Cộng hòa Bắc Macedonia trước cơ hội lớn gia nhập EU và NATO

Chủ tịch EC Jean-Claude Juncker (bên phải) trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng Zoran Zaev, ngày 4-6. Ảnh: rferl.org

Theo Reuters, quá trình gia nhập EU cũng như Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) của Macedonia gặp trở ngại nhiều năm, do vấp phải sự phản đối của Hy Lạp liên quan đến tranh cãi giữa hai nước về tên nước Macedonia. Hy Lạp cũng có một tỉnh mang tên Macedonia ở miền Bắc nước này và Athens quan ngại việc trùng tên này có thể dẫn đến tranh chấp lãnh thổ. Tháng 6-2018, hai nước đã đạt thỏa thuận, theo đó, Macedonia đổi tên thành CH Bắc Macedonia. Thỏa thuận này đã có hiệu lực từ tháng 2 vừa qua, đổi lại, Hy Lạp ủng hộ nước này gia nhập NATO và EU.

Trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng CH Bắc Macedonia Zoran Zaev, ngày 4-6, tại Brussels (Bỉ), Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker cho biết, vấn đề CH Bắc Macedonia gia nhập liên minh đã được Romania, quốc gia đảm nhận chức Chủ tịch luân phiên của EU, đưa vào chương trình nghị sự tháng 6 của Hội đồng các vấn đề chung. Theo ông Jean-Claude Juncker, một số thành viên của EU, đặc biệt là Pháp và Hà Lan, tỏ ra thận trọng về việc kết nạp các thành viên mới quá nhanh. Mặc dù còn có những quan ngại, song các nước thành viên EU và CH Bắc Macedonia sẽ gặp nhau vào ngày 18-6 để thảo luận vấn đề trên.

Giải thích quyết định tiến hành cuộc thảo luận trên, người đứng đầu EC cho biết, CH Bắc Macedonia đã đạt được tiến bộ đáng kể trong cuộc chiến chống tham nhũng và tội phạm có tổ chức. Ngoài ra, nước này cũng đã giải quyết được tranh cãi với Hy Lạp về tên nước và đã ký hiệp ước hữu nghị với nước láng giềng Bulgary. “Tôi hoàn toàn ủng hộ CH Bắc Macedonia và sẽ làm mọi điều có thể để thuyết phục các nước vẫn ngần ngại về việc kết nạp nước này vào EU”, ông Jean-Claude Juncker nhấn mạnh

Về phần mình, Thủ tướng Zoran Zaev khẳng định, nước này đã hoàn thành mọi công việc theo yêu cầu và đã sẵn sàng bắt đầu đàm phán gia nhập EU. Cánh cửa gia nhập liên minh quân sự NATO cũng mở rộng với CH Bắc Macedonia, khi Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã tới Thủ đô Skopje, ngày 3-6 để tiến hành đàm phán về việc kết nạp CH Bắc Macedonia vào tổ chức này. Theo ông Jens Stoltenberg, việc gia nhập của CH Bắc Macedonia vào NATO sẽ mang lại những lợi ích cho quốc gia Balkan này với dòng vốn đầu tư nước ngoài ngày càng tăng.

Trong khi đó, Thủ tướng Zoran Zaev tuyên bố đảm bảo thực hiện những cam kết trong việc tuân thủ các nghĩa vụ phát sinh khi gia nhập NATO. Ông Zoran Zaev nhấn mạnh: “Chúng tôi đã sẵn sàng cho các nghĩa vụ phía trước. CH Bắc Macedonia cam kết chắc chắn sẽ tăng ngân sách quân sự thêm 0,2% mỗi năm và đạt 2% GDP vào năm 2024, với mục tiêu hiện đại hóa lực lượng vũ trang và cải thiện khả năng hoạt động quân sự”. Ông Zoran Zaev cũng cam kết rằng, Skopje sẽ tăng mức độ tham gia vào các nhiệm vụ hòa bình quân sự ở Iraq và Afghanistan, góp phần vào cuộc chiến chống lại các phần tử khủng bố thuộc tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.

Theo AP, cho đến nay, đã có 13 trên tổng số 29 quốc gia thành viên NATO phê chuẩn cho CH Bắc Macedonia gia nhập tổ chức quân sự này. Nếu được tất cả 29 quốc gia thành viên phê chuẩn và hoàn thiện các thủ tục, CH Bắc Macedonia sẽ là quốc gia thành viên thứ 30 của liên minh quân sự lớn nhất thế giới này.

Thu Uyên