Cần chú ý đến tiêu chí của siêu thị đưa sản phẩm OCOP vào thị trường

Hiện nay, các sản phẩm OCOP đang được tiêu thụ qua nhiều “kênh”, trong đó có các siêu thị, chuỗi cửa hàng…

Các siêu thị đều yêu cầu ký gửi hàng hóa

Hiện nay, Hà Nội đang tiếp tục dẫn đầu về số lượng sản phẩm OCOP trên toàn quốc. Trong những sản phẩm này đã có nhiều sản phẩm được xuất khẩu. Thế nhưng việc tiêu thụ lại không hề dễ dàng, nút thắt lớn nhất hiện nay là thiếu liên kết với DN phân phối để tiêu thụ sản phẩm.

Theo GĐ Cty CP Thực phẩm sạch Ba Vì, Hà Nội, bà Nguyễn Thanh Vân cho biết: Hiện nay Cty có 2 trại chăn nuôi ở 2 xã Tản Lĩnh và Cam Thượng (huyện Ba Vì) với diện tích 3,5ha, quy mô hàng nghìn con lợn, gà mỗi năm. Mỗi tháng, trang trại giết mổ khoảng 200 con gà và 150 con lợn, vừa cung ứng thịt cho thị trường, vừa chế biến giò, chả…

Năm 2019, Cty đã đăng ký sản phẩm tham gia Chương trình OCOP của TP. Sản phẩm của Cty cũng đã tham gia vào hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm của Hà Nội, đăng ký nhãn hiệu "Lợn ốc quế”. Chúng tôi muốn liên kết với DN để đưa sản phẩm vào siêu thị nhưng chưa biết làm thế nào".

Để đưa sản phẩm của nhà sản xuất vào siêu thị vấn đề không phải do hồ sơ sản phẩm không đủ điều kiện, tiêu chí, mà đối với thực phẩm tươi sống có những khó khăn nhất định. Như việc sản xuất theo quy trình, tiêu chuẩn trong nước cũng như tiêu chuẩn thị trường là yếu tố rất quan trọng. Trong khi đó, các yêu cầu này đang đòi hỏi ngày càng cao hơn như nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, an toàn thực phẩm…. Do đó, các chủ thể OCOP cần tiếp cận các thông tin này để có kế hoạch sản xuất kinh doanh cho phù hợp.

Trên thị trường, Siêu thị Big C Thăng Long đã mở đường cho các chủ thể tham gia OCOP khi đưa sản phẩm vào siêu thị. Bằng cách Big C cử nhân viên về các địa phương tìm kiếm sản phẩm đặc trưng; hướng dẫn nông dân sản xuất theo quy trình an toàn; hoàn thiện thủ tục, hồ sơ để đưa hàng vào siêu thị...

Theo GĐ Siêu thị BigC Thăng Long (Hà Nội) Khúc Tiến Hà, trên các kệ hàng của Siêu thị Big C đang có 50 sản phẩm OCOP đến từ các địa phương và rất nhiều nông sản, đặc sản vùng miền. Riêng nông sản, thực phẩm, siêu thị có 18.000 mã hàng, trong đó 96% mã hàng của Việt Nam.

Sản phẩm của Hà Nội chiếm tỷ lệ rất khiêm tốn với khoảng 200/18.000 mã (chiếm 1,1%). Các sản phẩm OCOP, trong đó có nhóm nông sản, thực phẩm khó vào siêu thị do đơn vị cung ứng thiếu hồ sơ công bố chất lượng sản phẩm…

Trong khi DN sản xuất sản phẩm OCOP loay hoay tìm đầu ra cho sản phẩm thì nhiều DN bán lẻ chưa gặp được các chủ thể có sản phẩm tốt để kết nối tiêu thụ.

Theo Tổng GĐ Cty CP MD Queens Trịnh Kim Thư, Cty có sản phẩm trà xạ đen đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao của TP Hà Nội, nhưng khi đưa hàng vào các siêu thị tiêu thụ, phải đáp ứng yêu cầu có kinh nghiệm đưa hàng những siêu thị quy mô lớn như Big C, Mega Maket… thì mới được duyệt. Cùng với đó là chi phí mở mã hàng khá lớn, đồng thời siêu thị đều yêu cầu bán ký gửi hàng hóa khiến lượng vốn lưu động của DN thâm hụt.

