Cố Thủ tướng Lý Khắc Cường và dấu ấn trên chính trường Trung Quốc
Trong hai nhiệm kỳ làm thủ tướng, ông Lý Khắc Cường đã để lại những dấu ấn đậm nét trên chính trường Trung Quốc.
Ngày 27-10, hãng thông tấn Tân Hoa Xã thông báo cựu Thủ tướng Trung Quốc (TQ) Lý Khắc Cường bị một cơn đau tim đột ngột vào ngày 26-10 khi đang ở TP Thượng Hải. Sau nỗ lực cứu chữa nhưng không thành công, ông Lý qua đời tại Thượng Hải lúc 0 giờ 10 ngày 27-10, thọ 68 tuổi.
Trong hai nhiệm kỳ giữ chức thủ tướng (từ tháng 3-2013 đến tháng 3-2023), ông Lý đã để lại những dấu ấn đậm nét trong nền kinh tế cũng như chính trường TQ.
Dấu ấn của ông Lý
Theo Tân Hoa Xã, ông Lý sinh năm 1955 tại huyện Định Viễn, tỉnh An Huy (miền Đông TQ). Ông nhận bằng thạc sĩ luật và tiến sĩ kinh tế từ Trường ĐH Bắc Kinh. Năm 1976, ông được kết nạp vào Đảng Cộng sản TQ và có thời gian tham gia hoạt động trong Đoàn Thanh niên Cộng sản TQ.
Trước khi được bầu làm thủ tướng vào năm 2013, ông Lý từng giữ các chức vụ khác nhau, từ địa phương tới trung ương. Năm 2018, ông được tái bổ nhiệm giữ chức thủ tướng thêm nhiệm kỳ năm năm. Ông là ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị Đảng Cộng sản TQ các khóa 17, 18 và 19.
Ông Lý Khắc Cường tại Đại lễ đường Nhân dân ở thủ đô Bắc Kinh (Trung Quốc) hồi năm 2017. Ảnh: REUTERS
Theo tờ South China Morning Post, trong năm đầu tiên giữ chức thủ tướng, ông Lý theo đuổi việc thực hiện các chính sách kinh tế mang đậm dấu ấn cá nhân của ông, gồm không kích thích, giảm đòn bẩy tài chính và cải cách cơ cấu. Cách tiếp cận này giúp tăng trưởng kinh tế TQ duy trì ổn định ở mức 6% từ năm 2015 đến 2019, theo tờ Nikkei Asia.
Trên cương vị thủ tướng trong một thập niên, ông Lý giám sát phần lớn nỗ lực của TQ nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và ủng hộ sự hội nhập toàn cầu của nền kinh tế TQ, theo CNN. Cựu Thủ tướng Lý đã lèo lái nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vượt qua giai đoạn đầy thử thách khi căng thẳng thương mại và công nghệ gia tăng với Mỹ cũng như đại dịch COVID-19.
Dưới hai nhiệm kỳ thủ tướng của ông Lý, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của TQ tăng hơn gấp đôi, từ 54.000 tỉ nhân dân tệ lên 114.000 tỉ nhân dân tệ. Ngoài ra, tỉ trọng kinh tế của TQ trong nền kinh tế thế giới cũng tăng từ 11,3% lên 18,5%, theo số liệu của chính phủ TQ.
Trong thông cáo cáo phó công bố chiều 27-10, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản TQ, Ủy ban Thường vụ Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc TQ, Quốc vụ viện và Hội nghị Hiệp thương chính trị nhân dân TQ đã mô tả cuộc đời ông Lý “là một cuộc đời cách mạng, cuộc đời đấu tranh, cuộc đời vinh quang, cuộc đời hết lòng phục vụ nhân dân, cuộc đời cống hiến cho sự nghiệp của chủ nghĩa cộng sản”.
Trong mắt công chúng Trung Quốc, ông Lý được biết đến như “thủ tướng của nhân dân”.
Theo tờ South China Morning Post.
“Tận tâm với sự phát triển của TQ”
Ngoài ra, CNN cho hay ông Lý, một người giỏi tiếng Anh, cũng được coi là đại diện cho một cách tiếp cận khác đối với mối quan hệ của TQ với thế giới, đặc biệt trong thời điểm quan hệ giữa Bắc Kinh với phương Tây căng thẳng.
Ông Đàm Diệu Tông, cựu Ủy viên Ban Thường vụ Quốc hội TQ đại diện Hong Kong, nhớ lại cuộc gặp gỡ với ông Lý trong thang máy ở Đại lễ đường Nhân dân tại thủ đô Bắc Kinh và mô tả cố thủ tướng là một người ấm áp và dễ gần, theo tờ South China Morning Post.
Ông Bert Hofman, Giám đốc Viện Đông Á tại ĐH Quốc gia Singapore, từng gặp ông Lý khi ông còn là bí thư Tỉnh ủy Liêu Ninh, nhận xét cố Thủ tướng Lý “rất tận tâm với sự phát triển của TQ, ham học hỏi và có hiểu biết sâu sắc về nền kinh tế TQ cũng như cách TQ có thể học hỏi từ các phương pháp quản lý kinh tế tốt của quốc tế”.
Nhà nghiên cứu cấp cao Đường Thái Kiệt tại Viện Doanh nghiệp TQ (Bắc Kinh) cho biết một trong những chính sách ấn tượng nhất mà ông Lý thúc đẩy là cải cách thuế từ năm 2016 nhằm cắt giảm gánh nặng cho các công ty TQ và giải phóng tiềm năng kinh tế nước này. “Một mặt, ông có hiểu biết đầy đủ về cải cách kinh tế và kinh tế vĩ mô. Mặt khác, ông rất quan tâm đến một số vấn đề cơ bản liên quan đến sinh kế của người dân” - ông Đường nhận định.
Ông Lý cũng là lãnh đạo cấp Trung ương đầu tiên đến thăm TP Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc) sau khi đại dịch COVID-19 bùng phát vào năm 2020. Theo tờ South China Morning Post, một chương trình giảm thuế chưa từng có cũng được triển khai để hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ vượt qua những khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.•
Nhiều nước chia buồn trước sự ra đi của ông Lý Khắc Cường
Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Hirokazu Matsuno nhận định ông Lý “đóng vai trò quan trọng” trong quan hệ song phương Nhật - Trung, theo hãng thông tấn Kyodo News. “Chúng tôi xin gửi lời chia buồn chân thành và cầu nguyện cho cựu Thủ tướng Lý Khắc Cường” - ông Matsuno nói.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho biết Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken bày tỏ lời chia buồn về sự ra đi của ông Lý.
Các quan chức Hong Kong tham gia buổi họp báo hôm 27-10 đều đeo cà vạt đen để thể hiện sự tôn trọng đối với cố thủ tướng, theo tờ South China Morning Post.
Trong một tuyên bố hôm 27-10, Phòng Thương mại Liên minh châu Âu tại TQ bày tỏ sự đau buồn trước sự ra đi của ông Lý, mô tả ông là người “có tư duy tiến bộ cũng như đặt tầm quan trọng vào việc cải cách và mở cửa nền kinh tế TQ”.
