấy); Vĩnh Phúc (quận Ba Đình); Định Công (quận Hoàng Mai)… thì ngược lại, có không ít các tòa nhà tái định cư bị bỏ hoang hoặc trong cảnh đìu hiu, ít người về ở.

Tại quận Hoàng Mai, theo thông tin từ Phòng Quản lý đô thị quận, trong số 83 tòa nhà tái định cư hiện một số tòa có rất ít người về ở. Điển hình như: Tòa A1, khu tái định cư Sống Hoàng (ngõ 13 Lĩnh Nam, phường Mai Động); OCT1-ĐN2-X, OCT1-ĐN3-X (Khu đô thị Bắc Linh Đàm, phường Đại Kim)... Có mặt tại khu tái định cư Sống Hoàng ngày 31-5, phóng viên Báo Hànôịmới nhận thấy, hai tòa nhà cao 9 tầng (xây dựng 10 năm nay) đang trong cảnh hoang phế, lớp sơn bạc phếch, cỏ dại mọc đầy, lác đác một số căn hộ có người ở..., đối nghịch với những tòa chung cư hiện đại sầm uất của Khu đô thị Times City, Sunshine Palace bên cạnh đó.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại các khu tái định cư Hoàng Cầu (quận Đống Đa), thành phố Giao lưu (quận Bắc Từ Liêm)... Thậm chí, có những chung cư vẫn bỏ không nhiều năm nay, như: Nhà tái định cư 4A Tạ Quang Bửu (quận Hai Bà Trưng), 3 tòa nhà tái định cư thuộc Khu đô thị mới Sài Đồng (quận Long Biên). Hay có những dự án hoàn thành xây dựng 2-3 năm nay nhưng bỏ trống hoặc có rất ít người về ở, như: A14 Nam Trung Yên (quận Cầu Giấy); X2 Đại Kim (quận Hoàng Mai)...

Hai tòa nhà chung cư tái định cư OCT1-ĐN2-X, OCT1-ĐN3-X (quận Hoàng Mai) đã được đưa vào sử dụng nhưng rất ít người đến ở. Ảnh: Phong Châu

Đi tìm lời giải

Lý giải nguyên nhân khiến nhiều chung cư tái định cư bị bỏ hoang, hoặc rất ít người về ở, lãnh đạo Sở Xây dựng Hà Nội cho hay, nhà tái định cư chưa được đưa vào sử dụng là do chưa đủ điều kiện bàn giao, chưa được nghiệm thu theo quy định. Với các chung cư ít người về ở, một phần nguyên nhân đến từ việc các địa phương đã xin quỹ nhà nhưng tiến độ giải phóng mặt bằng chậm. Ngoài ra, từ cuối năm 2016, thành phố thực hiện cơ chế hỗ trợ tái định cư bằng tiền, thay vì bằng nhà nên nhiều hộ gia đình, cá nhân nhận hỗ trợ bằng tiền. Đơn cử, năm 2020, quận Hai Bà Trưng được giao thực hiện giải phóng mặt bằng 2 dự án: Vành đai 2 đoạn cầu Mai Động - Ngã Tư Vọng và khu liên cơ Vân Hồ với 807 phương án tái định cư được phê duyệt, song chỉ có 50/807 phương án nhận tái định cư bằng căn hộ.

Về vấn đề này, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Bất động sản Việt Nam Nguyễn Văn Đính cho rằng, tình trạng nhà tái định cư ít người về ở còn do chất lượng xây dựng kém, vị trí xa trung tâm, không phù hợp với điều kiện sinh hoạt, mưu sinh hằng ngày. "Các dự án nhà ở thương mại cũng cần bố trí một phần quỹ nhà để phục vụ các nhu cầu của chính sách giải phóng mặt bằng. Với các tòa nhà tái định cư không bố trí được người về ở, cần tổ chức bán đấu giá để tránh lãng phí, bố trí một phần dự án nhà ở thương mại làm nhà tái định cư…", ông Nguyễn Văn Đính đề xuất.

Về phía cơ quan quản lý nhà nước, Trưởng phòng Phát triển đô thị (Sở Xây dựng Hà Nội) Bùi Tiến Thành cho biết, với các dự án chưa được đưa vào sử dụng, Sở Xây dựng đã kiểm tra hiện trường, đề nghị chủ đầu tư các dự án nhà ở tái định cư khẩn trương hoàn thiện nghiệm thu các hạng mục theo quy định, bảo đảm đủ điều kiện đưa công trình vào sử dụng. Với quỹ nhà trống, chưa có người ở, thành phố cũng đang quyết liệt chỉ đạo giải quyết để bảo đảm hiệu quả, tránh lãng phí nguồn lực đầu tư.

Ngày 20-5 vừa qua, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Trọng Đông đã chỉ đạo Sở Xây dựng tổng hợp, báo cáo về tình hình quản lý, sử dụng và đầu tư phát triển nhà ở phục vụ tái định cư trên địa bàn thành phố; đề xuất các biện pháp giải quyết trước mắt và lâu dài. Hiện, Sở Xây dựng đang khẩn trương phối hợp với các địa phương, đơn vị liên quan tổng hợp, báo cáo thành phố.

Hy vọng, với sự vào cuộc của các cấp, ngành của thành phố, tình trạng lãng phí do nhà chung cư tái định cư bị bỏ hoang hoặc ít người về ở sớm được khắc phục.

Dạ Khánh