Cây cà phê và tiến trình xây dựng nông thôn mới nâng cao ở Hua La

Nói đến cây cà phê ở Sơn La, người ta thường có suy nghĩ là ‘cây giảm nghèo’. Bởi bằng những nỗ lực không mệt mỏi, xã Hua La đang nâng tầm cho cây cà phê với 2 sản phẩm đạt sản phẩm OCOP, trong đó sản phẩm cà phê bột nguyên chất của HTX Bích Thao đạt sản phẩm OCOP 5 sao cấp quốc gia.

Liên kết để nâng tầm cây cà phê

Cây cà phê ở Sơn La có từ lâu, nhưng trước đây nó chưa phải là cây mang lại giá trị kinh tế cho người dân. Nhưng, nhờ có ‘bàn tay’ của các HTX, và chủ trương phát triển cây cà phê của tỉnh mà giờ đây, cà phê Sơn La đang trở thành một thương hiệu uy tín trên thị trường trong và ngoài nước.

Nói về sự phát triển của cây cà phê, đặc biệt là thương hiệu các phê Bích Thao, ông Nguyễn Xuân Thao - Giám đốc HTX cà phê Bích Thao kể: Năm 2017, ông liên kết các hộ trồng cà phê bản Hoàng Văn Thụ thành lập HTX cà phê Bích Thao và được tín nhiệm bầu làm Giám đốc HTX với 11 thành viên, quy mô 50 ha cà phê. Cũng trong năm này, HTX cà phê Bích Thao là 1 trong 6 đơn vị được Sở Khoa học và Công nghệ cấp quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý cà phê Sơn La. Các sản phẩm được bảo hộ gồm: Cà phê nhân, cà phê hạt rang và cà phê bột.

Cây cà phê đang mở ra nhiều cơ hội nâng cao đời sống cho người dân xã Hua La.

Ông Thao nhớ lại, ngay sau khi thành lập HTX, ông đã cùng với các cộng sự bắt tay phát triển trồng cây cà phê. Nhờ những kiến thức đã có cộng với sự nỗ lực của các thành viên HTX, sự hỗ trợ của chính quyền mà ngay từ vụ cà phê 2019-2020, HTX đã thắng lớn và xuất bán trên 2.000 tấn cà phê nhân, 12 tấn cà phê bột nguyên chất. “ 80% sản phẩm của HTX được xuất khẩu sang các nước: Đức, Pháp, Mỹ... Doanh thu đạt 40 tỷ đồng, HTX đang tạo việc làm thường xuyên cho nhiều lao động địa phương, thu nhập 5-6 triệu đồng/người/tháng”, ông Thao nói.

Bước ngoặt phát triển của HTX có lẽ phải từ cột mốc năm 2021 khi HTX quyết định “đầu tư lớn”, xây dựng Nhà máy chế biến cà phê quy mô gần 1.120 m², công suất 20 tấn cà phê nhân/ngày, với tổng vốn đầu tư 16 tỷ đồng.

“Tất nhiên, để có được cơ ngơi đó một mình HTX sẽ không thể thực hiện được” ông Thao nói rồi đề cập tới những hỗ trợ của chính quyền địa phương. Đặc biệt, không thể không nhắc tới sự hỗ trợ của UBND thành phố Sơn La đã hỗ trợ 2,1 tỷ đồng. Đây có thể xem là số vốn vô cùng quan trọng, như một ‘đòn bẩy’ để HTX bứt lên, đưa hạt cà phê Sơn La đi được đường dài hơn.

“Dây chuyền chế biến theo quy trình khép kín, gồm: Máy sát, sàng kích thước, sàng trọng lượng, máy bắn màu công nghệ của Đức và Mỹ, máy rang, xay cà phê, có kho bảo quản, khu trưng bày, giới thiệu sản phẩm. Ngoài ra, HTX cũng đầu tư xây dựng 3 nhà kính trong đó, 2 nhà kính ngay sau Nhà máy với diện tích 700 m²/nhà và 1 nhà kính ở xã Mường Do (Phù Yên) rộng 1.500 m². Đặc biệt, HTX sử dụng phương pháp chế biến ướt, phơi trong nhà kính thân thiện môi trường”, Lãnh đạo HTX chia sẻ.

Tạo sinh kế cho người dân

Có một điều dù ông Thao không nhắc tới hoặc ít khi đề cập nhưng với bà con nông dân ở xã Hua La thì ai cũng nhớ và biết ơn HTX, đó là việc HTX đảm bảo đầu ra cho hạt cà phê do bà con địa phương trồng. Nếu như trước đây, cà phê của bà con sau khi thu hoạch thường khó bán hoặc bị thương lái ép giá, thì nay bà con đã yên tâm sản xuất, chỉ lo trồng sao cho năng suất cao, chất lượng đảm bảo, còn đầu ra đã có HTX lo.

