Đặc sắc nghề làm gốm sứ ở Thanh Thủy

Vẽ hoa văn trên gốm sứ.

Công nghệ làm gốm thường được gọi là công nghiệp Silicat. Nguyên liệu chính để sản xuất gốm sứ là silic. Để làm ra sản phẩm, về cơ bản, công đoạn đầu là nhào đất sét với thạch anh và fenspat. Quá trình này sẽ tạo ra các khối dẻo, người thợ làm gốm sẽ tạo hình sản phẩm và sấy khô hoặc phơi, cho vào lò kín, nung ở nhiệt độ cao. Dưới tác động của nhiệt, khối đất này sẽ cứng tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh. Sau khi nung người ta sẽ để cho gốm nguội từ từ trong lò, đây là cách làm gốm cơ bản nhất. Điều đặc sắc ở xã Đào Xá, huyện Thanh Thủy là tất cả các công đoạn đều được người thợ thao tác thủ công, từ lúc còn là quặng thô cho tới khi trở thành sản phẩm gốm hoàn chỉnh ra lò.

Một công đoạn sản xuất gốm sứ ở Đào Xã.

Để hoàn thành một sản phẩm gốm mỹ nghệ phải trải qua rất nhiều bước, tùy theo từng người thợ, công thức pha màu đặc biệt, kỹ thuật nung nhiều lần mà sản phẩm tạo ra có những màu sắc riêng biệt, độc đáo. Hiện nay, một số cơ sở sản xuất gốm sứ ở Đào Xá bước đầu tạo nên thương hiệu như: Gốm sứ Hữu Nhật, Nason, Cao Lâm... Với kinh nghiệm 30 năm làm gốm sứ, ông Nguyễn Hữu Nhật - Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Gốm sứ nghệ thuật Hữu Nhật chia sẻ: "Nguyên liệu làm gốm sứ ở nơi đây được đánh giá là có chất lượng cao, làm ra sản phẩm gốm sứ trắng, trong, độc đáo mà chưa nơi nào có được. Bởi Đào Xá có nguồn đất cao lanh quý hiếm hội tụ đủ 3 loại oxit, đó là oxit silic (SiO2), oxit nhôm (Al2O3) và oxit kiềm (K2ONa2O)...". Rất nhiều chủ đề, đề tài được người làm gốm ở Thanh Thủy đưa lên sản phẩm, trong đó nhiều nhất là về đất nước, quê hương Đất Tổ, các danh nhân, phong cảnh... chân thực, sống động.

Một số sản phẩm gốm sứ Hữu Nhật của Cựu chiến binh Nguyễn Hữu Nhật.

Phú Thọ là vùng Đất Tổ cội nguồn, nơi đây có nền văn hóa lâu đời, với những di chỉ khảo cổ văn hoa Sơn Vi, Đồng Đậu, làng Cả và có rất nhiều đình, chùa, lăng tẩm... Đây là những chủ đề được người thợ làm gốm sứ chú trọng và đưa lên sản phẩm. Với những đôi tay khéo léo, tài hoa của người thợ đã “thổi hồn” cho ra những sản phẩm rất độc đáo, ấn tượng từ đất mang đậm bản sắc của dân tộc, quê hương Phú Thọ.

Gốm sứ NASON của cựu chiến binh Lê Duy Hảo tham gia Hội chợ quốc tế, giới thiệu sản phẩm, chào hàng ở Dubai thuộc Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất.

Trên thị trường, gốm mỹ nghệ của Đào Xá được các du khách nước ngoài đặc biệt yêu thích. Trong các sản phẩm gốm sứ sản xuất ở Đào Xá, sản phẩm gốm sứ thấu quang hiện được xem là một trong những loại gốm sứ độc đáo, thể hiện được nét trong như ngọc, trắng - trong, tròn và mỏng. Khi sản phẩm hoàn thành, sẽ thể hiện được vẻ đẹp riêng có, tỏa sáng từ trong ra ngoài.

Để sản xuất được loại gốm sứ đặc biệt trên, người làm gốm ở Đào Xá đã phải mất nhiều năm nghiên cứu, đảm bảo sau khi nung sản phẩm vẫn giữ nguyên được màu sắc tươi sáng...

Theo NGỌC LAM (Báo Phú Thọ)