Các startup AI đối mặt hiện thực tài chính khắc nghiệt

Các startup AI phải tiêu tốn hàng tỉ đô la để phát triển các hệ thống AI nhưng doanh thu kiếm được từ chúng còn quá ít. Ảnh: supervised.news

Chi phí phát triển hệ thống AI lên đến hàng tỉ đô la

Kể từ giữa tháng 3, áp lực tài chính đối với một số startup AI nổi bật trên thế giới bắt đầu lộ rõ. Sau khi huy động được 1,5 tỉ đô la Mỹ, Inflection AI (Mỹ) cho đến nay hầu như chưa kiếm được tiền và phải dừng đầu tư cho sản phẩm kinh doanh ban đầu. Trong khi đó, Stability AI (Anh) gần đây sa thải 10% nhân viên và chia tay CEO. Còn Anthropic (Mỹ) phải chạy đua để thu hẹp khoảng cách khoảng 1,8 tỉ đô la giữa chi phí đầu tư khổng lồ và doanh thu khiêm tốn.

Điều đang trở nên rõ ràng ở Thung lũng Silicon là cuộc cách mạng AI sẽ đi kèm với một khoản chi phí đầu tư vô cùng tốn kém. Và các công ty công nghệ đang nỗ lực tìm cách thu hẹp khoảng cách giữa chi phí đó và lợi nhuận mà họ hy vọng sẽ kiếm được ở nhóm khách hàng nào đó trong tương lai.

Vấn đề này đặc biệt nghiêm trọng đối với một nhóm các startup nổi tiếng đã huy động được hàng chục tỉ đô la để phát triển AI tạo sinh, công nghệ đằng sau các chatbot như ChatGPT.

Một số startup nhận ra cuộc cạnh tranh trực diện với những người khổng lồ như Google, Microsoft và Meta sẽ tiêu tốn hàng tỉ đô la nhưng có thể vẫn chưa đủ.

“Họ có thể sẽ sớm nhìn thấy các dấu hiệu thất bại rõ ràng. Dù điều họ đang làm tuyệt vời đến mức nào, điều quan trọng là có tính khả thi kinh doanh không?”, Ali Ghodsi, CEO của Databricks, một công ty phân tích và kho dữ liệu AI, bình luận.

Các cơn bùng nổ công nghệ trước đây tiêu tốn rất nhiều tiền. Nhưng chi phí xây dựng các hệ thống AI gây sốc cho những người kỳ cựu trong ngành công nghệ. Không giống như iPhone, sản phẩm khởi đầu quá trình chuyển đổi công nghệ gần đây nhất, chỉ tốn vài trăm triệu đô la để phát triển vì sản phẩm này chủ yếu dựa vào các linh kiện sẵn, các mô hình AI cần hàng tỉ đô la để phát triển và duy trì hoạt động. Những con chip tiên tiến trang bị cho các mô hình AI rất đắt tiền và khan hiếm. Và mỗi truy vấn trên hệ thống AI tốn chi phí lớn hơn nhiều so với một lệnh tìm kiếm đơn giản trên Google.

CEO Emad Mostaque của Stability AI từ chức vào tháng trước. Ảnh: Letsai

Chỉ có OpenAI và Microsoft kiếm được doanh thu khả quan

Các nhà đầu tư đã rót 330 tỉ đô la Mỹ vào khoảng 26.000 startup AI và học máy trên thế giới trong 3 năm qua, theo PitchBook. Con số này nhiều hơn 2/3 số tiền họ đã chi để tài trợ cho 20.350 công ty AI trong giai đoạn 2018-2020.

Những thách thức tài chính mà nhiều startup AI non trẻ đang đối mặt trái ngược với kết quả kinh doanh ban đầu của OpenAI, công ty được Microsoft rót 13 tỉ đô la vốn đầu tư. Cơn sốt mà ChatGPT tạo ra cho phép công ty tính phí sử dụng 20 đô la/tháng đối với phiên bản chatbot cao cấp, đồng thời cung cấp mô hình ngôn ngữ lớn để giúp các doanh nghiệp xây dựng các dịch vụ AI.

Theo hai nguồn thạo tin, OpenAI đạt doanh thu khoảng 1,6 tỉ đô la trong năm ngoái, nhưng không rõ công ty tốn kém chi phí bao nhiêu.

