Biệt danh 'Kẻ Say' của tiêm kích MiG-25 có được từ đâu?

Kể từ cuối những năm 1950, trong bối cảnh mâu thuẫn ngày càng trầm trọng giữa Liên Xô và khối NATO, các nhà thiết kế Liên Xô đã phát triển một loại máy bay đánh chặn tốc độ cao, để đối phó với các máy bay ném bom siêu thanh của Mỹ như XB-70 và Convair B-58.

Ban lãnh đạo Liên Xô đặt ra nhiệm vụ: Chế tạo ra máy bay chiến đấu-đánh chặn thế hệ thứ ba hoàn hảo nhất trên thế giới; một loại máy bay đảm bảo có thể đánh chặn được bất kỳ máy bay ném bom và tên lửa hành trình nào của đối phương; dù chưa được phát minh.

Với kinh nghiệm, tiềm năng và sự đầu tư của lãnh đạo Liên Xô, Phòng thiết kế máy bay MiG đã cho ra đời của ba mẫu tiêm kích đánh chặn siêu thanh có ký hiệu: E-152 (E-166), E-150, E-152M.

Ngày 10/3/1961, Chủ tịch Xô Viết Tối cao Liên Xô Anastas Ivanovich Mikoyan ban hành nghị định về việc chế tạo một phương tiện chiến đấu mới. Nguyên mẫu của MiG-25 trong tương lai có tên mã là E-155. Và đã vào năm 1964, những chiếc máy bay chiến đấu mà chúng ta biết đến hiện nay đã xuất hiện trong hàng ngũ.

Tạp chí National Interest của Mỹ gọi MiG-25 là một “sai lầm” với số phận bi thảm. Nhưng người Nhật, đặc biệt là chuyên gia Mori Kentaro, ngưỡng mộ “kiệt tác hàng không” của Liên Xô, coi MiG-25 là “vua tốc độ” cho đến ngày nay. Vậy bên nào đúng? Thật kỳ lạ, cả hai cùng đúng.

Máy bay MiG-25 thực sự khiến các nhà lý luận và học viên về quân sự khiếp sợ với những đặc điểm kỹ chiến thuật tuyệt vời của nó; nhưng với điều kiện anh phải thực sự làm chủ “con quái vật thép biết bay” này.

Máy bay có khả năng đạt tốc độ khủng khiếp và cũng như độ cao tuyệt đối với loại máy bay chiến đấu, với tốc độ leo cao rất nhanh. Nhưng đó cũng chính là lý do tại sao MiG-25 gặp trục trặc động cơ liên tục, và cũng cực kỳ khó chịu cho các phi công.

Nếu chiến đấu cơ MiG-25 hoạt động ở ngoài giới hạn khả năng của nó, máy bay trở nên như thể ở trạng thái của người say rượu: Động cơ rất nhanh bị hỏng, mất kiểm soát, quá nóng hoặc thậm chí ngừng hoạt động hoàn toàn.

Ví dụ về điều này là một tình tiết xảy ra vào năm 1972 trên bầu trời Ai Cập. Trong một chuyến bay, phi công Nikolai Stogov buộc phải lên máy bay khẩn cấp, động cơ của máy bay tạm ngừng hoạt động. May mắn thay, tình hình đã nhanh chóng được khắc phục.

Phi công Alexander Bezhevets còn phải đối mặt với rắc rối nghiêm trọng hơn, khi thanh chống của thiết bị hạ cánh chính bị gẫy, đe dọa dẫn đến thảm kịch. Chỉ với “kỹ năng thượng thừa” và rất may mắn, anh ta mới có thể hạ cánh một cách tương đối nhẹ nhàng và máy bay không bị hư hại nghiêm trọng.

Và trên đây chỉ là những trường hợp phi thường. Quá nhiệt của buồng lái và thân máy bay là điều thường thấy đối với máy bay chiến đấu MiG-25. Nếu máy bay bay hết tốc lực, nhiệt độ không khí vào động cơ lên tới 320 độ C, và bề mặt máy bay nóng lên tới 303 độ. Theo các phi công lái MiG-25, đôi khi cả vòm buồng lái nóng lên đến mức không thể chạm vào.

Bên cạnh những nổi tiếng trên, MiG-25 được biệt danh là “máy bay say” là theo một nghĩa khác. Theo hồi ức của sĩ quan hàng không Igor Vodopyanov, khoảng 40 lít cồn 96% nguyên chất và 250 lít nước cất, được pha chế vào nhiên liệu của MiG-25, để đủ cho chuyến bay dài một giờ.

Một đặc điểm là chiến đấu cơ MiG-25 khó điều khiển ngay cả đối với những phi công dày dặn kinh nghiệm. MiG-25 thậm chí còn được đặt biệt danh đùa là “đồ ăn phụ tùng”, hay “giám đốc đồ ăn vặt”, nói lên việc tiêu tốn vật tư của “Vua tốc độ”.

Tuy nhiên, người ta không nên đánh giá thấp những đặc điểm ưu việt “quái vật siêu thanh” của Liên Xô, khi nhiều kỷ lục của MiG-25 đến nay vẫn chưa hề bị phá.

Ví dụ kỷ lục tốc độ máy bay cách đây 59 năm vẫn không thể bị phá; vào năm 1962, ở khoảng cách 500 km, MiG-25 đã tăng tốc lên mức trung bình 2.981,5 km/h. Tổng cộng, MiG-25 đã lập 29 kỷ lục thế giới về tốc độ và độ cao.

“Vua tốc độ say rượu” có khả năng đạt độ cao hoạt động đến 23 km, đồng thời được trang bị tên lửa không đối không dẫn đường bằng radar bán chủ động R-40 có tính sát thương cao nhất, tầm bắn tới 60 km.

Trước đây, MiG-25 có nhu cầu lớn trên toàn thế giới, trong giai đoạn từ 1969 đến 1985, nhà máy sản xuất máy bay Gorky đã sản xuất 1.186 chiếc MiG-25; chúng đã được sử dụng tại 14 quốc gia trên thế giới và được nâng cấp lên thành chiến đấu cơ thế hệ 4.

Tuy nhiên, kể từ giữa những năm 1990, những chiếc MiG-25 bắt đầu bị loại khỏi biên chế. Mặc dù Công ty Zaporizhzhya ARZ vẫn tiếp tục sửa chữa những chiếc máy này cho Ấn Độ và các nước Ả Rập; nhưng với việc dừng sản xuất loại máy bay này và chi phí hoạt động cao, MiG-25 đã hoàn thành nhiệm vụ lịch sử của nó.

Khách quan đánh giá, MiG-25 thực sự là máy bay chiến đấu cực kỳ mạnh mẽ, ngay cả theo tiêu chuẩn ngày nay. Và những sai sót của nó có liên quan đến cả những điểm yếu của con người và thực tế đơn giản, MiG-25 là máy bay đi trước thời đại, nên những khiếm khuyết của nó chỉ có công nghệ hiện tại và tương lai mới giải quyết được. Nguồn ảnh: Aviation.

Cận cảnh khả năng cơ động và khả năng mang vũ khí cực khủng của máy bay MiG-25 biệt danh "Kẻ Say". Nguồn: RA.

5 Files

1- MP4 File 4.09 MB 2- MP4 File 4.09 MB 3- MP4 File 4.09 MB 4- MP4 File 4.09 MB 5- MP4 File 4.09 MB

Tiến Minh