Chiến thắng của Tổng thống Putin có ý nghĩa gì với các nước Global South?
Trong nhiệm kỳ vừa qua, Tổng thống Vladimir Putin ủng hộ vô điều kiện Global South (tạm dịch: Nam Bán cầu) - gồm các quốc gia ở châu Phi, Mỹ Latinh và các nước đang phát triển ở châu Á.
Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc họp báo tại Moskva sau khi kết quả bầu cử được công bố, ngày 18/3/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Ngày 17/3, Tổng thống Vladimir Putin đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống lần thứ 8 của Liên bang Nga, mở ra cánh cửa cho nhiệm kỳ tổng thống kéo dài 6 năm tiếp theo. Theo Tiến sĩ Anuradha Chenoy tại Trung tâm Nghiên cứu Nga và Trung Á thuộc Đại học Jawaharlal Nehru, chiến thắng của ông Putin mang lại ý nghĩa to lớn cho các nước Nam Bán cầu.
"Nam Bán cầu đang rất cần phát triển kinh tế và họ cũng muốn có quyền lựa chọn con đường phát triển riêng mà không bị thực thể nước ngoài nào áp đặt. Họ cần sự hỗ trợ vô điều kiện cho quá trình phát triển này. Nam Bán cầu hiểu trật tự thế giới đa cực cho phép hình thành một môi trường như vậy. Vì vậy, họ trông cậy vào Nga và Tổng thống Putin để thúc đẩy những nỗ lực này”, Tiến sĩ Anuradha Chenoy trả lời phỏng vấn đài Sputnik.
Theo nữ học giả Ấn Độ, dưới thời Tổng thống Putin, Nga đặc biệt tập trung vào quan hệ với Nam Bán cầu khi ngày càng có nhiều quốc gia đang phát triển vạch ra con đường theo đuổi chính sách đối nội và đối ngoại độc lập. Nếu so sánh với cách tiếp cận của phương Tây đối với Nam bán cầu, đặc điểm nổi bật trong chiến lược của Nga là hỗ trợ vô điều kiện và quan hệ đối tác bình đẳng.
Các nền kinh tế mới nổi đang thể hiện khả năng phục hồi và linh hoạt đáng kể, đáng chú ý nhất là BRICS (Nhóm các nền kinh tế mới nổi) đã vượt qua nhóm G7, các quốc gia công nghiệp hóa trên thế giới, khi xét về tỷ trọng trong tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu tính theo sức mua tương đương (PPP) .
Theo Tiến sĩ Chenoy, sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2024, Tổng thống Putin có thể sẽ tiếp tục tăng cường quan hệ với Nam Bán cầu. Bà coi mối quan hệ Nga - Ấn lâu đời là hình mẫu cho mối quan hệ như vậy.
“Tổng thống Putin lên nắm quyền vào năm 2000 là một thời điểm quan trọng trong việc khôi phục quan hệ Ấn Độ - Nga. Kể từ đó, Tổng thống Putin đặc biệt quan tâm đến việc đưa các mối quan hệ này lên tầm cao mới. Ông Putin hiểu rõ Ấn Độ và nền lãnh đạo chính trị của Ấn Độ hơn bất kỳ nhà lãnh đạo nào khác trên thế giới. Ông ấy ủng hộ Ấn Độ vô điều kiện và không bao giờ đưa ra phán xét. Ông ấy ủng hộ việc chuyển giao công nghệ và lợi ích quốc gia của Ấn Độ. Điều này tạo cơ sở cho sự hợp tác chặt chẽ giữa Ấn Độ và Nga”, Tiến sĩ Chenoy cho hay.
Trong khi Nga là thành viên trong nhiều diễn đàn đa phương, BRICS đại diện cho một nền tảng đoàn kết các châu lục và hình thức quản lý khác nhau. Cách tiếp cận toàn diện của nhóm đã giúp mở rộng tổ chức này vào tháng 1/2024, khi có thêm thành viên là Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất, Saudi Arab, Ethiopia, Ai Cập và Iran.
Mối quan hệ lâu đời của Nga với các nước đang phát triển bắt nguồn từ thời Liên Xô và gặp phải thách thức sau khi phương Tây áp đặt loạt lệnh trừng phạt đối với Moskva. Hầu hết các quốc gia ở Nam Bán cầu đều bác bỏ các lệnh trừng phạt đơn phương và bất hợp pháp của phương Tây đối với Nga. Tiến sĩ Chenoy chỉ ra nỗ lực cô lập Nga thất bại phần lớn là nhờ chiến lược đối ngoại mà Tổng thống Putin lựa chọn.
Khi các lệnh cấm của Mỹ và EU có nguy cơ làm tê liệt hoạt động thương mại, cung cấp nông sản và phân bón của Nga cho các nền kinh tế mới nổi, Moskva đã công bố sáng kiến cung cấp miễn phí ngũ cốc và phân bón cho những nước có nhu cầu.
Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Nga Dmitry Patrushev, tính đến ngày 21/2, Nga đã viện trợ 200.000 tấn lúa mì cho 6 nước nghèo nhất châu Phi. Năm 2024, Nga dự kiến xuất khẩu tới 70 triệu tấn ngũ cốc. Năm ngoái, nước này đã cung cấp được 66 triệu tấn ngũ cốc, trong đó có 51 triệu tấn lúa mì, cho thị trường thế giới bất chấp lệnh trừng phạt của phương Tây.
Bên cạnh đó, các nước Nam Bán cầu cũng phớt lờ những nỗ lực của phương Tây nhằm coi Nga là mối đe dọa của thế giới. Trong khi "biểu đồ rủi ro" của Chỉ số An ninh Munich 2023 xếp Nga là rủi ro số một, thì một biểu đồ tương tự do các nước Brazil, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi bình chọn cho thấy Nga tăng nhẹ từ vị trí thứ 29 lên vị trí thứ 28 và sau đó quay trở lại xếp hạng cũ vào năm tiếp theo.
