CẦN XÁC ĐỊNH RÕ ĐƯỜNG VÀNH ĐAI LÀ ĐƯỜNG CAO TỐC HAY ĐƯỜNG ĐÔ THỊ

Toàn cảnh phiên họp

Theo Báo cáo của Chính phủ, tuyến đường vành đai 4 có tổng chiều dài khoảng 112,8km (gồm 103,1km đường Vành đai 4 và 9,7km tuyến nối theo hướng cao tốc Nội Bài-Hạ Long) qua địa phận: Thành phố Hà Nội (dài 58,2km); Hưng Yên (dài 19,3km); Bắc Ninh (dài 25,6km và tuyến nối 9,7km). Dự án có tổng diện tích đất khoảng 1.341ha. Theo đó, dự án sử dụng hình thức đầu tư hỗn hợp, giữa đầu tư công và đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP). Dự kiến dự án cơ bản hoàn thành năm 2025. Tổng chiều dài tuyến vành đai 3 là 76,34 km; bao gồm: Tp. Hồ Chí Minh: 47,51km; Đồng Nai: 11,26km; Bình Dương: 10,76km; Long An: 6,81km. Tổng diện tích đất của dự án khoảng 642,7ha. Dự án đường Vành đai 3 Tp. Hồ Chí Minh được chia thành các dự án thành phần vận hành độc lập, thực hiện theo hình thức đầu tư công. Dự kiến hoàn thành toàn bộ dự án năm 2026.

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế nêu rõ, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhất trí với sự cần thiết đầu tư các Dự án nhằm cụ thể hóa Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 đã được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng thông qua và phù hợp với Nghị quyết số 29/2021/QH15 ngày 28/7/2021 của Quốc hội về Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, trong đó yêu cầu “khẩn trương chuẩn bị đầu tư, sớm khởi công và cơ bản hoàn thành các dự án đường vành đai 3, 4 của khu vực động lực Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh”.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh, các Dự án được lập cơ bản phù hợp với Chiến lược, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội đã được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng thông qua; Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 và phù hợp với quy hoạch của các ngành, các địa phương có liên quan.

Về tốc độ thiết kế, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị cân nhắc đầu tư theo thực tế khai thác (80km/h) đối với dự án thành phần 3 (Dự án Vành đai 4) để tiết giảm tổng mức đầu tư. Đồng thời, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị Chính phủ có các giải pháp chỉ đạo, điều hành quyết liệt để nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa các cơ quan thực hiện để bảo đảm được tiến độ hoàn thành dự án và ban hành chính sách hợp lý và đền bù thỏa đáng đối với người dân chịu ảnh hưởng của dự án.

Về phương án thiết kế sơ bộ, phân kỳ đầu tư, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhận thấy, đề xuất của Chính phủ (quy mô 4 làn xe, mặt đường 17m, mặt cầu 17,5m và không có 2 làn dừng xe khẩn cấp) chưa phù hợp với tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN 5729 : 2012) về đường ôtô cao tốc, do đó đề nghị thuyết minh thuyết phục hơn về quy mô đầu tư phân kỳ này. Ngoài ra, cần rà soát cắt giảm tối đa các nút giao trên toàn tuyến... để bảo đảm hiệu quả khai thác, an toàn giao thông và tối ưu tổng mức đầu tư của Dự án.

Đặc biệt, hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn của Việt Nam không có quy định về khái niệm, tiêu chuẩn, quy mô đường song hành. Trong khi đó, Chính phủ đề xuất quy mô đầu tư đường song hành rất lớn (35-54,5m), tương đồng với quy mô đường đô thị theo tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam 104 : 2007 về đường đô thị và chủ yếu phục vụ cho việc phát triển không gian đô thị. Hơn nữa, theo Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, các đường vành đai này không bao gồm các đường song hành. Do đó, đề nghị cần xác định rõ đường song hành là đường đô thị.

Các đại biểu phát biểu

Thảo luận tại phiên họp, các ủy viên Ủy ban thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí với sự cần thiết đầu tư hai dự án nêu trên. Tuy nhiên, theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách Nguyễn Phú Cường, việc Chính phủ đề xuất quy mô đầu tư đường song hành nên được cân nhắc lại. Bởi, như phân tích của Ủy ban Kinh tế diện tích của đường song hành là rất lớn, chí phí có khi còn cao hơn đường chính và có thể sẽ làm tăng tổng mức đầu tư lên rất nhiều. Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường cho rằng, chúng ta phải xác định rõ đường vành đai là đường cao tốc hay đường đô thị để bố trí xây dựng đường song hành. Việc phân định ngân sách đầu tư giữa Trung ương và địa phương, cơ cấu nguồn vồn chưa rõ, do vậy cũng cần xem xét kỹ lưỡng./.

Thu Phương