Chile yêu cầu Bảo tàng Anh trả lại bức tượng 'moai'

Hoa Hakananai'a, hay "người bạn bị đánh cắp" được chụp tại Bảo tàng Anh ở London.

Đảo Phục Sinh, được gọi là Rapa Nui trong ngôn ngữ địa phương và Isla de Pascua trong tiếng Tây Ban Nha, là một lãnh thổ phụ thuộc của Chile ở Thái Bình Dương, nổi tiếng với những bức tượng “moai” rải rác trên địa bàn. Người dân trên đảo đã chạm khắc những công trình kiến trúc đồ đá khổng lồ theo hình đầu người để tưởng nhớ tổ tiên. Họ tin rằng chúng đại diện, là hóa thân của những người thân đã qua đời.

Mike Milfort - một người có ảnh hưởng trên mạng xã hội, người có 7,5 triệu người theo dõi trên TikTok, đã đăng một số bài về moai tại Bảo tàng Anh, một tượng bazan cao 8 foot được gọi là Hoa Hakananai’a - theo tiếng địa phương có nghĩa là “Người bạn bị đánh cắp”. Bài viết đã dẫn đến vô số bình luận tại các bài đăng trên Instagram của Bảo tàng Anh. Trong đó có rất nhiều bình luận với cụm từ "Devuelvan el moai" hoặc "give the moai back" (trả lại moai).

Bảo tàng Anh đã nhanh chóng ẩn hoặc xóa những bình luận trên. Người phát ngôn của bảo tàng nói: "Các bình luận chỉ bị vô hiệu hóa trên một bài đăng trên mạng xã hội. Chúng tôi hoan nghênh cuộc tranh luận, nhưng điều này phải được cân nhắc với việc đảm bảo an toàn, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến giới trẻ".

Tượng Hoa Hakananai'a, được trưng bày Anh vào tháng 11 năm 2018.

Tổng thống Chile Gabriel Boric cũng đề cập đến chiến dịch "trả lại moai" này trong một cuộc phỏng vấn với đài phát thanh địa phương Radio Chilóe. "Người Anh nên trả lại cho chúng tôi bức tượng moai".

Vào tháng 11 năm 2018, thống đốc hòn đảo Phục Sinh khi đó đã kêu gọi Bảo tàng Anh trả lại bức tượng, tuyên bố rằng người Anh "có linh hồn của chúng tôi".

Cựu thống đốc Đảo Đông Tarita Alarcón Rapu đã đưa ra lời kêu gọi đầy nước mắt tới Vương quốc Anh. Bà bày tỏ hy vọng rằng sẽ có một thỏa thuận nào đó được thống nhất nhằm đưa moai về đất mẹ.

Cựu thống đốc Đảo Đông Tarita Alarcón Rapu trong chuyến thăm Bảo tàng Anh năm 2018.

Sau đó, vào tháng 6 năm 2019, một phái đoàn từ bảo tàng đã đến Đảo Phục Sinh để thảo luận về lời kêu gọi trả lại các hiện vật nổi tiếng của bảo tàng.

Người phát ngôn của bảo tàng Anh nói rằng các ý kiến khác có sự tham gia của đại diện từ Đảo Phục Sinh đã diễn ra tại Bảo tàng Anh vào năm 2022 và 2023. Người phát ngôn cho biết: "Chúng tôi có mối quan hệ tốt và cởi mở với các đồng nghiệp ở Rapa Nui. Những sự kiện này đã củng cố mối quan hệ với cộng đồng và đặt nền tảng cho sự hợp tác hơn nữa".

Theo Bảo tàng Anh, khoảng 887 bức tượng moai được dựng lên trong khoảng thời gian từ năm 1100 đến 1600 CN. Moai ở London là một trong 14 bức duy nhất được làm từ đá bazan, được Nữ hoàng Victoria tặng cho bảo tàng. Ước tính tượng moai này nặng khoảng 4,6 tấn.

Chung số phận với nhiều tổ chức văn hóa khác ở phương Tây, Bảo tàng Anh đang 'đau đầu' khi đối mắt với những lời kêu gọi trả lại nhiều hiện vật về nơi xuất xứ.

Vào tháng 1, Bảo tàng Anh và Bảo tàng Victoria và Albert ở London tuyên bố sẽ gửi lại các hiện vật bằng bạc và vàng bị cướp bóc từ Ghana vào thế kỷ 19, sau khi một thỏa thuận cho vay dài hạn được ký kết. Các hiện vật liên quan đến triều đình Asante sẽ được trưng bày tại Bảo tàng Cung điện Manhyia ở Kumasi.

Phương Cúc/VOV.VN Theo CNN