Xã Hua La đang hướng tới đích xã nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2023.

Theo tìm hiểu, hiện nay HTX đang bao tiêu gần như toàn bộ số cà phê mà bà con sản xuất ra với số lượng hàng chục tấn cà phê nhân mỗi năm. Ngoài ra, hoạt động của HTX còn tạo việc làm ổn định cho hàng chục lao động tại địa phương, đồng thời tạo ra sản phẩm có giá trị xuất khẩu. Đặc biệt, so sánh với giá cà phê thông thường được chế biến theo phương pháp truyền thống, giống cà phê đặc sản mới cho chất lượng cao hơn hẳn, giá trị kinh tế cũng tăng gấp 3 - 4 lần.

HTX cà phê Bích Thao đang là một điển hình không chỉ ở thành phố Sơn La mà thậm chí còn là của tỉnh Sơn La khi có những công sức, góp phần quan trọng trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng và thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới ở Sơn La.

Nói về những đóng góp của cây cà phê nói chung và cà phê của HTX Bích Thao nói riêng trong việc góp phần xây dựng nông thôn mới ở địa phương. Ông Nguyễn Thế Phương - Phó Chủ tịch UBND thành phố Sơn La cho biết, thành phố hiện có trên 4.900 ha cà phê. Xác định cà phê là cây trồng chủ lực, làm giàu cho hàng nghìn hộ dân, thành phố luôn đồng hành và tạo điều kiện để HTX tham gia các hội chợ, triển lãm giới thiệu, quảng bá sản phẩm.

“Chúng tôi rất vinh dự và tự hào khi sản phẩm cà phê bột nguyên chất của HTX Bích Thao đã đạt sản phẩm OCOP Quốc gia 5 sao. Đây là mô hình sản xuất cà phê thân thiện với môi trường được khuyến khích nhân rộng”, ông Phương nói.

Nỗ lực cán đích nông thôn mới nâng cao

Xác định xây dựng nông thôn mới chỉ có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc nên dù đã cán đích nông thôn mới từ năm 2018, đến nay xã Hua La đang có nhiều nỗ lực, tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện nhiều giải pháp duy trì và phấn đấu đạt xã nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2023.

Trong xây dựng nông thôn mới, tiêu chí số 13 (hình thức tổ chức sản xuất) là một trong những tiêu chí quan trọng, có vai trò thúc đẩy kinh tế - xã hội ở các địa phương, làm nền tảng để hoàn thành các tiêu chí về thu nhập và tỷ lệ hộ nghèo.

Trên tinh thần đó, thời gian qua xã Hua La đang đặc biệt quan tâm xây dựng tiêu chí này với mong muốn nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Đồng thời, đẩy mạnh phát triển các thế mạnh kinh tế nông nghiệp của xã trong đó có việc hỗ trợ các HTX trên địa bàn phát triển thương hiệu cà phê Sơn La.

Thực tế thì chính quyền xã Hua La đã thực hiện nhiều giải pháp giúp người dân phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập. Tập trung nguồn lực ưu tiên phát triển nông nghiệp nông thôn, khuyến khích, hỗ trợ người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa; thực hiện tái canh, chuyển đổi diện tích đất trồng cây hoa màu năng suất, hiệu quả thấp sang trồng cây cà phê và các loại cây ăn quả, trồng rau an toàn; phát triển chăn nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa.

Đến nay, xã có 1.315 ha cây cà phê; thành lập 3 HTX, bước đầu phát huy vai trò tập hợp, nâng cao hiệu quả sản xuất và thực hiện tốt việc liên kết sản xuất; có 2 sản phẩm đạt sản phẩm OCOP, trong đó sản phẩm cà phê bột nguyên chất của HTX Bích Thao đạt sản phẩm OCOP 5 sao cấp quốc gia.

Ông Quàng Văn Biu, Chủ tịch UBND xã Hua La, cho biết: Để hoàn thiện các tiêu chí và đạt xã nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2023, xã đã rà soát các chỉ tiêu, tiêu chí còn thiếu, báo cáo với Thường trực Thành ủy, UBND Thành phố để được hỗ trợ.

Ngoài tiêu chí 13 về phát triển kinh tế, xã cũng đang tập trung tiêu chí giao thông, đường trục xã được đầu tư, cải tạo, nâng cấp đảm bảo sáng, xanh, sạch đẹp. Hay như tiêu chí về môi trường còn khó khăn, lượng rác thải sinh hoạt của nhân dân được Công ty cổ phần Môi trường và dịch vụ đô thị Sơn La thu gom tại 5/15 bản. Còn bản nằm xa trung tâm xã, bà con chủ yếu tự đào hố chôn rác...

Với những nỗ lực không mệt mỏi của chính quyền địa phương, trong đó có sự chung tay của các HTX, mục tiêu trở thành xã nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2023 của Hua La chắc chắn sẽ sớm hoàn thành.

Trà My