Bi kịch ứng viên tổng thống Ecuador bị ám sát

Vụ sát hại gây căm phẫn

Tin từ CNN cho hay, ứng cử viên Tổng thống Eucador, Fernando Villavicencio - cựu nhà báo và dân biểu 59 tuổi - đã bị sát hại sau khi rời khỏi cuộc vận động tranh cử tại một trường học ở thủ đô Quito hôm 10/8.

Ông Fernando Villavicencio trong một sự kiện vận động tranh cử. Ảnh: Reuters

Tổng thống Ecuador, ông Guillermo Lasso tuyên bố hết sức phẫn nộ trước sự việc, đồng thời khẳng định những kẻ giết người sẽ bị trừng phạt. “Tội phạm có tổ chức đã đi quá xa, nhưng toàn bộ sức nặng của luật pháp sẽ đổ lên đầu chúng”, ông nhấn mạnh và cho biết rằng Ecuador sẽ tổ chức 3 ngày quốc tang để tưởng niệm ông Villavicencio.

Văn phòng Bộ Tư pháp Ecuador cho biết trong một tuyên bố rằng tay súng bị tình nghi sát hại ông Villavicencio đã chết trong lúc bị cảnh sát giam giữ sau khi đấu súng với nhân viên an ninh.

Sau đó, Văn phòng Công tố Ecuador xác nhận 6 người đã bị bắt trong các cuộc đột kích ở các khu phố Conocoto và San Bartolo của thủ đô Quito và thi thể của ông Fernando Villavicencio đã được chuyển đến nhà xác để khám nghiệm tử thi.

Trên mạng xã hội tại Ecuador, khoảnh khắc khi ông Villavicencio bị bắn đang lan đi với tốc độ chóng mặt. Một đoạn video cho thấy mọi người nằm rạp xuống đất ngay sau khi ông Villavicencio bước vào một chiếc ô tô và một loạt tiếng súng vang lên.

Một video khác do bạn của Villavicencio, nhà báo Christian Zurita đăng tải, cho thấy mọi người la hét và túm tụm trên sàn của ngôi trường. “Họ đã giết bạn tôi”, Zurita viết lên X ngay sau khi đăng video.

Cái gai trong mắt nhiều người

Là một nhà báo, Villavicencio đã dẫn đầu nhiều cuộc điều tra và viết sách về tham nhũng của chính phủ, đặc biệt là dưới thời cựu Tổng thống Rafael Correa, người đã bị kết án vắng mặt vào năm 2020 vì tội tham nhũng.

Villavicencio sau đó được bầu vào Quốc hội Ecuador và lãnh đạo ủy ban giám sát, nơi ông điều tra nhiều hành vi hối lộ. Trong một phát biểu đề cập đến nền kinh tế Ecuador gần đây, ông Villavicencio nói: “Chúng ta có một nền kinh tế tội phạm được tài trợ bởi buôn bán ma túy, khai thác khoáng sản bất hợp pháp và… hối lộ từ tham nhũng trong khu vực công”.

Video cho thấy mọi người hoảng loạn tìm chỗ trú ẩn khi nghi phạm nổ súng sát hại ông Villavicencio. Ảnh: WSJ

Villavicencio cũng được xem như cái gai trong mắt giới tội phạm khi chỉ trích gay gắt băng đảng ma túy đang hoành hành và gây đổ máu khắp Eucuador. Có lẽ vì thế, ông đã tạo cho mình nhiều kẻ thù.

Gần đây, chính trị gia 59 tuổi này nói rằng ông đã nhận được những lời đe dọa sát hại từ băng đảng địa phương có tên Choneros. Các chuyên gia an ninh cho rằng Choneros, có quan hệ với băng đảng ma túy Sinaloa khét tiếng của Mexico và sắm vai “nhà thầu” đảm bảo các chuyến hàng cocaine từ Colombia đi qua Ecuador trước khi đi về phía bắc tới Mỹ.

“Điều này xác nhận rằng đề xuất chiến dịch truy quét của chúng tôi sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến các cấu trúc tội phạm này”, ông Villavicencio nói khi đề cập đến những lời đe dọa đoạt mạng gần đây nhằm vào mình. “Nhưng tôi không sợ”.