Sản phẩm OCOP chủ yếu là của nông dân sản xuất theo phương thức nhỏ lẻ, manh mún, chưa có truy xuất nguồn gốc, hồ sơ, chứng từ và các thủ tục pháp nhân trong giao dịch, mua bán. Đây là một trong những nguyên nhân khiến sản phẩm tham gia vào siêu thị chưa nhiều.

GĐ Siêu thị Co.op Mart Hà Đông Nguyễn Thị Kim Dung cho biết, siêu thị có bộ phận quản lý chất lượng thường xuyên kiểm tra bao bì, nhãn mác, tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm... được đưa vào bày bán tại siêu thị. Thế nhưng một số cơ sở sản xuất sản phẩm OCOP chưa nắm được quy định nên chưa đáp ứng yêu cầu cung ứng hàng cho DN bán lẻ.

Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam Vũ Thị Hậu cho biết: Hiện nay, vẫn còn có những yếu tố thống lĩnh độc quyền của một số nhóm siêu thị, khiến việc đưa hàng Việt, hàng OCOP đạt tiêu chuẩn vào một số siêu thị gặp rất nhiều khó khăn. Bởi hệ thống các siêu thị, nhất là với siêu thị có yếu tố nước ngoài đều có những tiêu chuẩn đầu vào rất cao. Đồng thời phải đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng, các quy định cơ quan quản lý Nhà nước. Như vậy muốn tiêu thụ sản phẩm OCOP nhà sản xuất phải đáp ứng được những tiêu chuẩn, quy định đó.

Theo Phó GĐ Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường cho biết: Thời gian tới, Sở NN&PTNT Hà Nội tiếp tục hỗ trợ khâu sản xuất về khoa học kỹ thuật theo hướng an toàn; hoàn thiện thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm... bảo đảm đủ điều kiện đưa hàng vào siêu thị theo yêu cầu của nhà phân phối; đồng thời, đẩy mạnh quảng bá, giới thiệu sản phẩm thông qua chợ thương mại điện tử của TP.

Sắp tới, Hà Nội chấm điểm sản phẩm đăng ký tham gia Chương trình OCOP năm 2019 để phân hạng sản phẩm theo tiêu chí “sao”. Khi sản phẩm có chất lượng tốt, mẫu mã đẹp, được chứng nhận, chắc chắn sẽ được các siêu thị và người tiêu dùng nhiệt tình đón nhận…

Liên kết để khơi thông

Theo ông Bùi Huy Hoàng, Phó GĐ Trung tâm Tin học và Công nghệ số (Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công thương), một trong những lý do khiến sản phẩm OCOP của các địa phương bị bí đầu ra, đặc biệt là tiêu thụ tại các siêu thị là do các hộ nông dân chủ yếu sản xuất theo phương thức nhỏ lẻ, hồ sơ, chứng từ trong giao dịch, mua bán chưa rõ ràng.

Ngoài ra, chủ thể tham gia OCOP là các hộ sản xuất, DN (DN) có quy mô sản xuất nhỏ nên rất khó kết nối với các siêu thị và chuỗi bán lẻ. Bên cạnh đó, các DN sản xuất chưa chú trọng tới xây dựng thương hiệu, bao bì, nhãn mác… Điều này khiến sản phẩm OCOP chưa tiếp cận được hệ thống bán lẻ hiện đại.

Để các sản phẩm OCOP của TP Hà Nội nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường và có chỗ đứng trong các siêu thị, hiện nay, TP đang đẩy mạnh và tạo điều kiện cho các chủ thể tham gia các chương trình quảng bá, giới thiệu sản phẩm, xúc tiến thương mại trong và ngoài TP.

Phó GĐ Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Thế Hiệp cho biết, việc xúc tiến sản phẩm OCOP của các chủ thể OCOP trên địa bàn TP. Hà Nội là một trong những nội dung, chương trình công tác của Sở Công Thương và được triển khai thường xuyên, liên tục trong những năm vừa qua. Kết quả cho thấy, ngày càng nhiều người tiêu dùng biết đến nhiều hơn các sản phẩm OCOP chất lượng và an toàn.

Nguyễn Vũ - Hải Anh