Chưa kịp biên chế hàng loạt, Nga đã cho nâng cấp tiêm kích Su-57 trong tình hình mới

"Ngày 21/10, tiêm kích tàng hình Su-57 nâng cấp đã bay thử nghiệm lần đầu tiên tại thao trường thuộc Viện Thử nghiệm Hàng không Gromov. Phi cơ được phi công thử nghiệm Sergey Bogdan của Phòng thiết kế Sukhoi điều khiển", Tập đoàn Máy bay Thống nhất (UAC), thuộc tập đoàn nhà nước Nga Rostec, cho biết trong thông cáo hôm 26/10/2022.

Chuyến bay kéo dài 56 phút và không gặp sự cố nào. Theo UAC, tiêm kích tàng hình Su-57 còn thử nghiệm các thiết bị bảo vệ với tính năng mở rộng, hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ phi công và khả năng sử dụng nhiều loại vũ khí mới.

UAC cho hay hệ thống trí tuệ nhân tạo có thể thực hiện một số thao tác thay phi công, thậm chí điều khiển máy bay và sẵn sàng khai hỏa vũ khí. "Su-57 nâng cấp còn có khả năng lắp đặt động cơ hai tầng", thông báo từ UAC cho biết thêm.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu trong cuộc trả lời phỏng vấn hôm 21/8 trên kênh Rossiya-1 cho hay, tiêm kích tàng hình Su-57 đã thể hiện được "khả năng tự vệ cao trước nhiều hệ thống phòng không và tên lửa đối phương" khi tham chiến tại Ukraine.

"Điều quan trọng nhất là Su-57 có các vũ khí rất mạnh", ông Shoigu nói thêm. "Chúng tôi đã thử nghiệm những vũ khí đó, tất cả đều hoạt động một cách tuyệt vời, không còn lời nào khác để mô tả".

Tuy nhiên, ông Shoigu không nói rõ Su-57 sử dụng các loại vũ khí nào khi tham chiến ở Ukraine và hiệu quả cụ thể của chúng đến đâu.

Theo dữ liệu chính thức được phía Nga công bố, cho đến nay, chỉ có duy nhất một máy bay chiến đấu Su-57 thế hệ thứ năm được biên chế trong Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga vào cuối năm ngoái.

Trong khi 12 chiếc khác được chế tạo trước đó chỉ là nguyên mẫu dùng trong thử nghiệm đánh giá trước khi sản xuất hàng loạt.

Phần lớn các ý kiến chuyên gia nhận định vấn đề động cơ vẫn là điểm yếu của chiến đấu cơ Su-57 khiến nó liên tục bị trễ hẹn vào biên chế.

Có nhiều tiêu chí quy chuẩn dành cho tiêm kích thế hệ thứ 5, tuy nhiên tựu chung nhất vẫn là đông cơ, hệ thống radar mảng pha chủ động và độ bộc lộ radar ít.

Nếu Nga đã phần nào thành công khi giải được bài toán giấu S-57 trước radar đối phương cũng như đã phát triển thành công radar mảng pha chủ động, thì mảng động cơ vẫn là "nút thắt" mà họ đang loay hoay tìm cách giải quyết.

Mặc dù tiêm kích Su-57 đã bước vào giai đoạn sản xuất hàng loạt, nhưng thực tế quá trình chế tạo "Sản phẩm 30" (động cơ Izdeliye 30 dành cho Su-57) vẫn đang đình trệ.

Nếu ban đầu có báo cáo rằng những động cơ này sẽ được lắp đặt trên các tiêm kích thế hệ thứ năm vào năm 2019, thì theo thông tin mới nhất, quá trình thử nghiệm động cơ đầy đủ tới nay vẫn chưa đạt được kết quả mong muốn

Các chuyên gia cho rằng, với tiến độ và kết quả thu được trong thử nghiệm hiện tại về việc động cơ Izdeliye 30, gần như chắc chắn Su-57 sẽ khó có động cơ đủ chuẩn trong năm 2022 thậm chí là sau đó vài năm.

Một số ý kiến nhận định, nếu không có động cơ đạt chuẩn tiêm kích thế hệ thứ 5, Su-57 có năng lực tác chiến sẽ không hơn Su-35 là mấy.

ChiếcSu-57 được sản xuất tới thời điểm hiện tại vẫn đang sử dụng bộ đôi động cơ AL-41F1S vốn của chiến đấu cơ thế hệ thứ 4.

Su-57 là mẫu tiêm kích thế hệ 5 đầu tiên của Nga được thiết kế để cạnh tranh với F-35 và F-22 của Mỹ, cùng J-20 của Trung Quốc.

Loại chiến đấu cơ này được phủ vật liệu hấp thụ sóng radar và có thiết kế tối ưu cho khả năng tàng hình trước thiết bị trinh sát điện tử của đối phương.

Nga bắt đầu phát triển dự án PAK-FA vào đầu thập niên 2000 và chuyến bay đầu tiên của T-50, nguyên mẫu của Su-57, được thực hiện tại Komsomolsk-on-Amur vào tháng 1-2010, sau nhiều lần trì hoãn.

Đầu năm 2018, Nga triển khai Su-57 tới thử nghiệm trên chiến trường Syria. Hồi tháng 6/2019, Bộ Quốc phòng Nga quyết định đặt mua 76 tiêm kích Su-57, dưới sự chứng kiến của Tổng thống Vladimir Putin.

Tuy nhiên sau đó có thông tin rằng Nga đã âm thầm rút bớt số lượng đặt mua xuống mức tối thiểu cho lần sản xuất loạt đầu tiên.

Tiêm kích Su-57 được Nga triển khai tới Syria lần hai để kiểm tra hoạt động và thử nghiệm hồi tháng 12/2019 vẫn thuộc nguyên mẫu thử nghiệm.

Sukhoi từng lên kế hoạch bàn giao toàn bộ hợp đồng đầu tiên của chiến đấu cơ Su-57 cho không quân Nga trước năm 2028.

Họ cũng dự định biên chế ít nhất thêm 3 chiếc vào phi đội 1 chiếc Su-57 đã biên chế trước đó, tuy nhiên cuối cùng đã không thực hiện được.

Việt Hùng