Nhiều nhà đầu tư xem tốc độ tăng trưởng doanh số nhanh chóng của Microsoft là bằng chứng cho tiềm năng kinh doanh của AI. Trong quí gần đây nhất, Microsoft đạt doanh thu ước tính khoảng 1 tỉ đô la từ các dịch vụ AI trên nền tảng điện toán đám mây. Con số này tăng so với mức gần như không có gì cách đây một năm, theo Brad Reback, nhà phân tích của ngân hàng đầu tư Stifel.

Trong khi đó, Meta Platforms, công ty mẹ của Facebook, không kỳ vọng kiếm được tiền từ các sản phẩm AI trong nhiều năm tới, ngay cả khi công ty tăng chi tiêu cho hạ tầng AI lên tới 10 tỉ đô la trong năm nay.

“Chúng tôi đang đầu tư để dẫn đầu trong lĩnh vực này. Và chúng tôi làm điều đó vào thời điểm chúng tôi cũng đang mở rộng quy mô sản phẩm AI trước khi kiếm được tiền”, Mark Zuckerberg, CEO của Meta, nói với các nhà phân tích vào tuần trước.

Bài toán nan giải

Các startup AI đang đối mặt với bài toán nan giải để thu hẹp khoảng cách lớn giữa chi tiêu và doanh thu. Anthropic, công ty đã huy động được hơn 7 tỉ đô la với sự hỗ trợ từ Amazon và Google, đang chi tiêu khoảng 2 tỉ đô la mỗi năm nhưng chỉ thu về khoảng 150-200 triệu đô la doanh thu, theo các nguồn thạo tin.

Giống như OpenAI, Anthropic chuyển sang hợp tác với các công ty công nghệ lớn và có uy tín. Dario Amodei, CEO của Anthropic, gần đây cho biết công ty đang hợp tác với hãng kiểm toán và tư vấn Accenture để xây dựng các chatbot và hệ thống AI theo yêu cầu của các công ty và tổ chức chính phủ.

Theo người phát ngôn của Anthropic, hàng nghìn doanh nghiệp đang sử dụng công nghệ AI của Anthropic và hàng triệu người dùng đang sử dụng chatbot Claude do công ty phát triển.

Tháng trước, Stability AI, startup phát triển mô hình AI tạo hình ảnh từ văn bản Stable Diffusion, thông báo CEO Emad Mostaque nghỉ việc, chỉ một tuần sau khi 3 nhà nghiên cứu trong nhóm 5 người xây dựng công nghệ ban đầu của công ty từ chức.

Một nguồn thạo tin tiết lộ, Stability AI dự kiến đạt khoảng 60 triệu đô la doanh thu trong năm nay so với khoảng 96 triệu đô la chi phí để vận hành Stable Diffusion.

Tình hình tài chính của Stability AI có vẻ tốt hơn so với các nhà sản xuất mô hình ngôn ngữ như Anthropic vì chi phí phát triển hệ thống tạo hình ảnh ít tốn kém hơn.

Nhưng nhu cầu trả tiền hình ảnh do AI tạo ra kém so với kỳ vọng, vì vậy, triển vọng bán hàng của Stability AI không chắc chắn.

Hai cựu nhân viên của Stability AI cho biết, sau khi huy động được 101 triệu đô la trong năm 2022, công ty cần thêm vốn vào mùa thu năm ngoái. Tuy nhiên, startup này gặp khó khăn trong việc chứng minh cho nhà đầu tư thấy rằng công ty có thể bán công nghệ AI cho các doanh nghiệp. Stability AI đã huy động được thêm 50 triệu đô la từ Intel vào cuối năm ngoái nhưng vẫn chưa thoát ra được áp lực tài chính. Công ty phải tiêu tốn hàng triệu đô la mỗi tháng cho chi phí điện toán. Trong tháng này, Stability AI sa thải nhân viên và tái cơ cấu hoạt động kinh doanh để phát triển bền vững hơn.

Inflection AI, startup có trụ sở ở California, huy động được 1,5 tỉ đô la từ một số tên tuổi lớn nhất trong lĩnh vực công nghệ. Nhưng một năm sau khi giới thiệu sản phẩm trợ lý cá nhân AI, công ty không kiếm được doanh thu đáng kể. Công ty không thể tiếp tục phát triển sản phẩm để cạnh tranh với các chatbot của Google và OpenAI trừ khi huy động thêm được các khoản đầu tư lớn.

Hồi cuối tháng 3, Inflection AI, chấm dứt kinh doanh sản phẩm này, và phần lớn đội ngũ của công ty bao gồm CEO Mustafa Suleyman gia nhập Microsoft sau khi tập đoàn này được cho là chi 620 triệu đô la để được quyền sử dụng các mô hình AI của Inflection AI.

Theo NY Times

Chánh Tài