Chuyến đi của ông Blinken đến TQ đầu tháng 2 là phép thử quan hệ Mỹ-Trung?

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc (TQ) Uông Văn Bân ngày 17-1 cho biết Bắc Kinh hoan nghênh chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, được cho là sẽ diễn ra vào đầu tháng 2 tới, theo tờ South China Morning Post.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken. Ảnh: AFP

Theo ông Uông, Bộ Ngoại giao nước này đang đàm phán với Washington về chuyến thăm TQ của Ngoại trưởng Blinken.

“TQ luôn coi và phát triển quan hệ với Mỹ theo ba nguyên tắc, đó là tôn trọng lẫn nhau, cùng tồn tại hòa bình và hợp tác cùng có lợi, mà Chủ tịch Tập Cận Bình đã đề ra” - ông Uông nói với phóng viên trong cuộc họp báo thường kỳ.

Ông Uông cũng nhấn mạnh rằng Bắc Kinh hy vọng Washington “sẽ hình thành một sự hiểu biết đúng đắn về TQ, bám vào đối thoại hơn là đối đầu cũng như đôi bên cùng có lợi thay vì trò chơi có tổng bằng không”. Ngoài ra, ông cũng kêu gọi Mỹ nghiêm túc thực hiện sự đồng thuận đạt được giữa hai nhà lãnh đạo để đưa quan hệ Mỹ-Trung trở lại con đường phát triển ổn định và lành mạnh.

Trước đó, tờ Politico ngày 16-1 dẫn lời một số nhà ngoại giao ở Washington cho biết ông Blinken sẽ gặp người đồng cấp TQ Tần Cương tại Bắc Kinh vào ngày 5 đến 6-2.

Chuyến công du Bắc Kinh của ông Blinken, nếu diễn ra, sẽ là chuyến thăm quan chức Mỹ cấp cao nhất đến TQ trong hai năm trở lại đây và theo sau cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và ông Tập bên lề thượng đỉnh G20 hồi tháng 11-2022 tại Bali (Indonesia). Trong cuộc gặp này, ông Biden đã cam kết "duy trì các đường dây liên lạc mở” với Bắc Kinh.

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ cũng sẽ là một phép thử nhằm xác định liệu cuộc gặp giữa ông Tập và ông Biden có mở đường cho mối quan hệ song phương Mỹ-Trung phát triển hiệu quả hơn hay không, giữa lúc căng thẳng giữa hai cường quốc gia tăng.

Chương trình nghị sự của ông Blinken tại Bắc Kinh dự kiến bao gồm kêu gọi TQ nối lại các cuộc đối thoại song phương cấp cao như quân sự và vấn đề chống ma túy, kho vũ khí hạt nhân của TQ và việc các công dân Mỹ bị giam giữ ở TQ.

Vào tháng trước, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ - ông Ned Price cho biết xung đột Nga-Ukraine cũng sẽ nằm trên bàn nghị sự giữa hai bộ trưởng.

Cho đến nay cả Bộ Ngoại giao Mỹ và TQ chưa công bố chi tiết về chuyến thăm sắp tới của ông Blinken.

Tân Bộ trưởng Ngoại giao TQ Tần Cương. Ảnh: XINHUA

Đầu năm 2023, hai nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc và Mỹ đã có cuộc điện đàm nhằm thảo luận về mối quan hệ Mỹ-Trung và việc duy trì đường dây liên lạc mở giữa hai nước. Cuộc điện đàm là lần tương tác đầu tiên của ông Tần với ông Blinken kể từ khi cựu Đại sứ TQ tại Mỹ được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Ngoại giao TQ vào tháng 12-2022.

Giáo sư quan hệ quốc tế Bàng Trung Anh thuộc ĐH Tứ Xuyên nhận định cuộc gặp sắp tới giữa ông Blinken và ông Tần sẽ là chỉ dấu cho các cuộc đàm phán trong tương lai giữa các nhà lãnh đạo hai nước.

"Thách thức đối với ông Tần là tạo ra giọng điệu ngoại giao mới cho quan hệ Mỹ-Trung, khi các cuộc họp thượng đỉnh APEC và G20 diễn ra vào tháng 11 tới. Còn 10 tháng nữa, ông ấy cần nắm bắt thời cơ để sắp xếp các cuộc gặp mặt cho hai lãnh đạo” - Giáo sư Bàng cho hay.

VĨNH KHANG