Cảnh báo tử vong khi uống rượu ngâm cây rừng

Khoảng 19h ngày 6/3, ông Nông Văn Út (SN 1963), trú tại thôn Luông Doan, xã Vĩnh An, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang ăn cơm tại nhà cùng con gái là chị Nông Thị Lan và cháu ngoại. Quá trình ăn cơm, ông Út lấy rượu ngâm trong bình của gia đình rót ra ấm nước để uống… Đến khoảng 7h ngày 7/3, chị Nông Thị Lan phát hiện ông Út tử vong trên giường. Sau khi ông Út tử vong, gia đình đã thông báo mọi người đến tổ chức tang lễ.

Giám định viên kỹ thuật hình sự về lĩnh vực hóa học giám định mẫu rượu ngâm trong một vụ ngộ độc.

Quá trình tham gia tang lễ, ông Hoàng Văn Thắm (SN 1938) và ông Nông Văn Nhung (SN 1960), trú cùng thôn rót rượu có sẵn trong ấm nước mà ông Út đã uống dở từ hôm trước khiến ông Thắm tử vong tại chỗ, còn ông Nhung hôn mê được người dân đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Giang. Sau hơn chục ngày điều trị, ngày 19/3, ông Nhung cũng không qua khỏi.

Ngay khi nhận được tin báo, Công an huyện Sơn Động phối hợp với Viện Kiểm sát nhân dân huyện, Phòng Cảnh sát hình sự và Phòng Kỹ thuật hình sự, Công an tỉnh Bắc Giang điều tra. Theo Đại tá Nguyễn Đình Tuấn, Trưởng phòng Giám định hóa học, Viện Khoa học hình sự, ngay khi nhận được điện thoại từ Công an huyện Sơn Động về các biểu hiện chết chưa rõ nguyên nhân của 3 nạn nhân, với nhiều năm kinh nghiệm giám định kỹ thuật hình sự về hóa học, Đại tá Nguyễn Đình Tuấn nhận định ngay các nạn nhân đã tử vong do uống rượu từ thân cây lá ngón, đồng thời đề nghị Công an huyện gắp mấy thân gỗ ngâm trong bình rượu mà ông Út uống để vào tờ giấy trắng cho ngấm hết rượu. Qua nhìn hình ảnh, Đại tá Nguyễn Đình Tuấn phát hiện ngoài một số đoạn cây ngâm cùng có một số thân cây là cây lá ngón.

Các mẩu thân cây lá ngón được lấy ra từ bình rượu ngâm của ông Nông Văn Út.

Nhận được các mẫu rượu các nạn nhân sử dụng và bình rượu ngâm, các giám định viên kỹ thuật hình sự về lĩnh vực hóa học của Phòng Giám định hóa học sử dụng các trang thiết bị hiện đại để giám định. Chỉ trong một thời gian ngắn, đã có kết luận giám định, trong máu, nước tiểu, phủ tạng, dạ dày và chất chứa trong dạ dày của cả 3 nạn nhân gửi giám định có tìm thấy ethanol (cồn) và các alkaloid (gelsemine, koumine, gelsenicine) của cây lá ngón. Trong cây lá ngón có chứa các alkaloid rất độc và gây tử vong đối với người.

Ngoài ra, không tìm thấy các chất độc thường gặp khác như: Cyanide (CN); methanol; thuốc diệt chuột; hóa chất bảo vệ thực vật; alkaloid độc của mã tiền, cà độc dược, ô đầu-phụ tử; các chất an thần gây ngủ và các chất ma túy. Từ kết quả giám định xác định các nạn nhân tử vong đều do chất độc cây lá ngón ngâm trong bình rượu. Gia đình nạn nhân cho biết, bình rượu trên là do ông Út tự lên rừng tìm các loại cây về để ngâm.

Cũng theo Đại tá Nguyễn Đình Tuấn, vụ việc xảy ra ở huyện Sơn Động (Bắc Giang) tương tự như vụ ở huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang xảy ra vào năm 2023. Theo đó, tối 4/4/2023, ông Phàn Văn Câm (SN 1961), trú tại thôn Trò, xã Phù Lưu (Hàm Yên), đến nhà bà Phàn Thị Lưu (SN 1973), ở cùng thôn để ăn tết Thanh Minh, khi đi ông Câm mang theo 1 chai rượu thuốc (bên trong có các loại thân cây được chặt nhỏ). Quá trình ăn uống, ông Câm tự rót ra 2 chén rượu từ chai rượu trên và uống. Sau khi uống xong, ông Câm trở về nhà. Đến khoảng 7h ngày 5/4/2023, gia đình phát hiện ông Câm chết tại gian bếp của gia đình.

Cùng ngày (5/4/2023), ông Phàn Văn Chòi (SN 1967), trú tại thôn 3 Thuốc Hạ, xã Tân Thành (Hàm Yên) đến đám tang của ông Phàn Văn Câm. Quá trình hộ đám tang, ông Chòi uống chai rượu thuốc trước đó ông Câm uống. Đến khoảng 11h cùng ngày, bà Triệu Mùi Khé, trú tại thôn Trò (Phù Lưu), phát hiện ông Phàn Văn Chòi có biểu hiện co giật tại gian bếp nhà ông Câm. Sau đó, bà Khế cùng mọi người gọi xe để đưa ông Chòi đi cấp cứu nhưng ông Chòi đã chết. Nhận được các mẫu cần giám định mà Công an huyện Hàm Yên gửi đến, Phòng Giám định hóa học đã cử cán bộ tổ chức giám định rượu trong các chai nhựa và bình rượu ngâm của ông Câm. Kết luận giám định đã tìm thấy các alkaloid (gelsemine, koumine, gelsenicine) của cây lá ngón…

Đại tá Nguyễn Đình Tuấn cho biết thêm, trong cây lá ngón có chứa các alkaloid rất độc và gây tử vong với người, một số ít trường hợp cứu được có thể là do nôn ra và được cấp cứu kịp thời… Trong y học cổ truyền, nhiều loại rễ, củ cây rừng có tác dụng chữa bệnh rất tốt khi được sử dụng bởi người có kiến thức chuyên môn và sử dụng đúng liều lượng, đúng cách. Tuy nhiên, nếu không biết thật rõ tác dụng của từng loại rễ cây, củ cây rừng, người dân tuyệt đối không được dùng để ngâm rượu uống. Khi uống các loại rượu ngâm rễ, thân, lá cây không rõ nguồn gốc, không đúng cách, không đúng bệnh, có nhiều khả năng người uống sẽ bị ngộ độc dẫn đến tử vong.

Minh Hiền