Cuộc bầu cử vẫn diễn ra như dự kiến

Nhiều nguồn tin cho rằng, cái chết của ông Villavicencio, 1 trong 8 ứng cử viên tham gia tranh cử, có thể ảnh hưởng đến tiến trình bầu cử tổng thống tại quốc gia Nam Mỹ này, dự kiến diễn ra vào ngày 20/8 năm nay.

Người dân Ecuador đang chuẩn bị bỏ phiếu bầu tổng thống mới sau khi Tổng thống đương nhiệm Guillermo Lasso kêu gọi một cuộc bầu cử mới để tránh bị Quốc hội phế truất trước cáo buộc tham ô.

Hồi tháng 5 vừa qua, Quốc hội Ecuador đã bắt đầu phiên điều trần luận tội Tổng thống Lasso. Dù ông Lasso, trong phần trả lời chất vấn, một mực phủ nhận mọi cáo buộc, song dường như điều đó không thuyết phục được các nghị sĩ.

Là một nghị sĩ, ông Villavicencio dẫn đầu nhiều cuộc điều tra tham nhũng tại Ecuador và cực lực đấu tranh chống lại các băng đảng ma túy. Ảnh: The Avocate

Theo CNN, sau phiên điều trần kể trên, Quốc hội Ecuador sẽ còn một buổi bỏ phiếu cuối cùng để xác định có phế truất ông Lasso hay không. Do đó, nhà lãnh đạo này đã viện dẫn một quy định hiến pháp để giải tán quốc hội và kêu gọi một cuộc tổng tuyển cử sớm, bao gồm bầu cử tổng thống và quốc hội mới.

Các nhà phân tích chính trị cho rằng Villavicencio là một trong những ứng cử viên có cơ hội về nhì trong vòng bỏ phiếu đầu tiên của cuộc bầu cử tổng thống Ecuador. Những cuộc thăm dò dư luận cho thấy không ai có khả năng giành đủ số phiếu để đắc cử tổng thống ngay trong vòng đầu tiên. Kịch bản đó sẽ đòi hỏi Ecuador phải có một cuộc tranh cử ở vòng hai giữa hai ứng cử viên tổng thống hàng đầu.

Giờ đây, cái chết của ông Villavicencio làm dấy lên thông tin rằng, cuộc bầu cử tổng thống có thể phải trễ lại một thời gian. Nhưng phát biểu với CNN, Chủ tịch Hội đồng bầu cử Ecuador, bà Diana Atamaint cho biết cuộc bầu cử vẫn sẽ được tiến hành như kế hoạch.

Những ngày yên bình đã là quá vãng

Từng là một trong những quốc gia an toàn nhất ở Mỹ Latinh, Ecuador nay trở thành một trong những quốc gia nguy hiểm nhất. Theo Bộ Nội vụ Ecuador, các vụ giết người đã tăng gấp bốn lần kể từ năm 2019, đạt mức kỷ lục 4.800 vào năm ngoái và thúc đẩy làn sóng di cư, chủ yếu đến Mỹ. Bạo lực đã gia tăng đáng kể kể từ năm 2020, khi các băng đảng tranh giành quyền kiểm soát các tuyến đường vận chuyển cocain đến các cảng biển.

Bọn mafia không ngần ngại lần xả súng vào các công tố viên và cảnh sát, treo xác nạn nhân lên cầu để đe dọa những người còn lại. Các quan chức thực thi pháp luật Ecuador cho rằng, bạo lực ở quốc gia này đã bùng nổ dữ dội kể từ khi thủ lĩnh quyền lực của băng Choneros bị giết vào tháng 12/2020, khiến băng đảng hùng mạnh nhất này tan rã.

Các băng đảng nhỏ hơn từng là một phần của Choneros - chẳng hạn như Wolves, Chone Killers và Los Tiguerones, bắt đầu tàn sát lẫn nhau để tranh giành địa bàn và tầm ảnh hưởng trong giới tội phạm Ecuador. Tình trạng ấy dẫn tới bạo lực lan tràn khắp các thành phố và biến quốc gia này thành một trong những nước có tỷ lệ chết người do bạo lực súng đạn cao nhất thế giới.

Quang Anh